Paget Operasyonu
Paget Operasyonu, Galler Prensesi Diana'nın ölümüyle ilgili komplo teorilerini araştırmak için 2004'te İngiliz Metropolitan Polis Teşkilatı tarafından yürütülmüş soruşturmadır. Soruşturmanın ilk raporu 2006 yılında yayınlandı. Soruşturma, bir jürinin sürücü ve arabayı takip eden paparazziler hakkında "cinayet" kararı vermesi sonrası 2008 yılında sona erdi.[1]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Soruşturma, 6 Ocak 2004'te Britanya kraliyet ailesinin yargıcı Michael Burgess'in zamanın Metropolitan Polis Komiseri Sir John Stevens'tan bir örtbas ve komplo iddiaları hakkında soruşturma yürütmesini istediğinde başlatıldı.[2] İddiaya göre MI6, Kraliyet ailesinin emriyle Diana ve Dodi'yi öldüren Paris'teki araba kazasına kasten neden olmuştu.[3][4]
Kaza hakkında cinayet iddiaları ortaya atılmaya başlandığından dava yasal olarak gerekliydi. Yargıçlar, şüpheli veya fiili bir suçla ilgili olarak önlerine gelen her türlü bilgi veya kanıtı polise bildirmekle yasal olarak yükümlüdürler. Soruşturmanın temeli, ağırlıklı olarak Dodi Fayed'in babası Mohamed Al-Fayed tarafından yapılan kamuoyu açıklamalarıydı.
Soruşturma başlangıçta iddia edilen komplonun genel öncülüyle sınırlıydı, ancak zamanla medya, yasal sunumlar ve resmi yazışmalar yoluyla yapılan ilişkili tüm iddiaları kapsayacak şekilde genişletildi. Soruşturmanın ayrıntı düzeyi, on dört deneyimli polis memurundan oluşan bir ekibin derlemesi yaklaşık üç yıl süren 832 sayfalık raporun uzunluğuna yansımaktadır. Soruşturmaya Transport Research Laboratory'den Kaza Soruşturma uzmanları da yardım etti.
İngiliz polisi Paris'te de soruşturma başlattı.[5] Kamunun Diana'ya olan ilgisi nedeniyle, Metropolitan Polisi, gizli bir polis belgesi olarak hazırlanmış olmasına rağmen raporu internette yayınlamaya karar verdi.[6][7] Soruşturmanın en az 2 milyon sterline mal olması bekleniyordu.[8] Soruşturmanın maliyeti sonunda 12,5 milyon sterlini aştı, yargıçların soruşturması 4,5 milyon sterlin ve 8 milyon sterlin Metropolitan Polis soruşturması için harcandı.[9]
Soruşturma raporu
[değiştir | kaynağı değiştir]Ceza soruşturması raporunun bölüm başlıkları şunlardır:
- Giriş
- Birinci Bölüm – İlişki / Nişan / Hamilelik (Komplo için iddia edilen nedenler)
- İkinci Bölüm: Galler Prensesi Diana'ya Yönelik Algılanan Tehditler
- Üçüncü Bölüm: Paparazzilerin Paris'teki Eylemleri
- Dördüncü Bölüm – Henri Paul – Hôtel Ritz Paris Güvenlik Görevlisi ve Mercedes sürücüsü
- Beşinci Bölüm – Paris'teki CCTV / (trafik kameraları)
- Altıncı Bölüm – Mercedes Araba
- Yedinci Bölüm – Araçların Engellenmesi / Tanımlanamayan Araçlar / Parlak Flaşlar (Alma Alt Geçidine Yolculuk)
- Sekizinci Bölüm: Diana'nın Kaza Sonrası Tıbbi Tedavisi
- Dokuzuncu Bölüm: Galler Prensesi'nin Cesedinin Pitié-Salpêtrière Hastanesinde Mumyalanması
- Onuncu Bölüm – Fransız Yetkililerinin Eylemleri
- On Birinci Bölüm – Dışişleri ve Milletler Topluluğu Ofisi Eylemleri / İngiliz Büyükelçiliği, Paris
- On İkinci Bölüm – İngiliz Yetkililerinin 'Şüpheli Ölümler' ile İlgili Eylemleri
- On Üçüncü Bölüm: Mohamed Al-Fayed'in Korumaları (Trevor Rees-Jones, Kieran Wingfield ve Reuben Murrell)
- On Dördüncü Bölüm – 'James' Andanson – Fransız foto muhabiri ve Beyaz Fiat Uno sahibi
- On Beşinci Bölüm – Merkezi İstihbarat Teşkilatı / Ulusal Güvenlik Teşkilatı, ABD
- On Altıncı Bölüm – Gizli İstihbarat Servisi (MI6) ve Güvenlik Servisi (MI5)
Suç Soruşturma Raporunun Sonuçlandırılması
[değiştir | kaynağı değiştir]Raporun her bölümü, komplonun çöküşünden bu yana yapılan tüm iddiaların temelsiz olduğu ve elde edilen tüm delillerin Diana ve Fayed'in trajik bir kaza sonucu öldükleri sonucuna vardı. 2007 televizyon belgesel draması Diana: Bir Prensesin Son Günleri'nin senaryosu, Paget raporundan büyük ölçüde etkilendi.
