Иһинээҕитигэр көс

Битэмииннэр

Сигэни уларыт
Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Битэмиин — (лат. vita диэн тылтан «олох» диэн тылбаастанар) уустук тутулларынан уонна органическай эттиктэрин физиологическай активностарынан киһи-сүөһү этэ-хаана сөптөөхтүк үлэлииригэр-сайдарыгар наадалаахтар. Онон араас ыарыылар сүрүн төрүөттэрэ эттиктэр атастаһыыларын солбуйсууларын кэһиллиититтэн, битэмииннэр тиийбэттэрэ буолар. 30-ча араас битэмииннэр булуллан үөрэтиллибиттэр. Онуоха үксүлэрэ эмтээх үүнээйилэргэ баар эбит. Олортон ордук суолталаахтара А, В, Д, Е, К, РР битэмииннэр, аскорбиновай кислота уо.д.а.буолаллар.

Битэмииннэр араастара

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Тарҕаммыт аата Активнай агена ('Витамер') (толору буолбатах) Суурааллыымтыата АХШга сүбэлэнэр ахсаана
(эр дьон, 19–70 саастаах)[1] 		Тиийбэтэҕинэ ыарыыта Иһиитин улахан кыраныыссата
(UL/day)[1] 		Передозировка Ханнык аска баара
Витамин А Ретинол, ретинал, уонна
түөрт картеноидтар
ол иһигэр бета-каротин 		Арыы 900 µg харах көрөрө мөлтүүр, баттах түһүүтэ күүһүрэр, ньиэрбэ үлэтэ кэһиллэр, куртах, оһоҕос үлэтэ мөлтүүр[2] 3,000 µg Гипервитаминоз витамина А Быар, аперльсин, араҕас оҕуруот аһа, сэбирдэхтээх оҕуруот аһа, моркуоп, тыква, кабачок, шпинат, балык, соя үүтэ, үүт
Витамин В1 Тиамин В1 Уу 1.2 mg Берибери, Верник-Корсоков синдрома Биллибэт[3] Сылайыы уонна былчыҥ сылайыыта.[4] Сибинньэ этэ, овсянка, коричневай рис, оҕуруот аһа, хортуоппуй, быар, сымыыт
Витамин В2 Рибофлавин В2 Уу 1.3 mg Арибофлавиноз, глоссит, стоматит биллибэт Үрүҥ ас, бананнар, попкорн, күөх фасоль, спаржа
Витамин В3 Ниацин, Ниацинамид Уу 16.0 mg Пеллагра 35.0 mg Быар буорту буолуута (doses > 2g/day)[5] уонна атын ыарырҕатыылар Эт, балык, сымыыт, араас оҕуруот аһа, тэллэй, эриэхэлэр
Витамин В5 Пантоненовай аһыы Уу 5.0 mg[6] Парестезию Даннай суох Диарея; сороҕор хотуолааһын уонна изжога.[7] Эт, броколли, авокадо
Витамин В6 Пиридоксин В6 Уу 1.3–1.7 mg Анемия[8] периферальнай нейропатия 100 mg Ниэрбэ ыарыылара (Күҥҥэ 100 mg тан элбэх) Эт, оҕуруот аһа, эриэхэлэр, банан
Витамин В7 Биотин Уу 30.0 µg Дерматит, энтерит Биллибэт Буспатах сымыыт, быар, эриэхэ, күөх сэбирдэхтээх оҕуруот аһа
Витамин В9 Фолиевай аһыы Уу 400 µg Мегалобластическай анемия хат дьахтар дэбэссииттэнэр буоллаҕына оҕото чэччик буолан төрүүр 1,000 µg В 12 битэмиин тиийбэт курдук сибикилэнэр. Сэбирдэхтээх оҕуруот аһа, паста, килиэп, овсяной хлопьялар, быар
Витамин В12 Цианкобаламин Уу 2.4 µg Анемия[9] Даннай суох [causality is not conclusively established]. Эт, куурусса, балык, сымыыт, үүт
Витамин С Аскорбиновай аһыы Уу 90.0 мг Цинга 2,000 мг Vitamin C гипертвитаминоһа Фрукта уонна оҕуруот аһын элбэх көрүҥнэрэ, быар
Витамин D Холекальциферол (D3), Эргокальциферол (D2) Сыа 10 µg[10] Рахит уонна остеомаляция 50 µg Гипервитаминоз D Балык, сымыыт, быар, тэллэйдэр
Витамин E токофероллар, токотриеноллар Сыа 15.0 мг Битэмиин тиийбэтэ олус сэдэх; эр дьон оҕото суох буолуу, дьахтарга оҕо куотуута, төрөөбүт оҕо анемията.[11] 1,000 мг Чинчийии түмүгэр сүрэх тохтуон сөбүн көрдөрбүтэ.[12] Фрукта уонна оҕуруот аһын элбэх көрүҥнэрэ, эриэхэлэр
Витамин K Филлохинон Сыа 120 µg Хааннаах диатез Даннай суох Хаан хойдуута.[13] Лабаалаах оҕуруот аһа, ол курдук шпинат, сымыыт желтога, быар

