İçeriğe atla

Şahin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Şahin (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Buteo
Korunma durumu
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Aves
Takım: Accipitriformes
Familya: Accipitridae
Cins: Buteo

Buteo ya da yaygın adıyla Şahin, Accipitridae (atmacagiller) familyasına bağlı bir yırtıcı kuş cinsidir.

Genel özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şahinlerin gövdeleri toplamda 30–71 cm uzunluğa, kanatları ise 67–161 cm uzunluğuna erişebilir. Yetişkinlerin ağırlığı 1200 g, yetişkin dişilerde ise 2000 g üzerine çıkabilir.[1][2][3][4]

Üreme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çalı çırpıdan yaptıkları yuvaları ağaçlarda veya yırtıcıların tırmanamayacağı yerlerdedir. Dişi genel olarak 2 ile 4 arası yumurtlar ve yumurtalar açılana kadar erkek yiyecek sağlarken kuluçkada kalır.

Taksonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tanımlı türleri şunlardır:[5]

Bilimsel ad[6][7] IUCN Kırmızı liste durumu Dağılım Resim
Buteo buteo
(Linnaeus, 1758) 		LC IUCN[8]
Buteo japonicus
(Temminck & Schlegel, 1844) 		LC IUCN[9]
Buteo refectus
Portenko, 1935 		LC IUCN[10]
Buteo bannermani
(Swann, 1919)
Buteo socotraensis
Porter & Kirwan, 2010 		VU IUCN[11]
Buteo jamaicensis
(Gmelin, 1788) 		LC IUCN[12]
Buteo rufinus
(Cretzschmar, 1829) 		LC IUCN[13]
Buteo lagopus
(Pontoppidan, 1763) 		LC IUCN[14]
Buteo regalis
(Gray, 1844) 		LC IUCN[15]
Buteo lineatus
(Gmelin, 1788) 		LC IUCN[16]
Buteo platypterus
(Vieillot, 1823) 		LC IUCN[17]
Buteo swainsoni
LC IUCN[18]
Buteo ridgwayi
(Cory, 1883) 		CR IUCN[19]
Buteo brachyurus
Vieillot, 1816 		LC IUCN[20]
Buteo albigula
Philippi, 1899 		LC IUCN[21] Güney Amerika
Buteo galapagoensis
(Gould, 1837) 		VU IUCN[22] Galápagos Adaları
Buteo nitidus
Latham, 1790 		LC IUCN[23]
Buteo plagiatus
(Schlegel 1862) 		LC IUCN[24]
Buteo albonotatus
Kaup, 1847 		LC IUCN[25]
Buteo solitarius
(Peale, 1848) 		NT IUCN[26] Hawaii
Buteo ventralis
Gould, 1837 		VU IUCN[27] Arjantin, Şili
Buteo oreophilus
Hartert and Neumann, 1914 		NT IUCN[28] Doğu Afrika
Buteo trizonatus
Rudebeck, 1957 		NT IUCN[29] Güney Afrika
Buteo brachypterus
Hartlaub, 1860 		LC IUCN[30] Madagaskar
Buteo hemilasius
Temminck & Schlegel, 1844 		LC IUCN[31] Orta ve Doğu Asya
Buteo auguralis
Salvadori, 1865 		LC IUCN[32] Sahel ve Orta Afrika
Buteo rufofuscus
(Forster, 1798) 		LC IUCN[33] Güney Afrika
Buteo archeri
(WL Sclater, 1918) 		Somali
Buteo augur
(Rüppell, 1836) 		LC IUCN[34]

Fosil

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cinse ait özellikle Kuzey Amerika'da birçok fosil keşfedildi. Bunlardan bazıları biyocoğrafyaya göre değerlendirilirken bazılarının Geranoaetus ile ayrımında sorunlar oluştu:[35]

[39]

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • "Raptors of the World" by Ferguson-Lees, Christie, Franklin, Mead & Burton. Houghton Mifflin (2001), 0-618-12762-3.
  • Alcover, Josep Antoni (1989): Les Aus fòssils de la Cova de Ca Na Reia. Endins 14-15: 95-100. [In Catalan with English abstract]
  • Ballmann, Peter (1969): Les Oiseaux miocènes de la Grive-Saint-Alban (Isère) [The Miocene birds of Grive-Saint-Alban (Isère)]. Geobios 2: 157–204. [French with English abstract] DOI:10.1016/S0016-6995(69)80005-7 (HTML abstract)
  • Brodkorb, Pierce (1964): Catalogue of Fossil Birds: Part 2 (Anseriformes through Galliformes). Bulletin of the Florida State Museum 8(3): 195–335. PDF or JPEG fulltext 23 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Cracraft, Joel (1969): Notes on fossil hawks (Accipitridae). Auk 86(2): 353–354. PDF fulltext
  • Mlíkovský, Jirí (2002): Cenozoic Birds of the World, Part 1: Europe. Ninox Press, Prague. Şablon:Listed Invalid ISBN PDF fulltext
  • Wetmore, Alexander (1933): Status of the Genus Geranoaëtus. Auk 50(2): 212. DjVu fulltext PDF fulltext

