Pietro Metastasio

Metastasio
Doğum	Pietro Antonio Domenico Trapassi 03 Ocak 1698(1698-01-03) Roma, Papalık Devleti
Ölüm	12 Nisan 1782 (84 yaşında) Viyana, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu
Takma ad	Metastasio
Meslek	Yazar, şair

Pietro Antonio Domenico Trapassi, (d. 3 Ocak 1698 – ö. 12 Nisan 1782), İtalyan şair ve librettist. Daha çok takma adı olan Metastasio ismi ile bilinir. Opera seria'nin en önemli librettocusu olduğu düşünülür.

Gençlik yılları

Opere, 1737

Metastasio, Roma'da doğdu. Babası Felice Trapassi, Assisi yerlisiydi. Papalık Devleti'nin Korsikalı Alayı'nda hizmet vermekteydi. Felice, Bolognalı bir kadın olan Francesca Galasti ile evlendi. Ve Via dei Cappellari içerisinde bir manav oldu. Çiftin iki erkek, iki de kız çocuğu oldu. Pietro ise onların en genç çocuklarıydı.

Pietro'nun, verilen bir konuda doğaçlama mısralar okuyarak çocukken bile kalabalığın dikkatini çektiği söylenirdi. 1709'da bunun gibi bir olayda iki adam onu fark etti. Bunlardan birisi ünlü hukukçu ve edebi alim, aynı zamanda Arkadya Akademisi yöneticisi Giovanni Vincenzo Gravina'ydı. Diğeri ise birkaç yazının eleştirmeni Lorenzini'ydi. Gravina, çocuğun şairlik yeteneğinden ve kişisel tatlılığından etkilendi. Ve Pietro'yu kendi korumasına aldığı birkaç hafta içinde onu evlat edindi. Felice Trapassi, çocuğunun iyi bir eğitim alma ve çevreyi tanıma şansı yakalayacağından dolayı gurur duydu.

Gravina, çocuğun Trapassi olan ismini Yunanca bir isim olan Metastasio ismiyle değiştirdi. Çocuğu kendisi gibi bir hukukçu olarak yetiştirmek için evlat edindi. Bu nedenle çocuğa Latince ve hukuk öğretti. Aynı zamanda ona verdiği edebi hediyelerle ona görgü kazandırdı. Ve genç adam, hem kendi evinde hem de Roma zümresinde dehasını gösterdi. Metastasio kısa süre içinde kendisini İtalya'daki zamanın en ünlü improvvisatori ile rekabet içinde buldu. Bununla beraber, tüm günlerini çalışarak geçirmesi ve geceleri de doğaçlama şairliğe olan özverisi onun sağlığına ağır bir darbe vurdu.

Gravian, Calabria'ya bir iş gezisine çıktı. Burada Metastasio'yu Napoli'nin edebi çevrelerine sergiledi. Onu, akrabası olan Scalea'da oturan Gregorio Caroprese'nin yanına yerleştirdi. Güney kıyılarının taşra havası ve sakinliği Metastasio'nun sağlını geri kazanmasına yardım etti. Gravina onun asla doğaçlama yapmamasının iyi olacağına karar verdi. Ama soylu çabaları için eğitimini tamamladığında, en iyi şairler yarışmasına katılabilecekti.

Metastasio, patronunun dileklerine karşılık verdi. 21 yaşında Iliad'nın oktav kıtasına çevirisini yaptı. Ve iki sene sonra Seneca'nın bir trajedisi besteledi. Bu bestenin konusu Gravina'nın favori şiiri olan Gian Giorgio Trissino tarafından yazılmış Italia liberata şiiriydi. Bu bestenin ismi Giustino idi. 1713'te yazıya geçti. Yapımından 42 sene sonra Metastasio, yayımcısından bu gençlik dönemi eserini yayınlamamasını istedi.

Caroprese, 1714 senesinde öldü. Mirasını Gravina'ya bıraktı. Ve Gravina da 1718 senesinde öldü. Böylece Metastasio'ya 15.000 scudi miktarında bir miras kaldı. Arkadya Akademisi ile bir görüşmede, patronuna ezberden bir ağıt okudu. Ve daha sonra mirasa sahip oldu.

Değerlendirilmesi

Metastasio'nun Viyana'da süren 40 yıllık kariyerinin son yıllarında orijinalliğini ve yaratıcı eser yazma yetenekleri azaldığı gayet açıktı ama ünü artmaya devam etmişti. Daha Viyana'da yaşamaktayken yazdıkları eserlerin arasında 40. edişyona kadar erişen eserler bulunmaktaydı. Eserlerinin birçoğu Fransızca, İngilizce, İspanyolca ve Almancaya çevrilmişti. Opera ve diğer şarkı halinde söylenmesi gereken müzik türleri için hazırladığı librettolar tekrar tekrar zamanının ünlü bestecileri tarafından müzik eserlerinde metin bazı olarak kullanılmıştı. Edebiyat akademilerinden çok büyük bir kısmı Metastasio'yu şeref üyesi olarak kabul etmişlerdi. Librettoları her önemli virtüöz şarkıcı tarafında söylenmişti. Viyana'yı ziyaret etmek için gelen önemli yabancılar, Metastasio'yu Viyana Kohlmarkt Gasse'e bulunan pansiyonunda ziyaret etmeleri olağan haline gelmişti.

Fakat hazırladığı şiirsel eserleri belli bir stil müzik için çok uygundu ve çok iyi şarkıcılar; özellikle çok yetenekli sopranolar ve kastratı'ler gerektirmekteydi. Fakat 18. yüzyıldan itibaren Christoph Willibald Gluck ve Wolfgang Amadeus Mozart tarafından başlatılan bir opera skimi ile; virtüöz olan sanatkarların söylediği şarkılar yerine, opera daha psikolojiye yönelmeye başladı. Bu tip operalar için yeni tür librettolar gerekmekteydi ve Metastasio'nın librettoları kullanılmamaya başlandı. Buna rağmen Mozart en son opera eseri olan "La Clemenza di Tito (Titus'ün merhameti) adlı operası için Metastasio'nun bir librettosunu kullanmıştır.

Fakat "kastrato" sesin ve şarkıcıların ortadan kalkması ile Metastasio'nun librettoları opera-evleri repertuvarlarından iyice kayboldular.

Kaynakça

• İtalyanca Wikipedia "Pietro Metastasio" maddesi 19 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)

Dış bağlantılar

• Pietro Metastasio projesi 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
• Metastasio arastirmalari icin el kitabi (İtalyanca)
• "Intratext" websitesi Metastasio'nun eserleri 24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)