ชาวไท

ชาวไท

การกระจายตัวของชาวไท
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศพม่า (ไทใหญ่) ประเทศลาว ประเทศไทย ประเทศเวียดนาม เอเชียใต้ ประเทศอินเดีย (ไทคำตี้, ไทอาหม, ไทพ่าเก, ไทอ่ายตน, ไทคำยัง และไทตุรุง) เอเชียตะวันออก ประเทศจีน (ไท, จ้วง, ปู้อี)
ภาษา
กลุ่มภาษาไท
ศาสนา
พุทธนิกายเถรวาท, ศาสนาอาหม, ศาสนาผี, ฮินดู, อิสลาม, วิญญาณนิยม, เชมัน

ชาวไท เป็นชื่อเรียกโดยรวมของกลุ่มชาติพันธุ์ที่พูดกลุ่มภาษาไท กระจายตัวอยู่ในภูมิภาคอุษาคเนย์ รับประทานข้าวเจ้าหรือข้าวเหนียวเป็นอาหารหลัก นิยมปลูกเรือนเสาสูง มีใต้ถุน อาศัยทั้งในที่ราบลุ่ม และบนภูเขา ประเพณีศพเป็นวิธีเผาจนเป็นเถ้าแล้วเก็บอัฐิไว้ให้ลูกหลานบูชา ศาสนาดั้งเดิมเป็นศาสนาผี นับถือบรรพบุรุษและบูชาพญาแถน (ผีฟ้าหรือเสื้อเมือง) มีประเพณีสำคัญคือ ประเพณีสงกรานต์ ซึ่งเป็นประเพณีเฉลิมฉลองวสันตวิษุวัต และการขึ้นปีใหม่ ทั้งนี้ คำเรียก ไต เป็นคำที่กลุ่มชนตระกูลไต เช่น ไตแดง ไตดำ ไตขาว ไตเม้ย เป็นต้น และไทใหญ่ใช้เรียกตนเอง ส่วน ไท เป็นคำเดียวกัน แต่เป็นสำเนียงของชาวไทน้อยและไทยสยาม บางครั้ง การใช้คำ ไต-ไท ในวงแคบจะหมายถึงเฉพาะผู้ที่ใช้ภาษาในกลุ่มภาษาไท (ไม่รวมกลุ่มภาษากะได เช่น ลักเกีย คำ ต้ง หลี เจียมาว ฯลฯ)

ประวัติ

บทความหลัก: แนวคิดเกี่ยวกับถิ่นกำเนิดของชนชาติไท

ในอดีตเชื่อกันว่าชาวไทอพยพมาจากเทือกเขาอัลไต ต่อมาก็เชื่อว่าอพยพมาจากตอนกลางของประเทศจีน และก็เชื่อกันว่ากำเนิดในบริเวณจีนตอนใต้ เป็นอาณาจักรน่านเจ้า และอพยพลงมาทางตอนใต้สร้างเป็นอาณาจักรโยนกนคร (เชียงแสน) ต่อมาเป็นอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย ตามลำดับ ส่วนอีกทฤษฎีเชื่อว่าอพยพมาจากทางใต้ จากชวา สุมาตรา และคาบสมุทรมลายู แต่นักมานุษยวิทยาในปัจจุบันเชื่อกันว่า กลุ่มชาติพันธุ์ไท-กะได อยู่ที่บริเวณจีนตอนใต้ เรื่อยมาจนถึงแอ่งที่ราบลุ่มภาคอีสาน เรื่อยไปยังประเทศลาว รัฐชาน (ประเทศพม่า) และประเทศไทยตอนบน หลังจากนั้นจึงมีการอพยพเพิ่ม เช่นกลุ่มชาวอาหม ที่อพยพข้ามช่องปาดไก่ ไปยังรัฐอัสสัม และ ชาวไตแดงที่อพยพไปตั้งถิ่นฐานบริเวณอาณาจักรสิบสองจุไท โดยทั้งหมด มีทฤษฎีอยู่ดังนี้

ทฤษฏีที่ 1 ชาวไทมาจากเทือกเขาอัลไต

ทฤษฎีนี้ หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) (ขณะดำรงบรรดาศักดิ์ ขุน) ให้การสนับสนุน ว่าชาวไทมาจากเทือกเขาอัลไต แล้วมาสร้างอาณาจักรน่านเจ้า แล้วจึงอพยพมาสร้างล้านนาและสุโขทัย โดยเชื่อว่าคำว่าไต ท้ายคำว่า อัลไต (Altai) หมายถึงชาวไท แต่ทฤษฎีนี้ต่อมาได้พิสูจน์แล้วว่าไม่จริง อีกทั้ง อัลไต เป็นภาษาอัลไตอิก ไม่ใช่ภาษาไท และน่านเจ้า ปัจจุบันได้รับการพิสูจน์ว่าเป็นอาณาจักรของชาวไป๋

