Jatagan
| Jatagan | |
|---|---|
.JPG)
| |
| Porijeklo: | Yatağan, Turska |
| Vrsta: | Mač |
| Historija primjene | |
| U upotrebi: | 16. - 19. st. |
| Upotrebljavan u: | Otomanskom carstvu |
| Ratovi: | Otomanski ratovi |
| Karakteristike | |
| Težina: | ~0.85 kg |
| Dužina: | ~0.75 m |
| Dužina : | ~0.60 m |
| Vrsta sječiva: | sa jednom oštricom |
| Balčak: | uvijen po sredini, bez štitnika, obično izrađen od roga, kosti ili metala (srebro) |
Jatagan (od turskog yatağan[1]) je vrsta turskog mača, koji se u otomanskoj vojsci koristio od sredine 16. do kraja 19. st.. Ime je dobio po gradu Yatağanu u jugozapadnoj Turskoj u kojem su se takvi mačevi počeli proizvoditi. Vremenom je taj mač postao simbol Orijenta.
Jatagan je mač nalik na sablju s jednom oštricom, kojim se barata jednom rukom. Duljina oštrice je od 60 do 80 centimetara, specifičnog je oblika - savijena prema napred, poput grčkog kopisa ili iberijskog falkata i sliči slovu "S".
Taj oblik imao je svoju funkcionalnu stranu, - ubod jatagana bio je ubojitiji od ravnog mača jer je razderao više tkiva. Oštrica jatagana izrađivala se laminacijom od dvije vrste čelika, između dva lista mekšeg i elastičnijeg, umetan je list tvrđeg - kaljenog čelika. Ova tri lista bi se kovanjem i temperaturnom obradom spojila u jedan koji je nakraju tako dobio dvije kvalitete - visoku črstoću i elastičnost, što je bila prednost u odnosu na druge mačeve koji su se koristili u to vrijeme.
Jatagani koje su koristili janjičari i druge pješadijske jedinice otomanske vojske bili su kraći i lakši od klasičnih jatagana, da im ne bi smetali kod dugih marševa.
Zbog svojih dobrih karakteristika, jatagan je poslužio kao model za bajonet, koji je postao sastavni dio vojničke puške evropskih armija sredinom 19. vijeka.
