Albrecht von Roon
| Albrecht von Roon | |
|---|---|
| |
| 10. Prusya Başbakanı | |
| Görev süresi 1 Ocak 1873 - 9 Kasım 1873 | |
| Hükümdar | I. Wilhelm |
| Yerine geldiği | Otto von Bismarck |
| Yerine gelen | Otto von Bismarck |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 30 Nisan 1803 Pleśna, Prusya |
| Ölüm | 23 Şubat 1879 (75 yaşında) Berlin, Almanya |
Albrecht Theodor Emil Graf von Roon (30 Nisan 1803 - 23 Şubat 1879), Prusyalı bir asker ve devlet adamı. 1859-1873 arasında Savaş Bakanı olan Roon, Danimarka, Avusturya ve Fransa ile başarılı savaşlar yapılarak Almanya'nın Prusya liderliğinde birleşmesiyle sonuçlanan 1860'lardaki süreçte, Otto von Bismarck ve Helmuth von Moltke ile birlikte önemli bir rol oynamıştır. Bir muhafazakâr ve monarşi taraftarı olan Roon, ordunun verimliliğini artırmak için çalışan hırslı bir yenilikçiydi.
Erken askerî kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]1832'de üniversite kariyerini bırakan Roon, orduya geri döndü. General von Müffling'in Krefeld'deki gözlem birliğine katıldı ve ilk olarak burada Prusya ordusunun ne kadar verimsiz bir durumda olduğunu fark etti. 1833'te Berlin'de Topoğrafya Bürosu'nda görevlendirildi. 1835'te Alman Genelkurmayı'na girdi ve ertesi yıl yüzbaşı rütbesine yükselerek Berlin Askerî Akademisi'nde eğitmen ve gözlemci oldu.
1842'de aşırı çalışmadan kaynaklı iki yıllık hastalık dönemi sonrası, binbaşılığa terfi etti ve VII. Birliğe bağlandı. Burada ordunun verimsizliğini tekrar gözleriyle görerek reformları için ilk taslakları oluşturmaya başladı. İki yıl sonra Prens Friedrich Karl'ın özel hocası olarak Bonn Üniversitesi'nde ve Avrupa seyahatlerinde yanında bulundu. 1848'de Koblenz'deki VIII. Birlik personelinin başına atandı. O yılki karışıklıklar sırasında daha sonra kral ve imparator olacak Prens Wilhelm'in altında çalıştı. Baden'deki isyanın bastırılması sırasında enerjisi ve cesaretiyle ön plana çıktı ve hizmetlerinden dolayı 3. sınıf Kızıl Kartal nişanıyla ödüllendirildi. Prense bağlı olduğu dönemde kendisine orduyla ilgili taslaklarını sunma fırsatı buldu. 1850'de ordunun organizasyonel yapısı ve verimliliğindeki eksiklikler ortaya çıkarak Olomuts Antlaşması ile sonuçlandı. Aynı yıl içinde yarbay rütbesine yükselen Roon, bir yıl sonra da albay oldu.
Ordu reformu: “Sistem”
[değiştir | kaynağı değiştir]1856'da tümgeneral ve 1859'da korgeneral olan Roon, 1850'den beri çeşitli ve önemli görevlerde bulunmuştu. 1858'de naip olan Prens Wilhelm, 1859 yılında Roon'u ordunun yeniden düzenlenmesi üzerine rapor hazırlayan komisyona üye olarak atadı. Avusturya-Sardinya Savaşı sırasında bir tümenin taşınmasından sorumlu oldu. 1859 sonunda, orduda kıdemli korgeneralken, Eduard von Bonin'den sonraki savaş bakanı oldu. İki yıl sonra 1861'de bahriye bakanlığı da kendisine bağlandı.
Edwin von Manteuffel ve Prusya'nın yeni ordu komutanı Helmuth von Moltke tarafından desteklenen Roon, Scharnhorst'un sistemini Prusya'nın değişen şartlarına uyarlamak için çalışmalara başladı. Bu desteği alabilmek için üç yıl içinde ordu hizmetinde genel bir iyileşme taahhüt etti ve 1813 Bağımsızlık Savaşı'ndaki payı hala milliyetçi destanlarda söylenegelen yedek ordunun (Landwehr) rolünü azaltarak yeni alaylar oluşturacağını söyledi. Roon'un tekliflerine, askerî bütçenin meclis kontrolüne girmesini isteyen İlerici Parti (liberaller) egemenliğindeki Prusya Landtagı şiddetle karşı çıktı. Roon'un sonuca ulaşması yıllarca süren siyasi kavgalar ve yeni Başbakan Otto von Bismarck ile Moltke'nin güçlü destekleri sayesinde gerçekleşebildi.
Ulusal kahraman
[değiştir | kaynağı değiştir]1864'te İkinci Schleswig Savaşı'nın başarısı sonrası Roon, ülkedeki en çok nefret edilen kişiyken popüler birisine dönüştü.
Avusturya-Prusya Savaşı'nın başlangıcında Roon piyade generalleğine yükseldi. Königgrätz'da kazanılan önemli zaferde Moltke'nin emrindeydi. Viyana yolunda Nikolsburg'da Kara Kartal Nişanı aldı. Roon'un ordu sistemi 1866 sonrası tüm Kuzey Almanya Konfederasyonu'nda uygulandı. Daha sonraki yıllarda da bu sistem Kıta Avrupası'ndaki diğer ordularda kullanıldı.
1870-71 Fransa-Prusya Savaşı sırasında Roon kral Wilhelm'in emrindeydi. Savaş Prusya için büyük bir zaferle sonuçlandı ve Roon'un katkıları yadsınamazdı. 19 Ocak 1871'de, Moltke'den hemen sonra, Graf (kont) unvanı aldı. Ocak 1873'te Bismarck sonrası başbakan oldu. Bismarck bu dönemde şansölyeliğini sürdürürken, Roon sağlık sorunları sebebiyle aynı yıl emekli oldu ve görevini tekrar Bismarck'a devretti. 1 Ocak 1873'te mareşal rütbesine yükseltildi.
Roon, 23 Şubat 1879'da Berlin'de öldü.
Anısına yapılanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]1906 yılında tamamlanan zırhlı kruvazör SMS Roon, Albrecht von Roon'ın anısına bu adı almıştır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rines, George Edwin (1920). "Roon, Albrecht Theodor Emil von 1 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Encyclopedia Americana. New York, Chicago: The Encyclopedia Americana Corporation.
