ดูต้นฉบับสำหรับ ช้างแอฟริกา

{{ตารางจำแนกพันธุ์
| name = ช้างแอฟริกา
| image = Elephant near ndutu.jpg
| image_caption = [[Loxodonta africana|ช้างพุ่มไม้แอฟริกา]] (''L. africana'') ที่[[อุทยานแห่งชาติเซเรงเกติ]]
| fossil_range = [[ไพลสโตซีน]]-ปัจจุบัน (1.6 ล้านปีก่อน-ปัจจุบัน)<br>{{fossilrange|1.6|0}}
| image_width = 250px
| regnum = [[Animalia]]
| phylum = [[Chordata]]
| subphylum = [[Vertebrata]]
| classis = [[Mammalia]]
| ordo = [[Proboscidea]]
| familia = [[Elephantidae]]
| range_map = African Elephant distribution map without borders.svg
| range_map_caption = แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์
| range_map_width = 250px
| genus = '''''Loxodonta'''''
|genus_authority = [[Anonymous]], [[ค.ศ. 1827|1827]]<ref name="itis"/>
| subdivision_ranks =  [[Species|ชนิด]]
| subdivision =
*ที่ยังดำรงเผ่าพันธุ์อยู่
** ''[[Loxodonta africana|L. africana]]''
** ''[[Loxodonta cyclotis|L. cyclotis]]''
*ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว<ref name=Fossils/>
**''[[Loxodonta adaurora|L. adaurora]]'' [[สูญพันธุ์|†]]
**''[[Loxodonta atlantica|L. atlantica]]'' †
**''[[Loxodonta exoptata|L. exoptata]]'' †
| synonyms = *''Loxodon'' <small>Falconer, 1857</small>
| synonyms_ref = <ref>Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (eds.) (2005). ''Mammal Species of the World''. A Taxonomic and Geographic Reference. Third edition. {{ISBN|0801882214}}.</ref>
}}

'''ช้างแอฟริกา''' หรือ '''ช้างแอฟริกัน''' ({{langx|en|African elephant}}) เป็น[[ช้าง]]สกุลหนึ่ง ที่อาศัยอยู่ใน[[ทวีปแอฟริกา]] จากหลักฐาน[[ฟอสซิล]]ที่ค้นพบทำให้ทราบว่า ช้างแอฟริกาอาศัยอยู่ในทวีปแอฟริกามาตั้งแต่ยุค[[ไพลสโตซีน]] 

ช้างแอฟริกา จัดอยู่ในสกุล ''Loxodonta'' (/โล-โซ-ดอน-ตา/; เป็น[[ภาษากรีก]]แปลว่า "ฟันเอียงข้าง"<ref name=Fossils>{{Cite book | last = Kalb | first = Jon E. | author2 = Assefa Mebrate | title = Fossil Elephantoids from the Hominid-Bearing Awash Group, Middle Awash Valley, Afar Depression, Ethiopia | publisher = The American Philosophical Society | year = 1993 | location = Independence Square, Philadelphia | pages = 52-59 | url = http://books.google.com/books?id=AOzn0vdaDgUC&lpg=PA53&ots=OCPoM5tSar&dq=Loxodonta%20adaurora&pg=PA59#v=onepage&q=Loxodonta%20adaurora&f=false | isbn = 0-87169-831-5 }}</ref>) ซึ่งปัจจุบันหลงเหลือเพียง 2 [[species|ชนิด]] คือ<ref name=Fossils/>

*[[Loxodonta africana|ช้างพุ่มไม้แอฟริกา]] (''Loxodonta africana'') มีขนาดใหญ่ที่สุด รูปร่างกำยำลั่นสัน อาศัยตามทุ่งโล่งหรือพุ่มไม้ทั่วไป
*[[Loxodonta cyclotis|ช้างป่าแอฟริกา]] (''Loxodonta cyclotis'') มีขนาดเล็กลงมา อาศัยอยู่ในป่าบริเวณ[[แอฟริกากลาง|ใจกลางทวีปแอฟริกา]]<ref name="itis">[http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=584937 จาก itis.gov]</ref>
*[[ช้างแอฟริกาเหนือ]] (Loxodonta africana pharaoensis) มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นชนิดย่อยของช้างพุ่มไม้แอฟริกา อาศัยใน[[ประเทศโมร็อกโก|โมร็อกโก]]ไล่ไปถึง[[ประเทศอียิปต์|อียิปต์]]และทางตอนเหนือของ[[ประเทศซูดาน|ซูดาน]] [[ประเทศชาด|ชาด]] [[ประเทศเอริเทรีย|เอริเทรีย]]และ[[ประเทศไนเจอร์|ไนเจอร์]] ปัจจุบันช้างชนิดนี้สูญพันธุ์ไปประมาณ 100 ปีก่อนคริสต์ศักราช

