Лоймаа
Лоймаа (фин. Loimaa) — Финляндияның Исконная провинцияһындағы ҡалаһы һәм коммунаһы. Көнбайыш Финляндия губернаһында урынлашҡан.
Географияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Лоймаа ҡалаһы Финляндияның көньяҡ-көнбайыш өлөшөндә, Турку ҡалаһынан 65 километр төньяҡ-көнсығышта урынлашҡан. Административ яҡтан Көньяҡ-Көнбайыш Финляндия (Varsinais-Suomi) провинцияһында тора.
Шулай уҡ ҡалаға районды уратып алған ауылдар ҡарай. Лоймааның дөйөм майҙаны 852 км² тәшкил итә. Халыҡ һаны — 16 761 кеше (31 августа 2013 йыл). Халыҡ тығыҙлығы 19,76 кеше/км².
Лоймаа ҡала биләмәләре аша Лоймийоки йылғаһы аға, ул Кокемяенйокиҙың Ботнический ҡултығына ҡоя.
Тарих
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Лоймаа XIV быуатта барлыҡҡа килгән ауыл. 1439 йылда тәүге тапҡыр яҙмаларҙа телгә алынған. Урта быуаттарҙа Сатакунт төбәгенә ҡараған. XХ быуат башында ауыл хужалығы халыҡтың төп шөғөлө була.
1876 йылда ҡалаға тимер юл килә, ә әлеге ваҡытта тимер юл вокзалы бинаһы дәүләт тарфынан һаҡланған архитектура ҡомартҡыһы булып тора.
1914 йылдан алып төбәктә Lehti Loimaan гәзите сыға, 2012 йылда уның тиражы 8 472 дана тәшкил итә[13].
Лоймаа 1969 йылда ҡала статусын ала.
Халыҡ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Йыл | 1980 | 1985 | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2008 | 2010 | 2013[14] |
Халыҡ | 18 612 | ↘ 18 564 | ↘ 18 457 | ↘ 18 042 | ↘ 18 585 | ↘ 18 300 | ↘ 18 17 | ↘ 18 916 | ↘ 18 761 |
Билдәле кешеләре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Мато Валтонять — фин сценарисы, актерһәм музыкант. Ҡатнашыусы рок-төркөм Leningrad Cowboys рок төркөмөндә ҡатнашыусы.
- Вяине Тиири — фин гимнасы,Йәйге Олимпия уйындары призеры.
- Валерий Писигин — урыҫ яҙыусыһы, тарихсы, 2004—2009 Лоймаала йәшәй.
- Рейно Куускоски — 1958 йылда Финляндияның премьер-министры.
Ҡыҙыҡлы факттар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Лоймаа ҡалаһының уҡытыусыһы Ласси Меттяля иң беренсе булып Владимир Высоцкий ижадын фин теленә тәржемә иткән[15].
Туғанлашҡан ҡалалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Швеция: Омоль, Уддевалла
- Исландия: Мосфедльсбэр
- Норвегия: Фрогн, Шиен
- Рәсәй Федерацияһы: Иҫке Русса
- Эстония: Тюря, Йыхви[16]
- Дания: Тистед, Грено
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ http://www.stat.fi/meta/luokitukset/kunta/001-2012/luokitusavain_ks.html
- ↑ Kuntien ja kielisuhdeluokituksen 2024 välinen luokitusavain, Klassificeringsnyckeln mellan kommuner och språklig indelning år 2024, The correspondence table between municipalities and language distribution in 2024 — Статистический центр, 2024.
- ↑ Kuntien ja seutukuntien vuoden 2024 välinen luokitusavain — Статистический центр.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Ystävyyskaupungit — Лоймаа.
- ↑ https://www.uddevalla.se/kommun-och-politik/internationellt-arbete/vanorter.html
- ↑ http://arhiiv.pohjarannik.ee/article.php?sid=3490 — 2003.
- ↑ https://www.tyri.ee/valispartnerid
- ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 https://www.stat.fi/org/avoindata/paikkatietoaineistot/kuntapohjaiset_tilastointialueet.html
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Kaupunkien ja kuntien lukumäärät ja väestötiedot — Association of Finnish Municipalities.
- ↑ Suomen pinta-ala kunnitain 1.1.2023 (фин.) — MML.
- ↑ https://www.loimaa.fi/ (фин.)
- ↑ 12,0 12,1 (unspecified title)
- ↑ Levikintarkastus Oy 2013 йыл 14 июнь архивланған. (фин.)
- ↑ Suomen asukasluvut kuukausittain — Kunnittain aakkosjärjestyksessä 2013 йыл 28 сентябрь архивланған. 31.8.2013. Väestörekisterikeskus (фин.)
- ↑ Фин в. высоцкийҙың йырҙары башҡарылды. 2018 йыл 26 ғинуар архивланған.
- ↑ Ул Йыхви — яңы дуҫлыҡ ҡалаһы