Pumunta sa nilalaman

Sistemang koordinadong pangheograpiya: Pagkakaiba sa mga binago

baguhin ang mga link
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Nilalaman na inalis Nilalaman na idinagdag
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
Linya 1: Linya 1:
[[Talaksan:WorldMapLongLat-eq-circles-tropics-non.png|thumb|440px|Ipinapakita sa mapa ng [[Mundo|Daigdig]] ang mga guhit [[latitud|latitud]] (pahalang) at [[longitud]] (patayo), Panudlaing Eckert VI ; [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/graphics/ref_maps/pdf/political_world.pdf large version] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120505031657/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/graphics/ref_maps/pdf/political_world.pdf |date=2012-05-05 }} (pdf, 3.12MB)]]
[[Talaksan:WorldMapLongLat-eq-circles-tropics-non.png|thumb|440px|Ipinapakita sa mapa ng [[Mundo|Daigdig]] ang mga guhit [[latitud|latitud]] (pahalang) at [[longitud]] (patayo), Panudlaing Eckert VI ; [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/graphics/ref_maps/pdf/political_world.pdf large version] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120505031657/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/graphics/ref_maps/pdf/political_world.pdf |date=2012-05-05 }} (pdf, 3.12MB)]]


Ang '''sistemang heograpiko ng mga koordinado''' ({{lang-en|geographic coordinate system}} o GCS) ay isang [[sistemang koordinado]] na lumuliha ng lokasyon sa mundo na maging tama sa pamamagitan ng mga bilang. Kadalasang pinipili ang mga koordinado kung saan ang isang bilang ay ipinapakita sa [[altitude|posisyong pahalang]], at dalawa o tatlong bilang na ipinapakita ang posisyong payuko. Ang kilalang pinipili ay ang [[latitud]], [[longhitud]] at kataasan.<ref name=OSGB>[http://www.ordnancesurvey.co.uk/oswebsite/gps/docs/A_Guide_to_Coordinate_Systems_in_Great_Britain.pdf A Guide to coordinate systems in Great Britain] v1.7 October 2007 D00659 accessed 14.4.2008</ref>
Ang '''sistemang koordinadong pangheograpiya''' ({{lang-en|geographic coordinate system}} o GCS) ay isang [[sistemang koordinado]] na heodesiko o pabilo para sa pagsuka at pakikipagtalastas ng mga posisyong direkta sa [[Daigdig]] bilang latitud at longhitud.<ref name=OSGB>[http://www.ordnancesurvey.co.uk/oswebsite/gps/docs/A_Guide_to_Coordinate_Systems_in_Great_Britain.pdf A Guide to coordinate systems in Great Britain] v1.7 October 2007 D00659 accessed 14.4.2008</ref><ref name="chang20163">{{cite book |last1=Chang |first1=Kang-tsung |title=Introduction to Geographic Information Systems |date=2016 |publisher=McGraw-Hill |isbn=978-1-259-92964-9 |edition=9th |page=24}}</ref> Ito ang pinakasimple, pinakamatanda, at pinakamalawak na ginagamit sa iba't ibang mga sistemang reperensyang pang-espasyo, at binbuo ang batayan para sa iba pa. Bagaman binubuo ng latitud at longhitud ang isang koordinadong tupla, tulad ng isang sistemang koordinadong kartesiyano, ang sistemang koordinadong pangheograpiya ay hindi kartesiyano dahil mga anggulo ang mga sukat at hindi nasa ibabaw na patag.<ref name="DiBiase">{{cite web |last=DiBiase |first=David |title=The Nature of Geographic Information |url=https://www.e-education.psu.edu/natureofgeoinfo/c2_p10.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240219075125/https://www.e-education.psu.edu/natureofgeoinfo/c2_p10.html |archive-date=19 February 2024 |access-date=18 February 2024}}</ref>

Kinabibilangan din ng isnag buong espesikipikasyong GCS, tulad ng yaong mga nakatala sa mga pamantayang EPSG at ISO 19111, ng isang piniling datum heodesiko (kabilang ang elipsoydeng Daigdig), bilang ibang mga datum na magbibigay ng ibang halaga ng latitud at longhitud sa kaparehong lokasyon.<ref name="epsg">{{cite web |title=Using the EPSG geodetic parameter dataset, Guidance Note 7-1 |url=https://epsg.org/guidance-notes.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211215215824/https://epsg.org/guidance-notes.html |archive-date=15 December 2021 |access-date=15 December 2021 |website=EPSG Geodetic Parameter Dataset |publisher=Geomatic Solutions}}</ref>


==Latitud at longhitud==
==Latitud at longhitud==

Pagbabago noong 01:09, 3 Agosto 2024

Ipinapakita sa mapa ng Daigdig ang mga guhit latitud (pahalang) at longitud (patayo), Panudlaing Eckert VI ; large version Naka-arkibo 2012-05-05 sa Wayback Machine. (pdf, 3.12MB)

Ang sistemang koordinadong pangheograpiya (Ingles: geographic coordinate system o GCS) ay isang sistemang koordinado na heodesiko o pabilo para sa pagsuka at pakikipagtalastas ng mga posisyong direkta sa Daigdig bilang latitud at longhitud.[1][2] Ito ang pinakasimple, pinakamatanda, at pinakamalawak na ginagamit sa iba't ibang mga sistemang reperensyang pang-espasyo, at binbuo ang batayan para sa iba pa. Bagaman binubuo ng latitud at longhitud ang isang koordinadong tupla, tulad ng isang sistemang koordinadong kartesiyano, ang sistemang koordinadong pangheograpiya ay hindi kartesiyano dahil mga anggulo ang mga sukat at hindi nasa ibabaw na patag.[3]

Kinabibilangan din ng isnag buong espesikipikasyong GCS, tulad ng yaong mga nakatala sa mga pamantayang EPSG at ISO 19111, ng isang piniling datum heodesiko (kabilang ang elipsoydeng Daigdig), bilang ibang mga datum na magbibigay ng ibang halaga ng latitud at longhitud sa kaparehong lokasyon.[4]

Latitud at longhitud

Ang latitud (Ingles:Latitude) ay ang isang distansyang angular na natutukoy sa pamamagitan ng dalawang magkahilera patungo sa hilaga o timog ng ekwador. Samantala, ang longhitud (Ingles: longitude),[5] ay sinisimbolo ng Griyegong titik na lambda (λ), ay ang heograpikong koordinado na ang karaniwang ginagamit sa kartograpiya at ang pandaigdigang paglalayag para sa silangan-kanlurang pagsukat. Ang isang guhit ng longhitud ay isang meridyanong hilaga-timog at kalahati ng isang malaking bilog (One Big Circle).

Mga sanggunian

  1. ↑ A Guide to coordinate systems in Great Britain v1.7 October 2007 D00659 accessed 14.4.2008
  2. ↑ Chang, Kang-tsung (2016). Introduction to Geographic Information Systems (ika-9th (na) edisyon). McGraw-Hill. p. 24. ISBN 978-1-259-92964-9.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ DiBiase, David. "The Nature of Geographic Information". Inarkibo mula sa orihinal noong 19 Pebrero 2024. Nakuha noong 18 Pebrero 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ "Using the EPSG geodetic parameter dataset, Guidance Note 7-1". EPSG Geodetic Parameter Dataset. Geomatic Solutions. Inarkibo mula sa orihinal noong 15 Disyembre 2021. Nakuha noong 15 Disyembre 2021.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ Oxford English Dictionary
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistemang_koordinadong_pangheograpiya&oldid=2124990"