ซึ่งแต่เดิมนั้นช้างแอฟริกาถูกจัดให้มีเพียงชนิดเดียว คือ ''Loxodonta africana'' และที่เหลือก็เป็น[[ชนิดย่อย]]ซึ่งกันและกัน แต่ในปี [[ค.ศ. 2001]] เริ่มมีนักวิทยาศาสตร์บางคนสังเกตเห็นถึงความแตกต่าง จึงมีการถกเถียงกันเป็นระยะเวลานานนับทศวรรษ จนกระทั่งได้ข้อสรุปในปี [[ค.ศ. 2010]] ซึ่งเป็นผลมาจากการศึกษาด้าน[[พันธุกรรม]][[ดีเอ็นเอ]] ใน[[นิวเคลียส]]ของ[[Proboscidea|สัตว์ตระกูลช้าง]] พบว่าเป็นคนละชนิดกันอย่างแน่นอน แต่ก็มีข้อสันนิษฐานว่าทั้ง 2 ชนิดนั้นเดิมเคยเป็นชนิดเดียวกันมาก่อน แต่ได้แยกสายวิวัฒนาการมาตั้งแต่เมื่อ 2.6–5.6 ล้านปีที่แล้ว

โดยเชื่อว่า มีการถ่ายทอด[[ยีน]]ระหว่างประชากรกันได้ แต่เมื่อ[[Elephas|ช้างเอเชีย]]วิวัฒนาการเกิดขึ้นมาและแพร่กระจายพันธุ์ไปทั่วทวีปแอฟริกา  แต่ต่อมาก็ได้สูญพันธุ์หมด ประชากรช้างแอฟริกาแท้ ๆ ก็ถูกตัดขาดออกจากกัน<ref>{{Cite web |url=http://jusci.net/node/1459 |title=จบการโต้เถียงอันยาวนาน สรุปแล้วช้างแอฟริกามี 2 สปีชีส์ |access-date=2012-12-27 |archive-date=2013-02-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130207081140/http://jusci.net/node/1459 |url-status=dead }}</ref>