ทฤษฏีที่ 2 ชาวไทมาจากจากหมู่เกาะทะเลใต้

เบเนดิกส์ เสนอว่า ไทยพร้อมกับพวกฟิลิปปินส์ มาเลเซีย และอินโดนีเซียอพยพจากหมู่เกาะทะเลใต้ แถบเส้นศูนย์สูตร ขึ้นมาตั้งถิ่นฐานในดินแดนอุษาคเนย์ และหมู่เกาะฟิลิปปินส์ เบเนดิกส์ ยกเรื่องความเหมือนของภาษามาสนับสนุน เช่น คำว่าปะตาย ในภาษาตากาล็อก แปลว่า ตาย อากู แปลว่า กู คาราบาว แปลว่า กระบือ เป็นต้น ประเด็นนี้นักภาษาศาสตร์ และนักนิรุกติศาสตร์ส่วนใหญ่ ไม่ยอมรับวิธีการของเบเนดิกส์ เพราะเป็นการนำภาษาปัจจุบันของฟิลิปปินส์มาเทียบกับไทย แทนที่จะย้อนกลับไปเมื่อ 1200 ปีที่แล้ว ว่า คำไทยควรจะเป็นอย่างไร และคำฟิลิปปินส์ควรจะเป็นอย่างไร แล้วจึงนำมาเทียบกันได้ นอกจากนี้ ผู้ที่เชื่อทฤษฎีนี้ ยังใช้เหตุผลทางกายวิภาค เนื่องจากคนไทยและฟิลิปปินส์ มีลักษณะทางกายวิภาค คล้ายคลึงกัน

ทฤษฏีที่ 3 ชาวไทอาศัยอยู่ในบริเวณสุวรรณภูมิอยู่แล้ว

นักวิชาการท่านหนึ่งเสนอว่าชนชาติไท-กะได อาจจะอยู่ในบริเวณนี้มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ โดยอ้างตามหลักฐานโครงกระดูก ที่บ้านเชียง และ บ้านเก่า แต่หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิศกุล ทรงอ้างความเห็นของกอร์แมนว่า โครงกระดูกคนบ้านเชียง มีลักษณะคล้ายกับกระดูกมนุษย์ที่อยู่ตามหมู่เกาะมหาสมุทรแปซิฟิก อีกประการหนึ่ง ทรงอ้างถึงจารึกในดินแดนสุวรรณภูมิ ว่าเป็นจารึกที่ทำในภาษามอญมาจนถึงประมาณ พ.ศ. 1730 ไม่เคยมีจารึกภาษาไทยในช่วงเวลาดังกล่าวเลย

ทฤษฏีที่ 4 ชาวไทอาศัยอยู่บริเวณจีนตอนใต้ และเขตวัฒนธรรมไท-กะได

ทฤษฎีนี้เป็นที่ยอมรับของนักภาษาศาสตร์ นิรุกติศาสตร์ และประวัติศาสตร์ในปัจจุบันมากที่สุด โดยศาสตราจารย์ เก็ดนีย์ เจ้าของทฤษฎี ให้เหตุผลประกอบด้วยทฤษฏีทางภาษาว่า ภาษาเกิดที่ใด จะมีภาษาท้องถิ่นมากหลายชนิดเกิดขึ้นแถบบริเวณนั้น เพราะอยู่มานานจนแตกต่างกันออกไป แต่ในดินแดนที่ใหม่กว่าภาษาจะไม่ต่างกันมาก โดยยกตัวอย่างภาษาอังกฤษบนเกาะอังกฤษ มีสำเนียงถิ่นมากและบางถิ่นอาจฟังไม่เข้าใจกัน แต่ขณะที่ภาษาอังกฤษในสหรัฐอเมริกา มีสำเนียงถิ่นน้อยมากและพูดฟังเข้าใจกันได้โดยตลอด เปรียบเทียบกับชาวจ้วงในมณฑลกวางสี แม้มีระยะห่างกันเพียง 20 กิโลเมตร แต่ก็แยกสำเนียงถิ่นออกเป็นจ้วงเหนือ และจ้วงใต้ ซึ่งสำเนียงบางคำต่างกันมากและฟังกันไม่รู้เรื่องทั้งหมด ขณะที่ภาษาถิ่นในไทย (ภาษาไทยกลาง) และภาษาถิ่นในลาว (ภาษาลาว) กลับฟังเข้าใจกันได้มากกว่า

