Tračani
Tračani su naziv za kojih 200 plemena tračko-ilirske grane Indoevropljana nastanjenih negdje od 2000. pne. pa do 1. milenija na području Jugoistočne Evrope, odnosno između Karpata, Egejskog mora, Crnog Mora te Vardara i Morave. Središte im je bilo područje današnje Bugarske. Pod rimsku vlast došli su 46. godine.
Od drugog milenija pne. narodi u području južnog Balkana razvijali su jedinstvenu kulturu i jezik, u povijesti su poznati kao Tračani. Njihov prosperitet trajao je sve do 46. godine iza Krista kada Trakija postaje provincijom Rima. Tračani nisu imali pisanog jezika pa nam o njima najviše govore arheolozi, kao i izvori starih Grka, osobito čuveni Herodot.
Rano stanovništvo 2. po nekima. i 3. milenija pne. (Dimiter Markovski) eksperti krste terminom Proto-Tračani. Ime Tračani javlja se negdje krajem drugog milenija pne. (prema Homeru), 'Od tog vremena termin postupno postaje uobičajeni etnonim stanovnicima područja između Karpata i Egejskog mora, Crnog mora i dolina i dolina rijeka Morave i Vardara, kaže akademik V. Georgiev. Tračani su bili ratari, uzgajivači goveda, vješti ratnici i konjanici pa i zanatlije. Oni su se sastojali od kojih 200 plemena koje su vodili kraljevi-svećenici, njihovi veliki ratnici činili su aristokraciju. Usprkos velikoj sili i vještini u borbi, Tračani zbog svoje rascjepkanosti nisu nikada uspjeli postati vodeća sila jugoistočne Evrope. Odrizi, jedno od vodećih plemena, pokušali su u 4. i 5 vijeku pne. povezati plemena u savez, no ovo nije nikada upalilo. Njihova hrabrost u borbama bila je veoma poznata, od Rima i Grčke pa do Mezopotamije. Spartak je bez sumnje najpoznatiji pripadnik ovog naroda, simbol je snage i vještine tračanskog ratnika. Uz svoju vještinu u borbi, Tračani su bili i izvrsni zanatlije i umjetnici. u izradi zlatnog i srebrnog nakita i oruđa. Kod grada Panagyurishte u Bugarskoj pronađeno je zlatno blago koje pripada ovom narodu, datira iz vremena 3. vijeka pne. (prema Dimiter Markovski) ili po podacima muzeja iz 4. vijeka pne. Ovo blago možda je pripadalo kralju Sewthu III., sastoji se od posuda (fiole, amfore, ritoni) izrađenog od 23-karatnog zlata, težine 6,14 kilograma. Sada se nalazi u Sofijskom Nacionalnom Povijesnom Muzeju.
Tračani su ipak smatrani barbarima. Svoja tijela su tetovirali, izgleda samo žene. Svoje kćeri Tračani su prodavali budućim muževima, a poligamiju su prakticirala mnoga njihova plemena, kod kojih je jedan muškarac mogao imati nekoliko žena. Mnogi religiozni običaji vezani su uz vjerovanje u život poslije smrti i ponovnog rođenja. Na vrhu socijalne hijerarhije je kralj-svećenik. Njih su Tračani zakapali u raskošnim grobnim humcima s popudbinom (hrana, nakit, oružje) koja mu može zatrebati na drugom svijetu. Ova popudbina često bi bili i njegov pas i ratni konj koji bi bili ubijeni, a žene su se često borile za čast da budu sahranjene s njim. I danas postoji odlično sačuvanih ovakvih grobnih humaka (mounda), a dva od njih su pod zaštitom UNESCO-a blizu Kazanluka, u Dolini ruža' i Sveshtari kod Razgrada. Grob kod Kazanluka danas je zatvoren javnosti kako bi se sačuvale slikarije a replike posjetitelji se mogu vidjeti u blizini.
Dimiter Markovski smatra da se povijest Tračana može podijelčiti u dva perioda: prvi datira od kraja 2. milenija pne. pa do kraja 6. vijeka pne. Tokom tog perioda, a osobito iza 8. vijeka grčki kolonizatori počinju naseljavati egejski i crnomorski litoral. Drugi period, od 6. pa do 3. vijeka pne., predstavlja zlatno doba tračke države i kulture. Prema Herodotu oni su bili brojan narod, njihov etnos između Egejskog mora i Dunava iznosio je u prvom mileniju pne. oko 1,000.000 ljudi. Najveća alijansa Tračana, država Odriz (po plemenu Odrizi) ,postojala je između početka 5. vijeka pne. do početka 3. vijeka pne., njihovo glavno središte nalazilo se na rijeci Marici. Sredinom 4. vijeka ova država dezintegrirala se u 3 manje alijanse, od kojih jedna s gradom Seuthopolis kod današnjeg Kazanluka održala se najduže. Državno vijeće kod Tračana zastupano je od plemenske aristokracije. Porezi unutar tračkih plemena ubirani su u zlatu i srebru ali i u odjeći i drugim artiklima. Oslikani zmaj bio je standardan kod Tračana.
- 1. Agrianii (Agrijani);
- 2. Apulii;
- 3. Apsinthioi;
- 4. Astai;
- 5. Bebryoi;
- 6. Berecyntae;
- 7. Besii;
- 8. Bisaltai;
- 9. Bithyni;
- 10. Briantai;
- 11. Brisai;
- 12. Brygoi;
- 13. Carpi (Karpi);
- 14. Corpilli;
- 15. Costabocii (Kostoboci);
- 16. Crobyzii;
- 17.Dacii (Dačani);
- 18. Daursioi;
- 19. Derronea;
- 20. Dioi;
- 21. Disorai;
- 22. Drosoii;
- 23. Drugerii;
- 24. Edonii;
- 25. Galaioi;
- 26. Getae;
- 27. Iaiai (Lai);
- 28. Maedi;
- 29. Maedobythini;
- 30. Mezeanoi;
- 31. Mygdones;
- 32. Mysoi (Moesii);
- 33. Nipsaioi;
- 34. Odomantii;
- 35. Odrysiai;
- 36. Oitensisi;
- 37. Olizones;
- 38. Paioplai;
- 39. Panaioi;
- 40. Piastai;
- 41. Piengitai;
- 42. Pienghigoi;
- 43. Pyrogeri;
- 44. Rondaicii;
- 45. Saboii;
- 46. Saiaii;
- 47. Samaioii;
- 48. Sapaioi;
- 49. Selletes;
- 50. Serdoi;
- 51. Sialetai;
- 52. Sintoi;
- 53. Singi;
- 54. Siriopaionos;
- 55. Sithones;
- 56. Sucii;
- 57. Sacii;
- 58. Terizii;
- 59. Thunataii;
- 60. Tilataioi;
- 61. Tintenoi;
- 62. Tranipsai;
- 63. Trausi;
- 64. Treres;
- 65. Tribalii;
- 66. Tiragetae;
- 67. Usdicesii;
- 68. Utii;
- 69. Zbalenoi;
- 70. Zeranioi;
- 71. Bolohovenii.