Angela Gallop'un Diana'nın mide içeriğine ilişkin analizi, Paget Operasyonu'na Diana'nın öldüğünde hamile olmadığını kanıtladı.[10]
Daha sonraki gelişmeler
[değiştir | kaynağı değiştir]3 Nisan 2007'de, Britanya kraliyet ailesinin yargıç yardımcısı Barones Butler-Sloss, komployu desteklemelerine yardımcı olmak için Muhammed El Fayed'in avukatlarına ceza soruşturması tarafından toplanan delillere erişim izni verdi.[11] 15 Mayıs 2007'de, Barones Butler-Sloss tarafından, ceza soruşturması ekibi tarafından toplanan temel materyalin, yazdırıldığında 11.000'den fazla sayfaya ulaştığı ve ayrıca 1.400'den fazla fotoğraf, birkaç DVD, büyük boyutlarda planlar ve çeşitli diğer verilerden oluştuğu ortaya çıktı. Materyal, ilgili kişilerle ve hukuk ekipleriyle paylaşıldı.
Dava
[değiştir | kaynağı değiştir]Dava, Yargıç Lord Justice Scott Baker başkanlığında 2 Ekim 2007'de açıldı. Açılış konuşması büyük ölçüde ceza soruşturması raporundaki deliller ve bulgulardan oluşuyordu. 7 Nisan 2008'de jüri, Diana ve Fayed'in sürücü Henri Paul ve paparazzilerin "ağır ihmali" sonucu "cinayet" kararına vardı.[12] Bahsedilen katkıda bulunan faktörler arasında "Mercedes'in sürücüsü Henri Paul'un alkol nedeniyle bilincinin bozulması" ve ölenlerin hiçbirinin emniyet kemeri takmaması yer aldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Diana jury blames paparazzi and Henri Paul for her 'unlawful killing'". Daily Telegraph. Londra. 7 Nisan 2008. 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2013. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Met chief will lead Diana probe". BBC. 7 Ocak 2004. 25 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2018.
- ^ "Chronology – Diana's death and its aftermath". Reuters. 7 Nisan 2008. 14 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013.
- ^ "Met boss makes Diana death pledge". BBC. 26 Nisan 2004. 17 Mayıs 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2018.
- ^ "Police hunt for new Diana clues". BBC. 16 Şubat 2005. 29 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2018.
- ^ "Diana death a 'tragic accident'". 14 Aralık 2006. 5 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2018 – news.bbc.co.uk vasıtasıyla.
- ^ "At-a-glance: Diana death inquiry". 14 Aralık 2006. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2018 – news.bbc.co.uk vasıtasıyla.
- ^ "Diana Met inquiry cost nears £2m". BBC. 10 Ağustos 2005. 13 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2018.
- ^ "Diana inquiry costs exceed £12m". BBC News. 15 Nisan 2008. 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2008.
- ^ "COLD CASE QUEEN". The Daily Express. 18 Şubat 2019. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Diana police files 'to be shown'". BBC News. 3 Nisan 2007. 13 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2022.
- ^ "Princess Diana unlawfully killed". 7 Nisan 2008. 8 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2018 – news.bbc.co.uk vasıtasıyla.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Stevens Raporu – Genel Bakış 13 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Paget Operasyonu Raporu 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Diana soruşturması: Önemli olaylar – BBC 22 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Suç soruşturması raporunun yayınlanmasına ilişkin BBC News: Lord Stevens'ın Genel Bakış'ı okuduğu basın brifinginin videosunu içerir 26 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Adli Tıp'ın Galler Prensesi Diana ve Bay Dodi Al Fayed'in Ölümlerine İlişkin Soruşturmaları