Jump to content

Icyaha cy'umwimerere

Kubijyanye na Wikipedia
yesu

Icyaha cy'inkomoko ni inyigisho ya gikristo ivuga ko abantu baragwa na kamere yanduye kandi ko bashobora gukora icyaha binyuze mu kuvuka. Abahanga mu bya tewolojiya baranze iyi miterere mu buryo bwinshi, babona ko itangirira ku kintu kidafite akamaro nko kubura gake, cyangwa kugendera ku cyaha nyamara nta cyaha rusange, cyitwa "kamere y'icyaha", ku busambanyi cyangwa icyaha cyikora ku bantu bose; binyuze mu cyaha rusange. Agusitini (354–430) yabanje gushiraho inyigisho y'icyaha cy'umwimerere. Tertullien (nko mu 155 - nko mu 240), Sipiriyani, Ambrose na Ambrosiaster batekerezaga ko ikiremwamuntu kigira uruhare mu byaha bya Adamu, cyandujwe n'abantu. Augustin yavuze ko umudendezo wacogoye ariko ntusenywe nicyaha cyambere. Kuba Augustin yarakoze icyaha cy'umwimerere byari bizwi cyane mu bavugurura abaporotesitanti, nka Martin Luther na John Calvin, bagereranyaga icyaha cy'umwimerere no guhuzagurika (cyangwa "icyifuzo kibabaza"), bakemeza ko byakomeje na nyuma yo kubatizwa kandi bisenya burundu umudendezo wo gukora ibyiza maze basaba ko icyaha cy'umwimerere cyarimo gutakaza umudendezo uretse icyaha. Calvinism ya none ya Augustin ifite iki gitekerezo.

Igishushanyo cyerekana Adamu na Eva bari muri Edeni bagiye kurya ku rubuto rwaziririjwe n'Imana.

Umuryango wa Jansenistewo muri Kiliziya Gatolika watangaje ko ari ibinyoma kuva mu 1653, nawo wakomeje kuvuga ko icyaha cy'umwimerere cyangije umudendezo wo gushaka. Ahubwo Kiliziya Gatolika igatangaza "Umubatizo, mu gutanga ubuzima bw'ubuntu bwa Kristo, uhanagura icyaha cy'umwimerere kandi ugahindura umuntu ku Mana, ariko ingaruka zatewe na kamere, zacitse intege kandi zikunda ibibi, ziguma mu muntu kandi zimuhamagarira ku rugamba rwo mu mwuka." "Intege nke no kugabanuka kugwa kwa Adamu, umudendezo wo kwihitiramo nturasenywa mu isiganwa."