Боббӣ Фишер

Боббӣ Фишер
Боббӣ Фишер
	англ. Robert James Fischer
Иттилоъоти инфиродӣ
Ҷинс	мард
Ном ба ҳангоми таваллуд	англ. Robert James Fischer
Кишвар	Иёлоти Муттаҳидаи Амрико;
Тахассус	шоҳмот
Зодрӯз	9 март 1943[…]
Зодгоҳ	Чикаго, Иллинойс, Иёлоти Муттаҳидаи Амрико[…];
Таърихи даргузашт	17 январ 2008 (64 сол)
Маҳалли даргузашт	Рейкявик, Исландия[…];
	Вебгоҳи расмӣ(англ.)
	Парвандаҳо дар Викианбор

Роберт Ҷеймс (Бобби) Фишер (англ. Robert James “Bobby” Fischer, 9 марти 1943, Чикаго, Иллинойс, ИМА — 17 январи 2008, Рейкявик, Исландия) — шатранҷбоз ва қаҳрамони собиқи ҷаҳон. Бисёре аз устодони шатранҷи муосири Фишер дар ин ки ӯ беҳтарин шатранҷбози таърих будааст, иҷмоъ доранд.

Зиндагинома

Роберт дар Чикагои Амрико мутаваллид шуд. Падараш Ҳонс Герҳард Фишер, зистфизикдони олмонӣ ва модараш Раҷоино Фишер, шаҳрванди амрикоӣ аз табори яҳудӣ буд.

Ӯ дар синни 14-солагӣ Қаҳрамони шатранҷи Амрико шуд ва пас аз он 8 бори дигар ба ин мақом даст ёфт.

Дар солҳои 1972 то 1975 мелодӣ Қаҳрамони шатранҷи ҷаҳон буд. Дар соли 1972 ва дар мусобиқоти Қаҳрамонии шатранҷи ҷаҳони соли 1972, Борис Спаскийро бо 7 бурд, 3 бохт ва 11 тасовӣ дар ҷанҷолитарин рӯёрӯии таърихи шатранҷ, ки ба номи «Рӯёрӯии қарн» шинохта шуд, шикаст дод. Иллати аҳаммияти ин рақобат Ҷанги сард ва рақобатҳои сиёсӣ байни Иёлоти муттаҳида ва Иттиҳоди ҷамоҳири шӯравӣ буд. Се сол баъд ӯ ба хотири эътироз ба ФИДА ҳозир ба дифоъ аз унвони қаҳрамонии худ дар муқобили Анатолий Карпов нашуд ва унвони қаҳрамониро ба Карпов вогузар кард.

Боббӣ Фишер дар соли 1958 дар понздаҳсолагӣ дараҷаи устодбузурги шатранҷро касб кард, ки рӯкарде дар он замон маҳсуб мешуд. Вай дар мусобиқоти қаҳрамонии шатранҷи ҷаҳон бист мусобиқа паёпай бо пирӯзӣ даст ёфт, ки ҳеч гоҳ дар таърихи шатранҷ такрор нашудааст. Вай дар соли 1972 дар мусобиқа қаҳрамонии ҷаҳон бар Борис Спаский ғалаба кард ва нахустин ва танҳо амрикоие шуд, ки ба ин унвон мерасад. Фишер аз он замон то соли 1992 дар ҳеч мусобиқае ширкат накард. Вай унвони худро дар соли 1975 дар пайи ихтилоф бо Федератсияи байналмилалии шатранҷ дар мавриди шароити баргузории мусобиқаи қаҳрамонии ҷаҳон аз даст дод ва пешниҳодҳои молии ҳангфтеро барои анҷоми ин мусобиқа рад кард. Фишер дар соли 1992 мусобиқае намоиши бо Борис Спаский дар Югославия баргузор кард. Кишваре, ки он замон таҳти таҳрими иқтисодии Амрико қарор дошт. Вай пас аз он дар хориҷ аз кишвараш фирорӣ буд ва дар соли 2004 ба далели сафар бо гузарномаи тақаллубӣ дар Ҷопон дастгир шуд ва дар соли 2005 иҷозаи тарки Ҷопон ба мақсади Исландияро пайдо кард. Кишваре, ки мусобиқаи қаҳрамонии ҷаҳони ӯ бо Борис Спаский дар онҷо баргузор шуда буд ва дар он замон тобеъияти худро ба ӯ дод, то аз таҳвили ӯ ба Амрико ҷилавгирӣ кунад.

Шатранҷ

Фишер бо муҳраи сафед тақрибан ҳамеша бо ҳаракати e4 бозиро оғоз мекард ва бо муҳраи сиёҳ дар ҷавоби e4 ба дифоъи сисилияӣ ва дар ҷавоб d4 ба дифоъи ҳиндишоҳ рӯй меовард. Пирӯзиҳои ӯ ағлаб бо ҳамалоти ногаҳонӣ ё зиддиҳамла ба даст меомад ва на бо ҷамъ кардани тадриҷии бартариҳои кӯчак, ҳарчанд аз назари мавқеъӣ ҳам бозии ӯ матлуб менамуд.