Быһаарыылар

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  1. ↑ 1,0 1,1 Dietary Reference Intakes: Vitamins. The National Academies, 2001.
  2. ↑ Vitamin A: Fact Sheet for Health Professionals. National Institute of Health: Office of Dietary Supplements (5 June 2013).
  3. ↑ Dietary Reference Intakes: Vitamins. The National Academies (2001). — «Amount not determinable due to lack of data of adverse effects. Source of intake should be from food only to prevent high levels of intake.»
  4. ↑ Thiamin, vitamin B1: MedlinePlus Supplements. U.S. Department of Health and Human Services, National Institutes of Health.
  5. ↑ Hardman, J.G., ed (2001). Goodman and Gilman's Pharmacological Basis of Therapeutics (10th ed.). p. 992. ISBN 0071354697. 
  6. ↑ Plain type indicates Adequate Intakes (A/I). "The AI is believed to cover the needs of all individuals, but a lack of data prevent being able to specify with confidence the percentage of individuals covered by this intake" (see Dietary Reference Intakes: Vitamins Архыыптаммыт 2011, Алтынньы 2 күнүгэр.. The National Academies, 2001).
  7. ↑ Pantothenic acid, dexpanthenol: MedlinePlus Supplements. MedlinePlus. Тургутулунна 5 Алтынньы 2009.
  8. ↑ Vitamin and Mineral Supplement Fact Sheets Vitamin B6 Архыыптаммыт 2009, Балаҕан ыйын 23 күнүгэр.. Dietary-supplements.info.nih.gov (15 September 2011). Retrieved on 2013-08-03.
  9. ↑ Vitamin and Mineral Supplement Fact Sheets Vitamin B12 Архыыптаммыт 2009, Балаҕан ыйын 23 күнүгэр.. Dietary-supplements.info.nih.gov (24 June 2011). Retrieved on 2013-08-03.
  10. ↑ Баччаны күҥҥэ аҕыйахтык сылдьар киһи нуормата (Dietary Reference Intakes: Vitamins Архыыптаммыт 2011, Алтынньы 2 күнүгэр.. The National Academies, 2001).
  11. ↑ The Merck Manual: Nutritional Disorders: Vitamin Introduction Please select specific vitamins from the list at the top of the page.
  12. ↑ Gaby, Alan R. (2005). "Does vitamin E cause congestive heart failure? (Literature Review & Commentary)". Townsend Letter for Doctors and Patients. https://www.highbeam.com/doc/1G1-132081136.html. 
  13. ↑ Rohde LE (2007). «Dietary vitamin K intake and anticoagulation in elderly patients». Curr Opin Clin Nutr Metab Care 10 (1): 1–5. DOI:10.1097/MCO.0b013e328011c46c. PMID 17143047.
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/w/index.php?title=Битэмииннэр&oldid=400645»