ต้นกำเนิดของชาวไท

ในรายงานตีพิมพ์เมื่อปี 2004 นักภาษาศาสตร์ Laurent Sagart ตั้งสมมติฐานว่าภาษาไท-กะไดเริ่มแรกกำเนิดจากภาษาออสโตนีเซียน ซึ่งผู้อพยพนำติดตัวจากไต้หวันไปถึงจีนแผ่นดินใหญ่ หลังจากนั้นภาษานี้ก็ได้รับอิทธิพลอย่างมากจากภาษาพื้นเมืองต่าง ๆ ตั้งแต่ จีน-ทิเบต, ม้ง-เมี่ยน จนถึงตระกูลภาษาอื่นๆ โดยรับคำศัพท์เข้ามาจำนวนมากและค่อย ๆ กลายโครงสร้างภาษามาคล้ายกัน ปัจจุบันเมื่อไม่นานมานี้กลุ่มคนบางกลุ่มที่พูดภาษาไทได้อพยพไปทางทิศใต้ผ่านเทือกเขาต่าง ๆ เข้าสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อาจจะทันทีโดยการมาถึงของชาวจีนฮั่นไปจีนตอนใต้

มรดกทางภาษาไม่ได้เชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับมรดกทางพันธุกรรมเนื่องจากการเปลี่ยนภาษาเมื่อประชากรต่าง ๆ เรียนรู้ภาษาใหม่ ๆ ชาวไทมีแนวโน้มที่จะมีอัตราการปรากฏของ Y-DNA Haplogroup O2a สูงมากและอัตราการปรากฏของ O2a1 และ O1 ปานกลาง, อย่างไรก็ตามเชื่อกันว่า Y-DNA haplogroup O1 มีความสัมพันธ์กับทั้งผู้ที่พูดภาษาออสโตนีเซียนและผู้ที่พูดภาษาไท, ความแพร่หลายของ Y-DNA haplogroup O1 ในหมู่ผู้ที่พูดภาษาออสโตนีเซียนและผู้ที่พูดภาษาไทยังบ่งบอกถึงบรรพบุรุษร่วมกันกับผู้ที่พูดภาษาซิโน-ทิเบตัน, ออสโต-เอชียติก และม้ง-เมี่ยนเมื่อประมาณ 35,000 ปีก่อนในจีน, Y-DNA haplogroup O2a ถูกพบด้วยอัตราการปรากฏสูงในหมู่คนไทส่วนใหญ่ ซึ่งเป็นคุณลักษณะที่คนไทมีร่วมกับกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยใกล้เคียงนั่นคือผู้ที่พูดภาษาออสโต-เอเชียติกในมณฑลยูนนานของจีนตอนใต้ Y-DNA haplogroups O1 และ O2a เป็นกลุ่มย่อยของ O ซึ่งเป็นกลุ่มย่อยของ K อีกทีซึ่งเป็นการกลายพันธุ์ซึ่งเชื่อกันว่าได้เกิดขึ้นเมื่อ 40,000 ปีก่อน ณ ที่ใดที่หนึ่งระหว่างอิหร่านกับจีนตอนกลาง

อย่างไรก็ตามจากการตรวจสอบโครโมโซมแล้วลักษณะร่วมของกลุ่มผู้พูดภาษาตระกูลไท-ไตคือ Y-DNA haplogroup O1a ซึ่งพบมากในแถบจีนตะวันออกเฉียงใต้ทำให้เป็นหนึ่งในเหตุผลที่โอกาสในทฤษฎีที่กล่าวว่าคนไทมาจากประเทศจีนตอนใต้นั้นมีความเป็นไปได้มากที่สุดในขณะนี้

Projected spatial frequency distribution for haplogroup O2-M95 . แผนภาพแสดงอัตราส่วนความถี่ทางภูมิศาสตร์ของ Y-DNA Haplogroup O2a ซึ่งพบมากในผู้พูดภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติก

การแบ่งประเภท

การแบ่งกลุ่มชาวไท ทำได้หลายวิธี เช่น แบ่งตามวัฒนธรรม แบ่งตามภาษาที่ใช้ และแบ่งตามประเทศในปัจจุบัน

แบ่งตามวัฒนธรรม

การแบ่งตามวัฒนธรรม เป็นการแบ่งตามหลักมานุษยวิทยา โดยใช้เกณฑ์ด้านวัฒนธรรมและประเพณี ซึ่งสามารถแบ่งได้ออกเป็น 3 กลุ่ม คือ ไทน้อย ไทใหญ่ และไทยสยาม

