Babrak Karmal
Babrak Karmal ببرک کارمل | |
---|---|
Afganistan Devrimci Konsey Başkanı | |
Görev süresi 27 Aralık 1979 - 24 Kasım 1986 | |
Yerine geldiği | Hafızullah Amin |
Yerine gelen | Hacı Muhammed Şamkani |
Afganistan Bakanlar Kurulu Başkanı | |
Görev süresi 27 Aralık 1979 - 11 Haziran 1981 | |
Yerine geldiği | Hafızullah Amin |
Yerine gelen | Sultan Ali Keştmand |
Afganistan Demokratik Halk Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri | |
Görev süresi 27 Aralık 1979 - 4 Mayıs 1986 | |
Yerine geldiği | Hafızullah Amin |
Yerine gelen | Muhammed Necibullah |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Sultan Hüseyin 6 Ocak 1929 Pegman, Afganistan |
Ölüm | 3 Ekim 1996 (67 yaşında) Moskova, Rusya |
Partisi | Afganistan Demokratik Halk Partisi |
Dini | İslam[1] |
Babrak Karmal (Farsça: ببرک کارمل; 6 Ocak 1929, Kamari - 3 Aralık 1996, Moskova), 1979-1986 yılları arasında Afganistan Demokratik Cumhuriyeti dönemi esnasında Afganistan'ın üçüncü devlet başkanıydı.
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Seçkin bir ordu generalinin oğlu olarak, Kabil doğusunda Kamari köyünün varlıklı bir ailesinde doğmuş olmasına rağmen, Babrak Karmal, annesinin ölümünden sonra zor hayat koşulları altında yaşadı. Lisede ilgisiz bir öğrenciydi. Daha sonra Kabil Üniversitesi'nde hukuk okudu. Bir hatip olarak şöhret kazandı. 1951'de üniversitenin öğrenci birliğinde eylemci oldu. Marksist siyasal faaliyetlere karıştı, bu faaliyetleri nedeniyle beş yıl boyunca hapsedildi. Hapishanede, Ekber Hayber ve Muhammed Sıddık Farhang ile arkadaş oldu. Burada iki arkadaşıyla birlikte Sovyet yanlısı düşüncelerini geliştirdi. Mezun olduktan sonra, Planlama Bakanlığına girdi.
Siyasi hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1 Ocak 1965'te yapılan bir kongrede yirmi sekiz kurucu üye arasındaydı ve Kabil'de Afganistan Demokratik Halk Partisi'ni kurdu. Partinin genel sekreterliğine getirildi. 1965'ten 1973'e kadar bu partide hizmet etti. 1967'de Demokratik Afganistan Partisi Parcham (Bayrak) ve Khalq (Halk) adında iki bölüme ayrıldı. Karmal daha önce Perçem hizibinin lideri oldu. Hizipler, 1977'de birleştirdi ve Nisan 1978'de, Afganistan'ın kontrolünü ele geçirdi. Karmal, önce başbakan vekili oldu ama rakip Halk hizibinin yükselişinden sonra Prag'a büyükelçi olarak atandı.
ADHP, sosyalist fikirlerle ülkeyi yenileştirmeyi deniyordu; fakat ülkede büyük rahatsızlık vardı. Aralık 1979'da Sovyetler, Afganistan'ı istila etti ve Sovyetlere ait komandolar, lider Hafızullah Amin'i öldürdü. Sovyetler, Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin yeni başkanı olması için Karmal'ı önerdi. Babrak Karmal, ADHP'in Perşem hizibinin sürgüne gönderilen lideri, Afgan hükûmetinin yeni lideri olarak Sovyetler tarafından yerleştirildi.
Karmal, Haziran 1981'de başbakanlık görevini Sultan Ali Keşmand'a devretmekle birlikte partinin genel sekreterliğini ve Devrim Konseyi başkanlığını sürdürdü. Bu arada sosyalist rejime ve 1985'te sayıları 115 bine ulaşan Sovyet askerlerine karşı silahlı direniş yükselirken, ADHP içindeki Halk ve Bayrak kanatları arasındaki iktidar mücadelesi de sürdü. Sovyetlere ait destekle o bölgede güç sağlamak için görevlendirildi fakat başarılı olamadı.
Sonu
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Mayıs 1986'da partinin genel sekreterliğinden uzaklaştırıldı. Daha önemsiz bir görev olan Devrim Konseyi başkanlığına getirildiyse de, kısa bir zaman sonra bu görevinden de istifa etmek zorunda bırakıldı. Yerine Hacı Muhammed Çamkani getirildi, Afganistan'ı terk ederek Moskova'ya gitti. 1989'da kısa bir süre için Kâbil'e döndü. 1996'da Moskova'da öldü. Cenazesi önce Özbekistan'a getirildi, daha sonra Afganistan'a götürülerek defnedildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Hafızullah Amin |
Afganistan Devrimci Konsey Başkanı 1979-1986 |
Sonra gelen: Hacı Muhammed Şamkani |
Önce gelen: Hafızullah Amin |
Afganistan Bakanlar Kurulu Başkanı 1979-1981 |
Sonra gelen: Sultan Ali Keştmand |
Parti siyasi görevi | ||
Önce gelen: Hafızullah Amin |
Afganistan Demokratik Halk Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri 1979-1986 |
Sonra gelen: Muhammed Necibullah |