== ลักษณะ ==
ช้างแอฟริกาโดยรวมแล้ว มีขนาดใหญ่กว่าช้างเอเชียมาก ตัวผู้มีความสูงในขณะยืนประมาณ 3.64 เมตร (12 ฟุต) โดยวัดจากหัวไหล่ และมีน้ำหนักประมาณ 5,455 กิโลกรัม (12,000 ปอนด์) ในขณะที่ตัวเมียมีความสูงในขณะยืนประมาณ 3 เมตร (10 ฟุต) และมีน้ำหนักประมาณ 3,636 ถึง 4,545 กิโลกรัม (8,000 ถึง 10,000 ปอนด์) มีใบหูที่ใหญ่กว่าช้างเอเชีย เพื่อใช้โบกระบายความร้อนออกจาก[[เส้นเลือดฝอย]]ที่มีระบบมากมายในแผ่นใบหู รวมทั้งมีงาทั้งตัวผู้และตัวเมีย งาของตัวผู้จะมีความสั้นและหนากว่า ขณะที่งาของตัวเมียจะเรียวยาวและบางกว่า<ref>{{cite web|title=Under poaching pressure, elephants are evolving to lose their tusks |url=https://www.nationalgeographic.com/animals/article/wildlife-watch-news-tuskless-elephants-behavior-change |author=Dina Fine Maron|work=National Geographic Society |date=9 November 2018 |access-date=6 September 2021 |df=dmy-all}}</ref> และจะงอยที่ปลายงวงจะมี 2 จะงอย ต่างกับช้างอินเดียที่มีเพียงจะงอยเดียว และมีหน้าผากที่ลาดกว่า จะงอยปากล่างสั้นและกลมกว่าช้างเอเชียที่แคบและยาวกว่า<ref>[http://www.elephant.se/african_bush_elephant.php African bush elephant]</ref> แต่โดยเฉลี่ยแล้วมีอายุเพียง 50 ปี ซึ่งน้อยกว่าช้างเอเชีย <ref>Burnie, D. (2001). ''Animal''. London: Dorling Kindersley.</ref><ref>หน้า 91–94, ''สัตว์สวยป่างาม'' โดย ชมรมนิเวศวิทยา มหาวิทยาลัยมหิดล (สิงหาคม, 2518)</ref> แม้ช้างแอฟริกาจะมีขนาดร่างกายใหญ่และส่วนหัวใหญ่โตกว่าช้างเอเชียก็ตาม แต่ทว่ากลับมีขนาดของสมองเล็กกว่า <ref>{{cite web|url=http://www.now26.tv/view/32484/%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2.html|title=เรื่องเล่าข้ามโลก: ช้างเอเซีย|publisher=NOW26|accessdate=2015-01-18|archive-date=2015-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20150322064610/http://www.now26.tv/view/32484/%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2.html|url-status=dead}}</ref>
[[ไฟล์:Three Afracan Elephant in Korat zoo.jpg|thumb|ช้างแอฟริกา จัดแสดง ณ [[สวนสัตว์นครราชสีมา]] [[สวนสัตว์]]แห่งเดียวใน[[ประเทศไทย]]ที่มีช้างแอฟริกา]]
== การกระจายพันธุ์ ==
ช้างแอฟริกาอาศัยอยู่ทั้งบนภูเขาและที่ราบต่ำ ทั้งบริเวณที่เป็นแนวหินและป่าทึบ สามารถข้ามลำธาร ว่ายน้ำหรือปืนภูเขาสูงได้ดี ชอบอาบน้ำ คลุกโคลนหรือคลุกดินหรือทราย ชอบใช้งวงพ่นดินหรือทรายไปทั่วตัว ชอบอยู่ในป่าโปร่ง ไม่กลัวแสงแดด มีอุปนิสัยดุร้ายกว่าช้างเอเชีย แต่ปกติจะไม่ทำร้าย[[มนุษย์]]ก่อน เว้นหากได้รับบาดเจ็บ พบกระจายพันธุ์ตั้งแต่ทางตอนใต้ของ[[ทะเลทรายสะฮารา]] หรือในแอฟริกากลาง เช่น แถบ[[ทะเลสาบชาด]] ในสมัยโบราณ [[อียิปต์โบราณ|ชาวอียิปต์]]มีความสามารถในการจับช้าง และชาว[[คาร์เธจ]] เคยใช้เป็น[[ช้างศึก]]ใน[[สงครามพิวนิค]] ขณะที่[[ชาวโรมัน]]เคยซื้อไปใช้ละเล่นใน[[ละครสัตว์]] แต่ก็ต้องเปลี่ยนมาใช้ช้างเอเชียในที่สุด เพราะฉลาดและฝึกได้ง่ายกว่า <ref>[https://sites.google.com/site/bv540105/page2/page2-12 ช้างแอฟริกา]{{ลิงก์เสีย|date=พฤศจิกายน 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>

==ดูเพิ่ม==
*''[[Elephas]]''

==อ้างอิง==
{{รายการอ้างอิง}}

==แหล่งข้อมูลอื่น==
* {{คอมมอนส์-หมวดหมู่-บรรทัด|Loxodonta|''Loxodonta''}}
{{wikispecies-inline|Loxodonta}}
*{{cite web |url=https://www.cms.int/en/species/loxodonta-africana |title=''Loxodonta africana'' |publisher=Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals |date=2020}} 
* [http://elephantvoices.org/ ElephantVoices] – Resource on elephant vocal communications
* [http://www.elephantconservation.org/elephants/african-elephants/ International Elephant Foundation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220423203936/https://elephantconservation.org/elephants/african-elephants/ |date=2022-04-23 }}


{{Taxonbar|from=Q185038}}
[[หมวดหมู่:ช้าง|อแฟริกา]]
[[หมวดหมู่:สัตว์ที่พบในทวีปแอฟริกา]]