ไทน้อย

ตระกูลชาติพันธุ์ไทน้อย หมายถึงกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีถิ่นฐานเดิม อยู่บริเวณฝั่งตะวันออกของแม่น้ำโขง ประกอบด้วยในลาว จนถึงลุ่มแม่น้ำดำ-แดง ในเวียดนาม แล้วเลยไปจนถึงตอนใต้ของจีน เอกลักษณ์ตระกูลชาติพันธุ์ไทน้อย คือ มีการปลูกเรือนแบบยาวลึกเข้าไป และไม่มีการเล่นระดับที่ซับซ้อนมาก ในสถาปัตยกรรมขั้นสูงมีการประดับตกแต่งที่ค่อนข้างน้อย เน้นความอ่อนช้อยของศิลปะ แต่เสื้อผ้าอาจจะมีเครื่องประดับมากกว่า โดยกลุ่มชาติพันธุ์ในตระกูลนี้ ได้แก่พวก ไทลาว ไทดำ (ภาษาไทยเรียกว่าลาวโซ่ง) ไทขาว ไทแดง ไทพวน (ภาษาไทยมักจะเรียกว่าลาวพวน) ไทฮ่างตง ตูลาว หลี เจียมาว เกลาว ลาติ ลาคัว ลาฮา จาเบียว เบ ไทแสก (ลาวใช้ไทแซก) ลักเกีย คำ สุย มู่หล่าว เมาหนาน ไทญ้อ ภูไท ต้ง จ้วง คัง นุง โท้ เป็นต้น กลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่มีความหลากหลายกว่าไทใหญ่ โดยเฉพาะด้านภาษา ซึ่งมีกลุ่มภาษาทั้ง 3 กลุ่ม รวมถึงภาษากะได ด้วย

ไทใหญ่

ตระกูลชาติพันธุ์ไทใหญ่ หมายถึงกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีถิ่นฐานดั้งเดิม อยู่บริเวณฝั่งตะวันตกของแม่น้ำโขง เลยไปถึงลุ่มน้ำสาละวิน อิระวดี และพรหมบุตร เอกลักษณ์ของตระกูลชาติพันธุ์ไทใหญ่ คือ มีระบบการปลูกบ้านสร้างเรือนที่ซับซ้อนกว่าไทน้อย โดยบ้านมักจะมีการกั้นห้องแบ่งระดับยกหลังคา ที่สลับซับซ้อนกว่า นอกจากนี้ในสถาปัตยกรรมขั้นสูง มักจะมีการประดับตกแต่งมากกว่า โดยกลุ่มชาติพันธุ์ในตระกูลนี้ ได้แก่พวกไทใหญ่ (ไทใหญ่เรียกตัวเองว่าไตหรือไตโหลง (ไทหลวง) ส่วนคำว่าไทใหญ่นั้นเป็นชื่อในภาษาไทยเท่านั้น ไม่ใช่ชื่อที่เขาเรียกตัวเอง) ไทเหนือ ไทขึน ไทลื้อ ไทยวน(ชาวไทยภาคเหนือ) อาหม อ่ายตน คำยัง คำตี่ พ่าเก นะรา จันหารี และ ตุรุง เป็นต้น

ไทยสยาม

บทความหลัก: ไทยสยาม

ตระกูลชาติพันธุ์ไทยสยาม หมายถึงกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำยม แม่น้ำน่าน แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำแม่กลอง แม่น้ำเพชรบุรี เรื่อยไปจนถึงที่ราบลุ่มแม่น้ำพุมดวง-ตาปี ที่ราบลุ่มทะเลสาบสงขลา บริเวณจังหวัดเกาะกง (ประเทศกัมพูชา) และบริเวณจังหวัดเกาะสอง (เขตตะนาวศรี ประเทศพม่า) ไทยสยาม เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีการพูดถึงและถกเถียงเรื่องที่มามากที่สุด โดยมีการเสนอทฤษฎีขึ้นมามากมาย ทั้งมาจากเทือกเขาอัลไต หรือมาจากหมู่เกาะทะเลใต้ ด้วยเชื่อว่า ไทยสยาม เป็นชาติพันธุ์บริสุทธิ์ และเป็นต้นตระกูลของทุกชาติพันธุ์ในตระกูลภาษาไท-กะได แต่ในปัจจุบัน นักวิชาการส่วนมากยอมรับแล้วว่า ไทยสยามไม่ใช่ชาติพันธุ์บริสุทธิ์ แต่เป็นชาติพันธุ์ที่มีการผสมผสานกัน ทั้งภายในและภายนอก โดยวัฒนธรรมส่วนมากเป็นส่วนผสมระหว่างไทน้อยและไทใหญ่ นอกจากนี้ยังมีวัฒนธรรมจากภายนอกเข้ามาผสมทั้งจาก มอญ อินเดีย มลายู และเขมร อีกด้วย

