Banda
Za ostala značenja, vidi Banda (razvrstavanje).
Banda je izraz, najčešće kolokvijalni, kojim se opisuje grupa ljudi koje povezuje zajedničko bavljenje različitim oblicima kriminalne aktivnosti. Ukoliko je riječ o čvršće povezanoj grupi ili vezanoj za određeno područje, ponekad se koristi engleska riječ gang, odnosno izrazi kao što su ulične ili zatvorske bande. Bande se mogu značajno razlikovati po aktivnostima, broju članova ili razini organizacije - od neformalnih grupe prijatelja i rođaka do složenih i čvrsto postavljenih i discipliniranih oblika organiziranog kriminala nalik tajnim udruženjima i paravojnim formacijama. Za pripadnika bandi se najčešće koristi izraz gangster; iako ima sličnu etimologiju, izraz bandit se može odnositi i na pojedinačnog kriminalca koji nije član nijedne bande.
Banda se u širem smislu koristi i za grupe ljudi koji se ne bave neposredno kriminalom, ali se zbog različitih razloga, najčešće vezanih uz "problematični" svjetonazor, religiju ili etničku pripadnost smatraju opasnošću ili štetnim elementom za neku širu društvenu zajednicu. Jedan od primjera je korištenje izraza "banda" od strane partizana za sve pripadnike kvislinških i drugih neprijateljskih formacija, ali i njihove simpatizere i članove porodica.
- Apaši (Pariz, početak 20. vijeka)
- Latin Kings (SAD)
- Bloods (SAD)
- Crips (SAD)
- MS-13 (Centralna Amerika i SAD)
- 18th Street gang (SAD)
- Comando vermelho (Rio de Janeiro)
- O bandama Arhivirano 2006-04-28 na Wayback Machine-u