Rumi
Apariencia
Rumi nisqaqa ima sinchi kaqpas, rumi kaqpa asnin, p'akinmi.
Astawan simikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Rumi rumi, rumi rumillapa mayuta chinpay.
- Rumi maki, kay warma piimanchi yarqushqa rumi maki
- Rumi ñawi, Rumiñawi nisqa kara Atawwalpapap awqa pusaqnin
- Rumi sunqu, chaynaw niyan mana allisunquyuq runakunata
- Rumi chaka, chakata ruwayashqa rumiwan
- Chaka rumi, quturaran rumi allish chakata ruwanapaq.
- Parara, palta rumi; chaynaw rumimanshi 'Achkay' shikwaskamunaq waska rachiskiptin.
- Qulluta ( qurutaniraq)
- Chiquy rumi Tawantinsuyupi rumita chiquq ruwashga wasita, wilka wasita, qhapaq wasita.
- Isku rumi, isku , allis ñuchuskachir kukata akulliyan
- Ismu rumi, kay mana imanapapas allichu, allpayan, kipchukan.
- Sawa rumi, naani kuchunchu, chakrata rakir churayaran. Qipatana niyasqa ' sawa krus', Tupaq amarupa qipantana sutiyasqa ' muhun krus'
- Wanka rumi, kay hatusaq rumi. allis sawata ruwanapaq.
- Illa rumi, chakarakunachu tariyan, wasi tapakuqpa alli.
- Quyllur rumi, hunamanqa ishkimussqa.
- Kuchpa rumi, tunakunamanta, urqukunamanta, shikwamun.
- Uray rumi, uraypa rir rumillata tarinki, ñanpi.
- Rumiyashqa, allaapa anaptin, chukrukaptin niyan.
- Muchka , uchkusqa rumi.
- Pirqa rumi. Piedra útil para muro.
May unay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Rumi patsa ( edad de piedra), rumi witsay