แบ่งตามกลุ่มภาษา

กลุ่มภาษาไหล-เกยัน

หมายถึงผู้ที่ใช้ภาษาในกลุ่มภาษาไหล และกลุ่มภาษาเกยัน ซึ่งประกอบด้วย หลี เจียมาว เกลาว ลาติ ลาติขาว จาเบียว ลาคัว และ ลาฮา เป็นต้น

กลุ่มภาษาลักเกีย-กัม-สุย

หมายถึงผู้ที่ใช้ภาษาอื่น ๆ ในกลุ่มภาษากัม-ไท ยกเว้นภาษาไท ซึ่งประกอบด้วย เบ แสก ลักเกีย อ้ายจาม ต้ง คัง มู่หลาม เหมาหนาน และสุย เป็นต้น

กลุ่มภาษาไท

หมายถึงกลุ่มชนที่ใช้ภาษาไท เช่น ไทดำ (ลาวโซ่ง) ไทยวน ไทขาว ไทยสยาม ไทฮ่างตง ไทแดง ไทพวน (ลาวพวน) ตูลาว ไทลาว (ลาว) ไทญ้อ ผู้ไท ไทยอีสาน (ลาว) อาหม อ่ายตน คำตี่ คำยัง พ่าเก ไทขึน ไทใหญ่ (ฉาน) ไทลื้อ ไทเหนือ ปายี ไทถาน ไทยอง ไทหย่า จ้วง นุง ต่าย (โท้) ตุรุง นาง และ ปูยี เป็นต้น

แบ่งตามประเทศในปัจจุบัน

ประเทศไทย

ในประเทศไทย ชาวไทโดยเฉพาะไทยสยาม เป็นประชากรกลุ่มหลักของประเทศ ซึ่งกลุ่มชาติพันธุ์ทั้งหมดประกอบด้วย ไทใหญ่ (ฉาน เงี้ยว) ไทลื้อ ไทขึน ไทยอง ไทยวน ไทดำ (ลาวโซ่ง) ไทยสยาม ภูไท (ญ้อ, โย้ย) ไทโคราช ไทพวน (ลาวพวน) ไทอีสาน (ไทลาว) ลาวแง้ว ไทแสก ลาวครั่ง ไทกลา ไทหย่า ลาวตี้ ลาวเวียง ลาวหล่ม และ คำตี่

ประเทศลาว

ในประเทศลาวก็เช่นเดียวกันกับไทย ที่มีชาวไทเป็นประชากรกลุ่มหลักของประเทศ ประกอบด้วย ไทลาว ลาวตี้ ลาวเวียง (ภาษาลาวเรียกว่าไทเวียงและแค่เป็นคำสำหรับเรียกคนไทลาวที่มาจากเวียงจันทน์ ไม่ใช่ไทอีกกลุ่มหนึ่งอย่างแท้จริง) ลาวหล่ม ผู้ไท ชาวไทขาว ชาวไทดำ (ลาวโซ่ง) ชาวไทแดง ชาวไทเหนือ ชาวผู้เอิน ชาวไทยวน ชาวไทลื้อ ชาวไทพวน (ลาวพวน) ชาวไทกะเลิง ชาวไทญ้อ และ ชาวไทแสก (ลาวใช้ไทแซก)

ประเทศจีน

ชาวไทในประเทศจีน ถือเป็นชาวไทนอกประเทศไทย-ลาว ที่มีจำนวนมากที่สุด โดยมากอาศัยในมณฑลยูนนาน กวางสี กวางตุ้ง กุ้ยโจว และไหหลำ ประกอบด้วย ชาวจ้วง ไทใหญ่ ชาวหลี ชาวไทลื้อ ชาวไทปายี่ ชาวไทย้อย (จุงเจีย ตุเยน ตุเรน หรือไดออย) ชาวตุลา (ตุเรน) ชาวปูลาจี ชาวปูลุงจี ชาวไทเหนือ (ไทนู้) ชาวไทลาย (ไทน้ำ) ชาวไทหย่า ชาวไทนุง ชาวไทไขหัว ชาวไทชอง ชาวไทเขิน ชาวไทลื้อ ชาวต้ง (อ้ายก๊ำ ปู้ก๊ำ ผู้คำ) ชาวสุย ชาวมู่หล่าว ชาวเมาหนาน ชาวเก๋าหล่าว ชาวไทเอวลาย ชาวปู้ใย่ ชาวโท้ ชาวไทหย่า ชาวอูเอ ชาวไซ ชาวเดาลาว ชาวอี๋ ชาวเอน ชาวฟูมะ ชาวตูเชน ชาวเปเมียว ชาวปาเชน (กลุ่มเลือดผสมจีน) และ ชาวมิงเกีย (กลุ่มเลือดผสมจีน)