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Ferguson-Lees, J.; Christie, D. (2001). Raptors of the World. Londra: Christopher Helm. ISBN 0-7136-8026-1. 
  2. ^ del Hoyo, J.; Elliot, A. & Sargatal, J. (editors). (1994). Handbook of the Birds of the World Volume 2: New World Vultures to Guineafowl. Lynx Edicions. 84-87334-15-6
  3. ^ Eagles, Hawks and Falcons of the World by Leslie Brown & Dean Amadon. The Wellfleet Press (1986), 978-1555214722.
  4. ^ CRC Handbook of Avian Body Masses by John B. Dunning Jr. (Editor). CRC Press (1992), 978-0-8493-4258-5.
  5. ^ Ferguson-Lees, J., & Christie, D. A. (2001). Raptors of the world. Houghton Mifflin Harcourt.
  6. ^ "ITIS Report: Butastur". Integrated Taxonomic Information System. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2010. 
  7. ^ A binomial authority in parentheses indicates that the species was originally described in a genus other than Aviceda .
  8. ^ BirdLife International (2013). "Buteo buteo". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2013. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  9. ^ BirdLife International (2012). "Buteo japonicus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  10. ^ BirdLife International (2012). "Buteo refectus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  11. ^ BirdLife International (2012). "Buteo socotraensis". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  12. ^ BirdLife International. (2016). Buteo jamaicensis. The IUCN Red List of Threatened Species. DOI:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22695933A93534834.en.
  13. ^ BirdLife International (2013). "Buteo rufinus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2013. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  14. ^ BirdLife International (2013). "Buteo lagopus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2013. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  15. ^ BirdLife International (2012). "Buteo regalis". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  16. ^ BirdLife International (2012). "Buteo lineatus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  17. ^ BirdLife International (2012). "Buteo platypterus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  18. ^ BirdLife International (2012). "Buteo swainsoni". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  19. ^ BirdLife International (2013). "Buteo ridgwayi". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2013. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  20. ^ BirdLife International (2012). "Buteo brachyurus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  21. ^ BirdLife International (2012). "Buteo albigula". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  22. ^ BirdLife International (2012). "Buteo galapagoensis". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  23. ^ BirdLife International (2016). "Buteo nitidus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2016: e.T22727766A94961368. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22727766A94961368.en Özgürce erişilebilir. 
  24. ^ BirdLife International (2016). "Buteo plagiatus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2016. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017. 
  25. ^ BirdLife International (2012). "Buteo albonotatus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  26. ^ BirdLife International (2012). "Buteo solitarius". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  27. ^ BirdLife International (2015). "Buteo ventralis". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2015. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  28. ^ BirdLife International (2016). "Buteo oreophilus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2016: e.T22728020A94968444. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22728020A94968444.en Özgürce erişilebilir. 
  29. ^ BirdLife International (2017). "Buteo trizonatus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2017: e.T22735392A118530114. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T22735392A118530114.en Özgürce erişilebilir. 
  30. ^ "Buteo brachypterus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2016. 
  31. ^ BirdLife International (2012). "Buteo hemilasius". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  32. ^ "Buteo auguralis". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2016. 
  33. ^ BirdLife International (2012). "Buteo rufofuscus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  34. ^ BirdLife International (2012). "Buteo augur". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  35. ^ Wetmore (1933)
  36. ^ A complete left ulna similar to Buteo but of distinctly small size: Cracraft (1969)
  37. ^ Probably several species; similar to Common Buzzard in appearance and size: Ballmann (1969), Mlíkovský (2002)
  38. ^ Boev, Z., D. Kovachev. 1998. Buteo spassovi sp. n. - a Late Miocene Buzzard (Accipitridae, Aves) from SW Bulgaria. - Geologica Balcanica, 29 (1-2): 125–129.
  39. ^ Brodkorb (1962), Mlíkovský (2002)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Şahin&oldid=34198021" sayfasından alınmıştır