Lance Armstrong

Lance Armstrong
Lance Armstrong
	Armstrong ne Tour de France 2010
U lind në	Dallas-Texas, USA
Emrat e tjerë	"The Texan"
Shtetësia	Amerikane

Lance Armstrong Edward (lindur më 18 shtator 1971)^[1] është një ish çiklist amerikan profesionist, famëkeq për skandalin më të madhë në historinë e çiklizmit.

Ai filloi përdorimin e dopingut në pranverën e vitit 1995.^[2]

Karriera

Semundja dhe fillimet e tija

Në tetor 1996 ai u diagnostikua me kancer testikular, me një tumor që kishte në trurin e tij dhe mushkëri. Trajtimet e tija ndaj kancerit të trurit përfshihen në kirurgji testikulare dhe kimioterapi të gjerë, por prognoza e tij ishte fillimisht e varfër. Ai garoi në Tour de France nga viti 1999 dhe vazhdoi ta fitojë Tour de Francë nga viti 1999-2005.

Ai është personi i vetëm që ka fituar shtatë herë rradhazi, duke thyer rekordin e mëparshëm prej pesë fitoresh, rekord që mbahej nga Miguel Indurain, Bernard Hinault, Eddy Merckx, dhe Jacques Anquetil.

Në vitin 1999, ai u emërua "Wide ABC Bota e Sportit Atlet i Vitit". Në vitin 2000 ai fitoi çmimin e "Princi i Asturias në Sport". Në vitin 2002, revista Sport Illustrated e quajti "Sportisti i Vitit". Ai u emërua gjithashtu "Associated Press Mashkulli Atlet i Vitit" për vitet 2002-2005. Ai mori çmimin e ESPN-së për "Best Male" atletikë në vitin 2003, 2004, 2005, dhe 2006, dhe fitoi BBC Sport Personaliteti i Vitit në vitin 2003. Armstrong doli në pension nga gara më 24 korrik, 2005, në fund të Tour de France 2005, por iu kthye çiklizmit konkurrues në janar 2009, dhe përfundoi i treti në Tour de France 2009.

Sukseset në Tour de France

Përpara trajtimit të tij ndaj kancerit, Armstrong kishte fituar dy etapa në Tour de France. Në vitin 1993, ai fitoi etapën e 8të dhe në 1995 ai fitoi etapën e 18 në nder të shokut të skuadrës Fabio Casartelli i cili u rrëzua dhe vdiq në etapën e 15. Armstrong tërhiqet nga gara pa e përfunduar Tourin pasi bëhet i sëmurë, disa muaj para se diagnoza e tij të shpallej.

Replika e Armstrong në çiklizëm filloi në vitin 1998, kur ai përfundoi i katërti në Vuelta të Spanjës. Në vitin 1999 ai fitoi Tour de France, duke përfshirë fitoren e katër etapave. Ai la prapa vendin e dytë, Alex Zülle, me 7 minuta 37 sekonda. Megjithatë, mungesa e Jan Ullrich (i dëmtuar) dhe Marco Pantanit (me probleme të drogës) do të thonin se Armstrong nuk e kishte provuar ende veten nga përballja me emrat e mëdhenj.

Në vitin 2000, Ullrich dhe Pantani u kthyen për të sfiduar Armstrong. Gara që filloi,ishte një rivalitet gjashtë-vjeçar në mes të Ullrich dhe Armstrong, garë që në vitin e parë përfundoi me fitoren e Armstrong me 6 minuta e 2 sekonda mbi Ullrich. Armstrong fitoi një etapë në Tour 2000. Në vitin 2002, Ullrich nuk mori pjesë për shkak të pezullimit, dhe Armstrong fitoi me shtatë minuta diferencë ndaj Joseba Belokit.

Në vitin 2003, Armstrong i mori vendin e parë Ullrichit me vetëm 1 minutë e një sekondë në ditën e fundit në Paris. Ky vit i Tour de France mbahet mend për etapen e 15 kur një spektator e kap Armstrongun për timoni dhe e rrëzon. Ullrich i jep vetes nder duke e pritur atë.

