Poliklet
Poliklet je vajar iz klasičnog perioda u umetnosti stare Grčke. On je zajedno sa Fidijom, Mironom i Kresilasom stvorio grčki klasični stil.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Iako nije sačuvano ni jedno njegovo originalno delo, pisani izvodi navode na rimske mermerne kopije Polikletovih skulptura, preko kojih poznajemo njegovo delo. Ključni element njegovog stila je upotreba opuštene i izbalansirane poze izmeštenog težišta, koja je danas poznata kao kontrapost. Kontrapost je doprineo dotad neviđenoj naturalnosti skulpture, što ga je učinilo slavnim. Najpoznatije su njegove skulpture bogova i atletičara, livene u bronzi, pored monumentalne statue boginje Here načinjene od slonovače i zlata - Hrizelfantinska tehnika.
Poliklet je svesno stvorio novi pristup skulpturi - napisao je delo o proporcijama - Kanon, gde je do detalja razradio prporciju i anatomiju tela. Čak je izlio u bronzi statuu mladića kao praktičan primer svog kanona. Nažalost, skulptura nije sačuvana. Iz pisanih izvora saznajemo da je, prema Polikletu, skulptura trebalo da bude sastavljena od jasno definisanih i proporcionalnih delova, baziranih na idealnoj matematičkoj proporciji i ravnoteži. Jasno je da se jako oslanjao na Pitagoru i intervale muzičke skale.
Poliklet i Fidija predstavljaju prvu generaciju grčkih skulptora koji su imali svoju školu. Polikletova škola je trajala bar tri generacije. Poznato je dvadesetak skulptora koji su potekli iz ove škole, a izdvajaju se po primeni principa ravnoteže i diferencijacije pojedinih delova. Najpoznatiji učenici su bili Skopas i Lisip.
Njegov sin, Poliklet mlađi, živeo je u 4. v. p. n. e. Iako je bio takođe skulptor, najveću slavu je postigao kao arhitekta. On je projektovao veliko pozorište u Epidaurusu.
Odabrana dela
[uredi | uredi izvor]- Doriforos (kopljonoša), 450-440. p. n. e. - uzor otelotvorenja klasičnog ieala ljudske lepote.
- Amazonka
- Hera
- Diskoforos
- Dijadumenos
- Hermes
- Astralizontes