ประเทศพม่า

ชาวไทแบ่งออกเป็นสองส่วน คือส่วนเหนือ และส่วนใต้ โดยส่วนใต้เป็นชาวไทยสยาม ที่อาศัยอยู่ในเขตตะนาวศรี โดยเฉพาะบริเวณชายแดน และจังหวัดเกาะสอง ซึ่งยังเป็นปัญหาชาวไทยพลัดถิ่นอยู่ สำหรับส่วนเหนือ เป็นชาวไทกลุ่มอื่น ๆ และไม่ได้มีปัญหาเรื่องชีวิตบนเส้นแบ่งเขตแดน โดยกลุ่มนี้ประกอบด้วย ชาวไทใหญ่ ชาวไทลื้อ ชาวไทเขิน ชาวไทยอง ชาวไทเมา ชาวไทแลง ชาวไทคำตี่ ชาวไทพ่าเก ชาวไทยโยเดีย ชาวไทผิ่ว ชาวนะรา ไทยพลัดถิ่นในเขตตะนาวศรี

ประเทศเวียดนาม

ส่วนมากอาศัยบริเวณลุ่มแม่น้ำดำ-แดง ประกอบด้วย ชาวปูยี่ ชาวเกี๋ยน ชาวลาว ชาวไทลื้อ ชาวไทดำ ชาวไทขาว ชาวไทแดง ชาวไทนุง (ผู้นุง) ชาวไทใหญ่ (สานเชย์) ชาวถาย ชาวไทย ชาวม่าน ชาวโท้ ชาวเกลาว ชาวลาชิ ชาวละหา ชาวนาง ชาวไทญัง (ไส) ชาวไทไต่ ชาวไทชอง ชาวไทท้าวลาว ชาวไทลักกะ (ละเกีย) ชาวข่าลาว ชาวตูลาว ชาวควาเบียว (จาเบียว) ชาวโต๋ ชาวไทหล้า ชาวไทโส ชาวไทลา ชาวไทเชียง ชาวไทลาย ชาวไทฮ่างตง

ประเทศอินเดีย

ชาวไทในอินเดีย ส่วนมากอาศัยในรัฐอัสสัม และอรุณาจัลประเทศ ได้แก่ ชาวไทอาหม ชาวไทพาเก่ ชาวไทคำตี่ ชาวไทอ่ายตน (ไทอ้ายตน อ้ายตอน) ชาวไทคำยัง ชาวไทตุรง ชาวนะรา และ ชาวไทจันหารี

ชาวไทในส่วนอื่น ๆ

นอกจากนี้ ในกัมพูชา และ มาเลเซีย ยังมีชาวไทอาศัยอยู่ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ก่อนตั้งแต่ก่อนการเสียดินแดน เช่น ในพระตะบอง เสียมราฐ ศรีโสภณ เกาะกง ไทรบุรี ปะลิส กลันตัน และตรังกานู โดยกลุ่มนี้ประกอบด้วย ชาวลาว ไทยสยาม ไทยเกาะกง ไทยกลันตัน ไทยปะลิศ ไทยไทรบุรี ไทยเปรัก ไทยลังกาวี และยังมีชาว SamSam ซึ่งเป็นคนไทยผสมมลายู และนับถือศาสนาอิสลาม อยู่ทางตอนเหนือของมาเลเซีย และทางใต้ของไทย

ในภูมิภาคเอเชียนอกจากเอเชียอาคเนย์

ในภูมิภาคเอเชียใต้ นอกจากในประเทศอินเดียที่มีชาวอาหม ชาวคำตี่ ฯลฯ อาศัยอยู่ ในประเทศปากีสถานก็มีคนปากีสถานเชื้อสายไทย อาศัยอยู่ในเมืองบาตกราม (Batakram) ในประเทศศรีลังกาก็มีชุมชนชาวไทใหญ่ ซึ่งอพยพมาจากอินเดีย ในกลุ่มประเทศภูมิเอเชียตะวันออก อย่างญี่ปุ่น ไต้หวัน ก็มีคนไทยเข้าไปทำอาชีพ และอาศัยอยู่ที่นั่นเป็นจำนวนมาก แม้แต่ในภูมิภาคเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ ก็มีชาวไทยอาศัยอยู่อย่างสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ กาตาร์ บาห์เรน

ในภูมิภาคอเมริกาเหนือ

ในสหรัฐ มีกลุ่มชนชาวไทหลายกลุ่มอพยพเข้าไปอาศัยจำนวนมาก อย่างชาวลาว ชาวไทย ชาวไทขาว ชาวไทยอีสาน ชาวไทยใต้ ชาวไทยวน ชาวไทลื้อ ไทดำ ชาวต่าย หรือแม้แต่ชาวไทใหญ่อาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ในประเทศแคนาดาก็มีชาวไทยอยู่ไม่น้อย