Në vitin 2004, Armstrong përfundoi i pari, me 6 minuta e 19 sekonda përpara gjermanit Andreas Klöden. Ullrich ishte i katërti. Nëkëtë Tour, Armstrong u bë i pari që nga Gino Bartoli në 1948 që fitoi tri etapa të njëpasnjëshme malore, 15, 16, dhe 17. Edhe kronometri individual në etapën e 16të, në Alpe d'Huez u fitua me një klas të larteënga Armstrong pasi kaloi Ivan Basson.

Në vitin 2005, Armstrong ishte mundur nga David Zabriskie në etapën e parë me 2 sekonda, pavarësisht kalimit të Ullrichut në rrugë. Ekipi i tij Discovery Channel, fitoi etapën ekipore, ndërsa Armstrong fitoi etapën përfundimtare individuale në kronometër. Më 24 korrik 2005, Armstrong kaloi vijën në Champs Elysees, duke fituar Tourin e 7-të të tij të njëpasnjëshem, duke përfunduar 4m 40s përpara Bassos, Ullrich në vend të tretë.

Më 24 korrik, 2005, Armstrong zyrtarisht njoftoi dorëheqjen e tij nga çiklizmi profesional pas 7 titujve të tij të njëpasnjëshem.

Rikthimi

Armstrong njoftoi më 9 shtator, 2008 se ai do të kthehet në çiklizëm, me qëllimin e shprehur pë të marrë pjesë në Tour de France 2009. "Pas kam folur me fëmijët e mi, familjen time dhe miqtë e mi më të afërt, unë kam vendosur të kthehem në çiklizmin profesionist me qëllimin për të rritur ndërgjegjësimin e barrës ndaj kancerit global", tha Armstrong në faqen e tij zyrtare livestrong.org.

Njoftimi i dha fund spekullimeve, kur ai do të kthehej me ekipin Astana në turin e Kalifornisë, Paris-Nice, Touri i Gjeorgjisë dhe Dauphiné-Libéré. Astana kishte humbur Tour de France 2008 pasi Alexandre Vinokourov ishte përjashtuar nga Tour 2007 për doping në gjak.

Rregullat UCI thonë se një çiklist duhet të jetë në një program anti-doping për gjashtë muaj para një eventi sportiv, por Down Tour sipas Armstrongut, i ka lejuar për të konkurruar, pasi ai pati angazhuar Don Catlin, një shkencëtar udhëheqës anti-doping, në mënyrë të pavarur për ti provuar të gjithëve rikthimin e tij ne gara. Kryeministri i Australisë Jugore, Mike Rann, ka deklaruar se pjesëmarrja e Armstrong do të bëjë turin "ngjarjen më të madhe sportive në historinë e Australisë."

Në tetor të vitit 2008, Armstrong konfirmoi se do të konkurrojnë në 2009 ne Giro d'Italia, me pjesëmarrjen e tij të parë.

Më 17 janar, Armstrong tha në një konferencë për shtyp për Tour Down që rikthimi i tij ishte i motivuar nga mesazhi e Livestrong për ngritjen e interesit kombëtar ndaj kancerit.

Në shkurt 2009, Armstrong u konfirmua për të konkurruar në turin e Irlandës, me 19-23 gusht 2009, para se pastaj të merrte pjesë në Samitin e Global Livestrong Kancer, nga 24 gusht-26 në Dublin.

Më 7 korrik, në etapën e katërt të 2009 Tour de France, Armstrong për pak sa nuk arriti të fitojë fanellën e verdhë pasi ekipi i tij Astana, fitoi etapën ekipore. Ai përfundoi në vend të dytë me vetëm 0.22 sec pas Fabian Cancellara-s. Armstrong e përfundoi Tour de France 2009 në vendin e tretë në klasifikimin perfundimtar me 5 min.e 24 sec. pas shokut të tij të skuadrës Alberto Contador.

