Fertilitet
| Fertilitet fertilitas | |
|---|---|
 | |
Fertilitet (od latinskog fertilitas =plodnost[1]) u prvom redu upravo to i znači plodnost, sposobnost jedinke za razmnožavanje.[2]
Pod tim terminom se u demografiji, podrazumjeva broj živorođene djece u odnosu na broj fertilnih žena. Fertilni period, ili period prokreacije, označuje u životu žene ono doba kad je ona fiziološki sposobna rađati. Premda su dokumentirani slučajevi da je djevojčica od 6,5 godina rodila, kao i neke žene stare 59 - 63 g, smatra se da su žene fertilne od 15. do 49. godina. Procent žena sposobnih za rađanje sa 14. godina iznosi 1,4 %, sa 15. - 4,6 %, a zatim naglo raste pa sa 17. iznosi 33,9 %, a sa 18. - 61,5 %, kulminacija se dosiže sa 22. godine - 93 %. Nakon tog počinje postepeno padati, pa sa 30. iznosi 87,2 %, sa 35. - 80,5 %, sa 40. - 69,9 %, 45. - 38,1%, a sa 50. - 1,2%. Negdje oko 53. godine života žene praktički gube sposobnost rađanja.[1]
Fertilitet predstavlja stvarnu plodnost (broj rođene djece) za razliku od potencijalnog (broja djece) fiziološke plodnosti (fekonditet), od koje je redovito niži.[1]
Nivo fertiliteta zavisi o čitavom nizu različitih faktora: bioloških (dobna struktura stanovništva, procent fertilnih žena, sterilitet, period laktacije i slično); sociološko-ekonomskih (obrazovanje, religija, tradicija, kontrola rađanja, stupanj urbanizacije, privreda); psiholoških (želja za potomstvom).[1]
Istraživanja o fertilitetu jasno su pokazala: da žene koje nisu zaposlene imaju u pravilu više djece nego one koje to jesu, kao i to da siromašnije i manje obrazovane žene imaju više djece. Najviše djece rađaju žene u agrarnim, privredno nerazvijenim sredinama tu se fertilitet približava nivou fekonditeta.[1]
Za razliku od tog u industrijaliziranim krajevima fertilitet snažno opada.[1]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Fertilitet” (hrvatski). Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Pristupljeno 28. 9. 2018.
- ↑ „Fertility, human reproduction” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 28. 9. 2019.