ในทวีปยุโรป

มีชาวไทจำนวนมากอาศัยอยู่ในทวีปยุโรป ได้แก่ ชาวลาวในสหราชอาณาจักร ประเทศฝรั่งเศส เยอรมัน และสวิตเซอร์แลนด์ ชาวไทยอีสานส่วนมากอาศัยอยู่ในสหราชอาณาจักร และประเทศไอซ์แลนด์ ชาวไทยส่วนมากอาศัยอยู่ในประเทศฟินแลนด์ ไอซ์แลนด์ และนอร์เวย์ ชาวไทดำ และชาวต่ายอาศัยอยู่ในประเทศฝรั่งเศส ส่วนชาวไทยถิ่นใต้ส่วนมากอาศัยอยู่ในสหราชอาณาจักร

ในทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย

มีชุมชนชาวไทยจำนวนมากตามเมืองใหญ่ในประเทศออสเตรเลีย และมีชาวไทยวนอาศัยอยู่ในประเทศนิวซีแลนด์

ในทวีปอเมริกาใต้

มีชุมชนชาวลาวอาศัยอยู่ในประเทศอาร์เจนตินาเป็นจำนวนมาก

ในทวีปแอฟริกา

มีชุมชนชาวไทยในประเทศต่างๆในแอฟริกาอย่างประเทศมาดากัสการ์ แอฟริกาใต้ อียิปต์ และซูดาน