Më 21 korrik, 2009, Armstrong njoftoi se ai do të kthehet në Tour de France 2010. RadioShack u emërua si sponsor kryesor për 2010, për ekipin e Armstrong, të quajtur Team RadioShack. Armstrong bëri debutimin në 2010 Tour Down Under, ku ai përfundoi i 25-ti nga 127 garues që përfunduan garën. Ai bëri debutimin e tij evropian për sezonin 2010 ne Vuelta a Murcia ku përfundoi në vendin e 7të në klasifikimin e përgjithshëm. Armstrong ishte i vendosur për të konkurruar në disa klasike të tilla si Milano-SanRemo, Amstel Gold Race, Liège-Bastogne-Liège, dhe turin e Flanders, por periudha me gastroenterit detyroi tërheqjen e tij nga këto gara. Armstrong u kthye në Shtetet e Bashkuara në mes të prillit. për të konkurruar në turin "Gila" dhe "Tour Amgen", që do shërbenin si përgatitje për Tour de France. Megjithatë, ai u rrëzua që herët, në etapën e 5të të turit të Kalifornisë, dhe iu desh të tërhiqej nga gara. Ai ka treguar formë të mirë pasi u shërua, duke u pozicionuar i dyti në turin e Zvicrës dhe i treti në turin e Luksemburgut.

Më 28 qershor, Armstrong njoftoi nëpërmjet Twitter se 2010 do të jetë edicioni i fundit i tij në Tour de France. Armstrong dha një performancë mbresëlënëse në Tour de France Tour prolog, duke përfunduar i treti, por u dëmtua nga rrëzimet në etapat e mëvonshme, sidomos në një përplasje të fortë në kthesën e fundit të etapës së 8të. Ai përfundoi turneun e tij të fundit në vendin e 23, me 39 minuta e 20 sekonda pas fituesit Alberto Contador. Ai ishte gjithashtu një personazh kryesor në ndihmën qe i dha Team RadioShack për të fituar klasifikimin ekipor, duke mposhtur Caisse D'Epagne me 9 minuta e 15 sekonda.

Në tetor 2010, ai njoftoi fundin e karrierës ndërkombëtare pas Tour Down Under të janarit 2011. Ai deklaroi se pas janarit 2011 ai vetëm do të garoje në SHBA me ekipin vendas, RadioShack.

Akuzat e dopingut, hetimi dhe rrëfimi

Armstrong është akuzuar për doping për pjesën më të madhe të karrierës së tij.^[3] Ai i mohoi këto akuza deri në janar 2013, ku ai pretendoi se nuk kishte dalë asnjë pozitiv në një test gjatë gjithë karrierës së tij.^[4]

Armstrong është kritikuar për mosmarrëveshjet e tij me Paul Kimmage dhe Christophe Bassons, dy nga akuzuesit e tij më të mëdhenjë publik në lidhje me dopingun.

Referime

^ Library, C. N. N. "Lance Armstrong Fast Facts" [Fakte të shpejta për Lance Armstrong]. CNN (në anglisht). Marrë më 7 qershor 2019.
^ "Lance Armstrong speaks at University of Colorado, Boulder, on March 1, 2016" në YouTube (at 5m20sec)
^ Laura Weislo (23 gusht 2012). "Index of Lance Armstrong doping allegations over the years" [Indeksi i akuzave për doping të Lance Armstrong ndër vite] (në anglisht). Cyclingnews.com. Marrë më 7 qershor 2019.
^ "Lance Armstrong facing lifetime ban, loss of titles" [Lance Armstrong përballet me përjashtim përjetë dhe humbjen e titujve] (në anglisht). Edition.cnn.com. 25 gusht 2012. Marrë më 19 janar 2013.

[1] Library, C. N. N. "Lance Armstrong Fast Facts" [Fakte të shpejta për Lance Armstrong]. CNN (në anglisht). Marrë më 7 qershor 2019.

[2] "Lance Armstrong speaks at University of Colorado, Boulder, on March 1, 2016" në YouTube (at 5m20sec)

[3] Laura Weislo (23 gusht 2012). "Index of Lance Armstrong doping allegations over the years" [Indeksi i akuzave për doping të Lance Armstrong ndër vite] (në anglisht). Cyclingnews.com. Marrë më 7 qershor 2019.

[4] "Lance Armstrong facing lifetime ban, loss of titles" [Lance Armstrong përballet me përjashtim përjetë dhe humbjen e titujve] (në anglisht). Edition.cnn.com. 25 gusht 2012. Marrë më 19 janar 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]