ہمپی
| یونیسکو عالمی ثقافتی ورثہ | |
|---|---|
 | |
| مقام | بلاری ضلع، کرناٹک، بھارت |
| شامل | ویروپکش مندر |
| معیار | Cultural: i, iii, iv |
| حوالہ | ۲۴۱ |
| کندہ کاری | ۱۹۸۶ (لکھن غلطی: "۱" نشان پچھانیا نہیں جارہیا اجلاس) |
| خطرے توں دوچار | 1999–۲۰۰۶ |
| علاقہ | 4,187.24 ha |
| بفر زون | 19,453.62 ha |
| ویب سائٹ | Archaeological Survey of India - Hampi |
| متناسقات | 15°20′04″N 76°27′44″E / 15.33444°N 76.46222°E |
  Location of Hampi  ہمپی (کرناٹک) | |
ہمپی یونیسکو دی عالمی وراثت اے جو مشرق-مرکزی کرناٹک، بھارت وچ واقع اے۔[۱] ایہہ ۱۴ویں صدی وچ ہندو وجینگر سامراج دا راجگڑھ بن گیا۔ فارسی اتے یورپیئن یاتریاں ولوں چھڈیا گیا اتہاس، خاص کرکے پرتگالی، راج ہمپی تنگبھدر ندی دے نیڑے اکّ خوشحال، امیر اتے شاندار شہر سی، جس وچ بہت سارے مندر، کھیت اتے وپاری بازار سن۔ ۱۵۰۰ سیئی تک، ہمپی-وجینگارا بیجنگ توں بعد عالمی دا دوجا سبھ توں وڈا مدھیگی یگ دا شہر سی، اتے شاید اس ویلے بھارت دا سبھ توں امیر سی جو پرسیا اتے پرتگال دے وپاریاں نوں متوجہ کردا سی۔[۲][۳] وجینگارا سامراج مسلمان سلطاناں دے گٹھجوڑ ولوں ہار گیا؛ اس دا راجگڑھ ۱۵۶۵ وچ سلطان دی فوجاں ولوں جتی گئی، چکناچور کیتی گئی اتے نشٹ کر دتی گئی، جس توں بعد ہمپی کھنڈراں بچ کے رہِ گیا۔[۴][۵][۶]
کرناٹک وچ جدید یگ دے ہوسپیٹ شہر دے نیڑے واقع، ہمپی دے کھنڈر ۴٬۱۰۰ ہیکٹر (۱۶ مربع میل) پھیلیا ہویا اے اتے اس نوں یونیسکو ولوں دکھنی بھارت دے آخری مہان ہندو راج دے ۱٬۶۰۰ توں ودھ بچیاں وستاں دی اکّ "سدھارن، شاندار جگہ" وجوں درسایا گیا اے جس وچ "قلعے، دریاواں دیاں وشیشتاواں، شاہی اتے پوتر کمپلیکس، مندر، دھارمک استھان، حال، منڈپ، یادگاری ڈھانچے، پانی دے ڈھانچے اتے ہور چیزاں شامل ہن۔[۷] ہمپی وچّ وجینگر سامراج دی پوروَ-انومان؛ اشوکن اپ- لکھت دے پرمان ہن، اتے اسدا ذکر رامائن اتے ہندو دھرم دے پراناں وچّ پمپا دیوی تیرتھ کھیتر دے طور تے کیتا گیا ہے۔[۴][۸] ہمپی اکّ مہتوپورن دھارمک کیندر ہے، جتھے ویروپکش مندر، اکّ سرگرم آدی شنکرا -نال جڑے مٹھّ اتے پرانے شہر نال سبندھت وکھ-وکھ سمارکاں دا گھر ہے۔[۵][۹]
ٹکانا
[سودھو]
ہمپی آندھرا پردیش دی راج دی سرحد دے نیڑے مرکزی کرناٹک دے مشرقی حصے وچ تنگبھدر ندی دے کنارے واقع اے۔ ایہہ بنگلور توں ۳۷۶ کلومیٹر (۲۳۴ میل)، حیدرآباد توں ۳۸۵ کلومیٹر (۲۳۹ میل) اتے بیلگاؤں توں ۲۶۶ کلومیٹر (۱۶۵ میل) 'تے اے۔ سبھ توں نیڑلا ریلوے سٹیشن ۱۳ کلومیٹر دی دوری 'تے ہوسپیٹ (ہوسپیٹ) وچ اے اتے نزدیکی ہوائی اڈا ۳۲ کلومیٹر (۲۰ میل) تے تورناگلو دے جندل وکھے جسدا رابطہ بنگلور اتے حیدرآباد نال اے۔ رات دی بسّ سروس اتے گڈیاں ہمپی نوں گوآ، سکندر آباد اتے بنگلور نال جوڑدیاں ہن۔[۱۰] ایہہ بادامی اتے آئیہولے آثار قدیمہ ستھاناں توں دکھن-مشرق وچ ۱۴۰ کلومیٹر (۸۷ میل) اے۔[۱۰][۱۱]
حوالے
[سودھو]- ↑ «Group of Monuments at Hampi». World Heritage. دریافتشده در ۲۰ دسمبر ۲۰۰۶.
- ↑ Michael C. Howard (2011). Transnationalism and Society: An Introduction. McFarland, 77–78. ISBN 978-0-7864-8625-0.
- ↑ Nicholas F. Gier (2014). The Origins of Religious Violence: An Asian Perspective. Lexington, 11–14. ISBN 978-0-7391-9223-8., Quote: "In its peak of glory, ca. 1500, with a population of about 500,000 and sixty square miles in area, Vijayanagara was the second largest city in the world behind Beijing."
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ Anila Verghese 2002
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ Fritz & Michell 2016
- ↑ Lycett, Mark T.; Morrison, Kathleen D. (2013). "The Fall of Vijayanagara Reconsidered: Political Destruction and Historical Construction in South Indian History 1". Journal of the Economic and Social History of the Orient 56 (3): 433–470. doi:.
- ↑ Group of Monuments at Hampi, UNESCO
- ↑ John M. Fritz (2001). New Light on Hampi: Recent Research at Vijayanagara. Marg Publications, 1–7. ISBN 978-81-85026-53-4.
- ↑ Joan-Pau Rubiés (2002). Travel and Ethnology in the Renaissance: South India Through European Eyes, 1250–1625. Cambridge University Press, 234–236. ISBN 978-0-521-52613-5.
- ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ Fritz & Michell 2016.
- ↑ Anila Verghese 2002.
باہری لنک
[سودھو]- ہمپی میوزیم، بھارت دے آثار قدیمہ سروے
- ہمپی وکھے سمارکاں دا گروہ، یونیسکو دی عالمی وراثت دی لسٹ
- وجینگارا ریسرچ پروجیکٹ، پین [۱]میوزیم
- جت دے علاقہ: وجینگارا Archived ۲۰۱۵-۰۹-۲۱, at the وے بیک مشین, کیتھلین مورسن، یوسی برکلے
- ہمپی Archived ۲۰۱۹-۰۳-۲۷, at the وے بیک مشین - گمّ گئے سامراج دی پڑچول کردا