Birlik Ordusu
| Birlik Ordusu | |
|---|---|
.svg) 35 eyaletli Birlik bayrağı | |
| Kuruluş | 1776 |
| Komuta | |
| ABD Başkanı | Abraham Lincoln (1861-1865) |
| Genelkurmay Başkanı | General Winfield Scott: 1841-1861 George B. McClellan: 1861-1862 Abraham Lincoln'ün doğrudan yönetimi: Mart 1862-Temmuz 1862 Henry Halleck 1862-1864 Ulysses S. Grant:1864-1869 |
| Genel Bilgiler | |
| Zorunlu askerlik | var |
| Etkin personel sayısı | 2.128.948 |
Birlik Ordusu, Amerikan İç Savaşı sırasında birlikten yana olan devletlerin silahlı kuvvetleridir. Birlikten ayrılmaya çalışan devletlerin kurduğu Konfedere Devletler Ordusuna karşı mücadele vermiş ve zafer kazanmıştır. Zaferin ardından Amerika Birleşik Devletleri Ordusu olarak tüm ülkenin silahlı birlikleri olarak görev yapmaya devam etmiştir.
Kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]Nisan 1861'de Amerikan İç Savaşı patlak verdiğinde Birleşik Devletler Ordusu 10 piyade alayı, 4 topçu alayı, 2 süvari alayı, 5 atlı piyade alayından oluşmaktaydı. Alaylar coğrafi olarak ülke sathında oldukça dağınık durumdaydı. Mevcudiyetindeki 197 bölükten 179 tanesi Batı eyaletlerinde birbirinden yalıtık 79 ayrı noktadayken kalan birlikler Mississippi Nehri'nin doğusunda ve Kanada-ABD sınırı boyunca Doğu Kıyısında konuşlanmıştı. Ordu bünyesinde 16.367 asker ve 1.108 subay bulunmaktaydı. Bu subayların yaklaşık %20'si iç savaşın patlak vermesiyle istifa ederek Konfedere Devletler Ordusu'na katılmıştır. Ayrıca savaşın başlamasıyla West Point mezunu olan ancak ordudan emekli olmuş yaklaşık 200 subay da orduya geri dönmüştür. Bu isimler arasında Ulysses S. Grant, William Tecumseh Sherman ve Braxton Bragg gibi önemli komutanlar bulunur.
Ayrılıkçı Güney eyaletleri birlikten ayrıldıklarını ilan ettiklerinde ordudaki asker sayısını telafi etmek üzere harekete geçen Başkan Abraham Lincoln ayaklanmanın bastırılması için birlik kapsamındaki eyaletlerin üç ay içinde 75 bin asker kaydetmeleri gerektiğini bildirir. Lincoln'un bu çağrısı sınır eyaletlerini iki taraf arasında seçim yapmaya zorlar ve 4 eyalet güney saflarına dahil olur. Savaş her iki tarafın da hayal ettiğinden daha uzun soluklu, daha kanlı ve daha korkunç olacaktır. 22 Temmuz 1861 tarihinde ABD Kongresi 500 bin kişilik gönüllü ordusu kurulmasına onay verir.
Orduya gönüllü olma çağrısı üzerine Kuzey eyaletlerindeki yurtseverler, kölelik karşıtları ve bedava yemek ile maaş vaadini kabul eden göçmenler hızla kayıt olmuştur. New York ve Pennsylvania'da 10 binin üzerinde Alman göçmen Lincoln'ün çağrısına olumlu yanıt vermiştir. Ancak ilk heyecan geçtikten sonra orduya katılım sayıları düşmüş, merkezî hükümet zorunlu askerlik uygulamasına geçmek durumunda kalmıştır. Nisan 1861 - Nisan 1865 arasında Birlik Ordusu saflarında 2.1 milyon kişi görev yapmıştır, bunun büyük bir çoğunluğu gönüllüler olmuştur.
Örgütlenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ordunun başkomutanı Başkan Abraham Lincoln'du. Kendisinden sonra Savaş Bakanı, ondan sonra da Genelkurmay başkanı geliyordu. İç Savaş'ın başında Savaş Bakanı olan Simon Cameron 1862 yılı Ocak ayında görevi Edwin Stanton'a devretti. Genelkurmay Başkanları ise savaş dönemi boyunca el değiştirmiştir:
- Winfield Scott: 5 Temmuz 1841 - 1 Kasım 1861
- George B. McClellan: 1 Kasım 1861 - 11 Mart 1862
- Abraham Lincoln'ün doğrudan yönetimi: 11 Mart 1862 - 23 Temmuz 1862
- Henry Halleck: 23 Temmuz 1862 - 9 Mart 1864
- Ulysses S. Grant: 9 Mart 1864 - 4 Mart 1869
| Birlik Orduları | ||
|---|---|---|
| Ordunun adı | Bölgesi | Komutanı |
| Cumberland | Tennessee, Georgia | William S. Rosecrans |
| Georgia | Kuzey ve Güney Karolina | Henry W. Slocum |
| Gulf | Meksika Körfezi | Benjamin Butler |
| James | Virginia | Edward Ord |
| Mississippi | Mississippi Nehri | John Pope |
| Ohio | Kentucky, Tennessee, Georgia | Don Carlos Buell |
| Potomac | Doğu Cephesi (Maryland, Washington, DC) | George B. McClellan |
| Shenandoah | Shenandoah Vadisi | David Hunter |
| Tennessee | Batı Cephesi (Tennessee, Kentucky, Georgia) | Ulysses S. Grant |
| Virginia | Virginia | John Pope |
Afroamerikalılar ve kadınların durumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Afroamerikalılar
[değiştir | kaynağı değiştir]1860 yılında ABD'de toplamda 4 milyon köle ve yarım milyon özgür Afroamerikalı bulunuyordu. İç Savaş patlak verdiğinde Kuzey eyaletlerindeki çok sayıda siyahi Amerikalı gönüllü olarak orduya katılmak için başvursa da reddedilmiştir. İlk dönemlerde siyahilerin askerî kabiliyetlerine güvensizliğin yanı sıra siyahilerin orduya alınmasının Kuzeydeki beyazları ve Güney eyaletlerini rahatsız edeceği düşünülüyordu. Ancak savaşın ilerleyen dönemlerinde 1862 yılı sonlarında siyahilerin orduya alınmasının önü yasal olarak açılmıştır. Önceleri muharip görevlerin dışında ahçı, hemşire ve angarya görevler için alınan siyahilere dair algı, 54. Massachusetts Piyade Alayı'nın oluşturulması ve özellikle Fort Wagner Muharebesindeki askerî başarısından sonra değişmiştir. Muharip görevlerde başarı kazanan siyahi askerler savaş boyunca yaklaşık 200 bin Afroamerikalının görev yapmasını sağlamıştır. Ancak böyle bile olsa siyahiler ordu içinde ayrımcılığa maruz kalmaktaydı. Çoğu beyaz subay siyahilere muharip görev vermeyip angarya işlerde çalıştırmaktaydı. Ayrıca Haziran 1864'e kadar siyahilere daha düşük maaş veriliyordu. Afroamerikalılar arasında subayların çok nadirken, binbaşı rütbesinin ötesinde görev alan ise yoktu. Ayrıca Konfedere Devletler Ordusu ele geçirdiği siyahilere askerî esir değil köle muamelesi yapıyor veya bu kişileri derhal yerinde infaz ediyordu.[1]
Kadınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kadınların da orduya asker olarak katılmaları yasaktı. Ancak buna rağmen yüzlerce kadının erkek kılığına girerek cephede görev yaptığı bilinmektedir. Gerçek kimlikleri ortaya çıkanlar ordudan uzaklaştırılırken, bazıların kadın olduğu ancak öldüklerinde ortaya çıkmıştır. Tüm savaş süresince kimliklerini başarıyla gizleyenler de olmuştur. Bunun dışında kadınlar hareket halindeki ordu birliklerinin iaşe hizmetlerini sağlayan kantinciler, ahçılar, temizlikçiler ve fahişeler olarak bulunuyorlardı. Bunun dışında Kırım Savaşı sırasında görev yapan Florence Nightingale'den ilham alan kadınlar sahra kamplarında hemşire olmak için gönüllü olmuştu. Kadınların ayrıca istihbarat, kaçakçılık ve sabotaj görevleriyle özel olarak görevlendirildiği de olmuştur. Ajanlık görevi yapan en önemli isimlerin başında köle karşıtı hareketin öncülerinden Harriet Tubman gelmektedir.
Taktikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Düşman ordusunun olduğu gibi Birlik Ordusu'nun taktikleri de Avrupa'da geliştirilen barutlu silahlarla savaş tarzında ve misket tüfeği kullanımına dayalıydı. Tüfekli askerler cephe hattı boyunca omuz omuza bir sıra oluşturacak şekilde düşmana karşı ilerler ve aynı anda salvo atışı yapardı. Saldırının ilk başlarında topçu ateşi açılır, önden avcı birliği gönderilirdi. Eğer mümkünse çevirme harekâtı yapılır, değilse cepheden saldırı başlatılırdı. Hatlar halinde arka arkaya hareket eden piyade birlikleri düşmana yaklaşıncaya kadar yürür, tüfeklerini ateşledikten sonra saldırır, cephaneleri bitince de süngü hücumuna geçerlerdi. İç Savaş boyunca tahkimatlar yoğun şekilde kullanılmıştır. Düşman harekâtını engellemek için mevzi savunması, abatis, tel üstüvane, mayın, kazıklı çit ve siper savaşı taktikleri kullanılmıştır. Süvari birlikleri savaşın ilk yıllarında nadiren kullanılmış, bu birlikler keşif ve sürpriz saldırı harekâtında kullanılmıştır.
Kaçaklık
[değiştir | kaynağı değiştir]Asker kaçakları her iki taraf için de önemli bir sorundu. Cephede çok yakıcı şekilde yaşanan savaşın zorlukları hem askerleri manevi olarak olumsuz etkiliyor hem de kaçma oranını artırıyordu. Cebrî yürüyüşler, açlık, susuzluk, aşırı soğuk ve sıcaklar, maaşların ödenmemesi, yalnızlık, savaşın hemen öncesindeki korku gibi etkenler oldukça belirleyiciydi. Ayrıca bazı komutanların basiretsizlikleri ve yaşanan yenilgiler de kaçak oranını artırıyordu. 1861 ve 1862 döneminde Birlik Ordusu için kötü giden savaş sonucunda yaklaşık 180 bin askerin kaçtığı düşünülmektedir. Sonraki iki yıl boyunca 150 bin Birlik askerinin kaçtığı düşünülürse ordu toplam mevcudunun %15'inin kaçtığı görülür. Bazı gönüllülerin de ilk gönüllü olurken vadedilen ödül parasını almak için bir birlikten kaçıp başka bir bölgedeki birliğe girdiği görülmüştür.
Zorunlu askere alım uygulamasına karşı en büyük eylem Temmuz 1863'teki New York askere alım ayaklanmasıdır. Ayaklanma kentteki toplumsal çelişkilerin çok yıkıcı şekilde ortaya çıkmasıyla başlamıştır. Kentte en yoksul emekçi tabakayı oluşturan göçmen İrlandalılar, Amerikan İç Savaşı'nın Kuzeyli üst sınıfların çıkarttığı ve kölelerin özgürleşmesini gündemi alan bir anlaşmazlıktan ibaret olduğunu düşünüyorlardı. Kuzey eyaletlerinde zenginler ödeme yaparak zorunlu askerlikten muaf olabilirken, yoksul emekçiler istemedikleri bir savaşta ölüme gönderiliyordu. Buna göre ayrıca özgürleştirilecek olan Afroamerikalılar kuzey bölgelerine gelerek emek piyasasına katılacak ve zaten düşük olan ücretlerin daha da düşmesine sebep olacaklardı. Kentte korkunç cinayet ve linç görüntüleri yaşanmış, kentte denetim ancak ordu birliklerinin gelmesiyle sağlanabilmiştir.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
1863 yılına ait bir gönüllülük afişi -
McClellan ve kurmay heyeti (1861) -
Fort Wagner'e saldıran siyahilerden oluşan 54.Massachusetts Piyade Alayının resmi -
New York Ayaklanması (1863)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ American Civil War: The Definitive Encyclopedia and Document Collection [6 Cilt]: The Definitive Encyclopedia and Document Collection. (2013). United States: ABC-CLIO. s.10-12, 14-15
