Gallisk
Gallisk (dt. Gallisch) is ne keltiske Sproake, ju der bit sowät 500 ä.Chr. boald wuude in Gallien (Frankriek un anlääsende Gestriche bit tou n Rhien). Ju is foarallen bekoand uut hunnerte fon Inskrifte in Steen, in keramiske Potte un uur Reewen, un ap Munten un uur metallene Deele (Lood, un in aan Fal Zink).
Do eerste galliske Inskrifte datierje al fon dät säkste Jierhunnert foar Christi Gebuurt un sunt in Lepontisk (wät bietiede betrachted wäd as n gallisk Dialekt). Jo sunt fuunen in Gallia Cisalpina (dät is Noud-Italien) un wieren skrieuwen in ne Foarm fon dät Oold-Italiske Alphabet. Inskrifte in griechiske Lättere fon dät trääde Jierhunnert f.Chr. sunt fuunen bie do Mündengen fon ju Rhone. Leetere Inskrifte ätter Chr. sunt maast in latienske Lättere.
In ju Tied waas Gallien al fon do Roomske besät un wuude ju Sproake toun Deel fon dät Latienske fertroangen. Leeter as do Franke koomen, ferswoont ju gans. Gregor fon Tours skreeuw in dat säkste Jierhunnert, dät wäkke Ljuude in sien Gestrich noch Gallisk baale kuuden.
Deeruum dät do Inskrifte maast n magisken Charakter hääbe (dät sunt goude of sljuchte Wonske), is oafte nit licht tou ferstounden, wät meend is. Deeruum lät ju galliske Sproake sik man toun Deel rekonstruierje.
Biespil
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]ätter ju Bielde gjuchts:
| Gallisk | Seeltersk | |
|---|---|---|
| Segomaros Villoneos toutius namausatis eioru Belesamin sosin nemeton. | Segomaros, Suun fon Villonos (of Villu), Burger fon Nîmes, häd foar (ju Goddin) Belesama dit Hailigdum (nemetos) stifted. |
Literatuur
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]- Lambert, Pierre-Yves: La langue gauloise : description linguistique, commentaire d'inscriptions choisies / Pierre-Yves Lambert. - Paris : Errance, 1994. - 239 s. - (Collection des Hesperides).