อ้างอิง

ผลงานที่อ้างอิง

• Baker, Chris; Phongpaichit, Pasuk (2017). A History of Ayutthaya (ภาษาอังกฤษ). Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-19076-4.
• Baker, Chris (2002), "From Yue To Tai" (PDF), Journal of the Siam Society, 90 (1–2): 1–26.
• Behr, Wolfgang (2017). "The language of the bronze inscriptions". ใน Shaughnessy, Edward L. (บ.ก.). Kinship: Studies of Recently Discovered Bronze Inscritpions from Ancient China. The Chinese University Press of Hong Kong. pp. 9–32. ISBN 978-9-629-96639-3.
• ——— (2009). "Dialects, diachrony, diglossia or all three? Tomb text glimpses into the language(s) of Chǔ". TTW-3, Zürich, 26.-29.VI.2009, "Genius Loci": 1–48.
• ——— (2006). "Some Chŭ 楚 words in early Chinese literature". EACL-4, Budapest: 1–21.
• Blench, Roger (2014), Suppose we are wrong about the Austronesian settlement of Taiwan? (PDF).
• ——— (July 12, 2009), The Prehistory of the Daic (Taikadai) Speaking Peoples and the Hypothesis of an Austronesian Connection (PDF), คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-04-29, สืบค้นเมื่อ 2021-11-13. Presented at the 12th EURASEAA meeting Leiden, 1–5th September, 2008 .{{citation}}: CS1 maint: postscript (ลิงก์)
• ——— (2008). The Prehistory of the Daic (Taikadai) Speaking Peoples and the Hypothesis of an Austronesian Connection (PDF). EURASEAA, Leiden, 1st–5th September, 2008.
• ——— (2004). Stratification in the peopling of China: how far does the linguistic evidence match genetics and archaeology? (PDF). Human Migrations in Continental East Asia and Taiwan: Genetic, Linguistic and Archaeological Evidence in Geneva, Geneva June 10–13, 2004. Cambridge. pp. 1–25. สืบค้นเมื่อ 30 October 2018.
• Chamberlain, James R. (2000). "The Origin of the Sek: Implications for Tai and Vietnamese History" (PDF). ใน Burusphat, Somsonge (บ.ก.). Proceedings of the International Conference on Tai Studies, July 29–31, 1998. Bangkok, Thailand: Institute of Language and Culture for Rural Development, Mahidol University. ISBN 974-85916-9-7.
• Chamberlain, James R. (2016). "Kra-Dai and the Proto-History of South China and Vietnam". Journal of the Siam Society (ภาษาอังกฤษ). 104: 27–77.
• Daniels, Christian (2001). "The Formation of Tai Polities Between the 13th and 16th Centuries; The Role of Technological Transfer". Memoirs of the Research Department of the Toyo Bunko. 58: 51–98.
• Ferlus, Michel (2009), "Formation of Ethnonyms in Southeast Asia", 42nd International Conference on Sino-Tibetan Languages and Linguistics, Chiang Mai: 1–6.
• Holm, David (2014), "A Layer of Old Chinese Readings in the Traditional Zhuang Script", Bulletin of the Museum of Far Eastern Antiquities: 1–45.
• Evans, Grant (2002), A Short History of Laos: The Land in Between (PDF), Allen & Unwin, ISBN 978-1-86448-997-2.
• Ko, Albert Min-Shan; และคณะ (2014). "Early Austronesians: Into and Out Of Taiwan". The American Journal of Human Genetics. 94 (3): 426–36. doi:10.1016/j.ajhg.2014.02.003. PMC 3951936. PMID 24607387.
• Ostapirat, Weera วีระ โอสถาภิรัตน์ (2013). "Austro-Tai revisited" (PDF). Plenary Session 2: Going Beyond History: Reassessing Genetic Grouping in SEA the 23rd Annual Meeting of the Southeast Asian Linguistics Society, May 29–31, 2013, Chulalongkorn University: 1–10.
• ——— (2005), "Kra-dai and Austronesian: notes on phonological correspondences and vocabulary distribution" (PDF), ใน Sagart, Laurent; Sanchez-Mazas, Alicia; Blench, Roger (บ.ก.), The Peopling of East Asia: Putting Together Archaeology, Linguistics and Genetics, RoutledgeCurzon, pp. 107–131, ISBN 978-0-415-32242-3.
• Pain, Frédéric (2008), "An Introduction to Thai Ethnonymy: Examples from Shan and Northern Thai", Journal of the American Oriental Society, 128 (4): 641–662, JSTOR 25608449.
• Pittayaporn, Pittayawat (2014). "Layers of Chinese Loanwords in Protosouthwestern Tai as Evidence for the Dating of the Spread of Southwestern Tai" (PDF). MANUSYA: Journal of Humanities. Special Issue No. 20 (3): 47–68. doi:10.1163/26659077-01703004.
• Sagart, Laurent; Hsu, Tze-Fu; Tsai, Yuan-Ching; Hsing, Yue-Ie C. (2017). "Austronesian and Chinese words for the millets". Language Dynamics and Change. 7 (2): 187–209. doi:10.1163/22105832-00702002.
• Sagart, Laurent (2008). "The Expansion of Setaria Farmers in East Asia". ใน Sanchez-Mazas, Alicia; Blench, Roger; Ross, Malcolm D.; Peiros, Ilia; Lin, Marie (บ.ก.). Past Human Migrations in East Asia: Matching Archaeology, Linguistics and Genetics. Routledge. pp. 133–157. ISBN 978-0-415-39923-4.
• ——— (2004), "The higher phylogeny of Austronesian and the position of Tai–Kadai" (PDF), Oceanic Linguistics, 43 (2): 411–444, doi:10.1353/ol.2005.0012, S2CID 49547647.
• Schafer, Edward Hetzel (1967), The Vermilion Bird, Los Angeles: University of California Press, ISBN 978-0-520-01145-8
• Taylor, Keith W. (1991), The Birth of Vietnam, University of California Press, ISBN 978-0-520-07417-0.
• Wade, Geoff (July 2004). Ming China and Southeast Asia in the 15th Century: A Reappraisal (PDF) (Report). Working Paper Series No. 28. Asia Research Institute. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 21 July 2006.
• Wei, Lan-Hai; Yan, Shi; Teo, Yik-Ying; Huang, Yun-Zhi; และคณะ (2017). "Phylogeography of Y-chromosome haplogroup O3a2b2-N6 reveals patrilineal traces of Austronesian populations on the eastern coastal regions of Asia". PLOS ONE. 12 (4): 1–12. Bibcode:2017PLoSO..1275080W. doi:10.1371/journal.pone.0175080. PMC 5381892. PMID 28380021.
• ยรรยง จิระนคร (เจีย แยนจอง). คนไทไม่ใช่คนไทย แต่เป็นเครือญาติชาติภาษา. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มติน, 2548. ISBN 974-323-484-5
• วิจิตรวาทการ, พลตรี หลวง. งานค้นคว้าเรื่องชนชาติไทย

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Tai peoples

งานวิจัย

• วินัย พงศ์ศรีเพียร. 2557. เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตอนบนในปริทรรศน์ประวัติศาสตร์. ใน วินัย พงศ์ศรีเพียร (บก.), ปริทรรศน์ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้, เล่ม 7 (น. 111-144). งานวิจัยในความสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), 2557.

เว็บไซต์

• Southeast Asia in the Ming Shi-lu: An Open Access Resource, Geoff Wade
• Map of Mainland Polities Mentioned in the Ming Shi-lu เก็บถาวร 2012-10-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Southeast Asian Polities Mentioned in the Ming Shi-lu
• เรื่องชนชาติไทย เก็บถาวร 2008-04-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน หอมรกดไทย กองทัพบก