Ҷанҷолҳо

Боббӣ Фишер пас аз анҷоми мусобиқае дар соли 1992 мелодӣ дар Югославияи собиқ, ба далели тахтӣ аз муқаррароти таҳрими Югославияи собиқ тавассути Амрико, бар асоси қавонини Иёлоти муттаҳида Амрико таҳти таъқиб қарор гирифт. Дар соли 2005 мелодӣ кишвар Исландия ба вай «шаҳрвандӣ»-и он кишварро эъто кард, то монеъ аз истирдоди вай ба Амрико шавад.
Вай ба далели суханони яҳудситезона ва инкори ҳулукуст (холокост) ва ҳамчунин ҳимоят аз ҳамалоти 11 сентябри гурӯҳи ал-Қоъида дар Амрико, мавриди интиқоди шадид қарор дошт.[6]

Эзоҳ

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
↑ Encyclopædia Britannica (ингл.)
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 Энциклопедия Брокгауз (нем.)
↑ Record #46772260 // VIAF(бис.) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
↑ https://www.chessgames.com/perl/chessplayer?pid=19233 — 2001.
↑ Национальная библиотека Испании — 1711.
↑ http://www.wsj.com/articles/SB10001424052970204488304574434892134601968
↑ http://www.huffingtonpost.com/2012/01/24/self-deportation-romney_n_1228296.html

Адабиёт

Фишер, Р. Д. «60 бозии хотиравии ман». — силсилаи «Шоҳмотбозони барҷастаи ҷаҳон», М., Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, 1972. — 272 с., 1 варақ. портрет
Меднис, Эдмар . «Бобби Фишер чй тавр маглуб шуд», М., «Прогресс», 1981. — 280 с.
Фишер, Р. Д. «Бобби Фишер шоҳмотбозиро меомӯзонад», Здоровья, Киев, 1990. — 280 с.
Мансуров, Е. А., «Асрори Фишер», М., «Советский спорт», 1992. — 304 с., бемор.
Сафиуллин, Р. К., «Мероси шоҳмот аз Роберт Ҷеймс Фишер», Қазон, Форт Диалог, 1992. — 352 с., бемор.
Тайманов, М. Е. «Қурбони Фишер будам», С-П., Шоҳфорум, 1993. — 112 с., бемор.
Голубев A. N., Gutzeit L. E. «744 бозии Бобби Фишер», дар ду ҷилд. — М., Roleg Limited, 1993.
Фишер Б., Маргулис С., Мозенфелдер Д. «Дарсҳои нобиғаи шоҳмот», Минск, Попурри, 2003. — 352 с.
Воронков С. Б., Плисецкий Д. Г. «Русхо ба мукобили Фишер». — силсилаи «Санъати шоҳмот», М., Рипол Классик, 2004. — 528 с., бемор.
Каспаров, Г. «Пешгузаштагони бузурги ман», чилди 4, «Фишер ва ситорахои Гарб», М., Рипол Классик, 2005. — 544 с., бемор.
Пак, В. Н. «Роберт Фишер. Парадоксҳои нобиғаи шоҳмот», М., Сталкер, 2005. — 352 с., бемор.
Пак, В. Н. Баранюк А. И. Ташвишгари олами шоҳмот (Силсилаи «Номҳои машҳур дар шоҳмот») Дар бораи ҳаёт ва фаъолияти Роберт Фишер К: ТОВ «Задруга», 2008. — 640 с.; бемор.
Линдер И. М., Линдер В. И. «Роберт Фишер: ҳаёт ва бозӣ», М., Астрел, 2006. — 352 с., бемор.
Айдинау Ҷ., Эдмондс Д. «Бобби Фишер ба ҷанг меравад», М., Рипол Классик, 2008. — 304 с., бемор.
Мероси номаълуми шохмот Фишер. Мураттиби Михаил Соколов. — М.: Хонаи шоҳмоти русӣ, 2011. — 144 с. — (Университети шохмот). — ISBN 978-5-94693-162-5
Безгодов А. М. «Роберт Фишер: асрори махорат». Финикс, 2018. 94 с., — ISBN 978-5-907002-10-4
Брага Ф., Лиардо С., Минсер С. Бобби Фишер: Афсона: Ҳаёт ва бозиҳои бузургтарин нобиғаи шоҳмот / Пер. аз испанӣ — М.: Хонаи шоҳмоти русӣ, 2012. — 312 с. — (Шохмотбозони бузурги чахон). — ISBN 978-5-94693-256-1
Брэйди, Фрэнк . Охири бозӣ : Тарҷумаи Роберт Фишер : болоравӣ ва суқути аҷиби Бобби Фишер — роҳи як нобиғаи амрикоӣ, ки дар канори девонагӣ анҷом ёфт. — М. : Андрей Елков, 2015. — 447 с., [6] с. бемор. — ISBN 978-5-906254-25-2 .
Bobby Fischer. I Was Tortured in the Pasadena Jailhouse!. Printer (1982). 28 Январ 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 июни 2018.

Пайвандҳо

Шаблон:Шахматные ссылки

65 ключевых позиций из партий Фишера(англ.).
Жизнь Бобби Фишера (видео)(англ.).
«Бобби Фишер против всех: постскриптум».
Мансуров Е. «Загадка Фишера». М.: 1992.
«Роберт Фишер — шахматист-нокаутер» // Газета «Новое время», Ереван, 15.03.2018

[_776085c7fe6cbba1-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.

[_d122d8a23aaafeb5-2] Encyclopædia Britannica (ингл.)

[_4649cc96b9d1c111-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 Энциклопедия Брокгауз (нем.)

[_587bccd058d54b8f-4] Record #46772260 // VIAF(бис.) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.

[_95d61c37f0adddb1-5] ttps://www.chessgames.com/perl/chessplayer?pid=19233 — 2001.

[_9eeaa863bb3c6976-6] Национальная библиотека Испании — 1711.

[_0c40529f14fd9e53-7] ttps://www.wsj.com/articles/SB10001424052970204488304574434892134601968

[_162f6e092e2d0bcb-8] ttps://www.huffingtonpost.com/2012/01/24/self-deportation-romney_n_1228296.html

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]