İçeriğe atla

Dilma Rousseff

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dilma Rousseff
36. Brezilya Devlet Başkanı
Görev süresi
1 Ocak 2011 - 31 Ağustos 2016[1]
Başkan Yardımcısı Michel Temer
Yerine geldiği Luiz Inácio Lula da Silva
Yerine gelen Michel Temer
Brezilya Devlet Başkanlığı Genel Sekreteri
Görev süresi
21 Haziran 2005 - 31 Mart 2010
Başkan Luiz Inácio Lula da Silva
Yerine geldiği José Dirceu
Yerine gelen Erenice Guerra
Brezilya Enerji Bakanı
Görev süresi
1 Ocak 2003 - 21 Haziran 2005
Başkan Luiz Inácio Lula da Silva
Yerine geldiği Francisco Luiz Sibut Gomide
Yerine gelen Silas Rondeau
Kişisel bilgiler
Doğum Dilma Vana Rousseff
14 Aralık 1947 (76 yaşında)
Belo Horizonte, Brezilya
Partisi İşçi Partisi
Dini Roma Katoliği
İmzası

Dilma Vana Rousseff, Bulgar asıllı Brezilyalı ekonomist, siyasetçi ve Brezilya'nın ilk kadın Devlet Başkanı. Bir önceki Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva tarafından yeni Devlet Başkanı olarak aday gösterilmişti. Rousseff Lula'nın 2010 Devlet Başkanlığı seçimlerinde Lula da Silva'nın belirlenmiş halefi olarak seçimleri kazandı. 12 Mayıs 2016 itibarıyla geçici bir süre görevinden uzaklaştırıldı. Yerine yardımcısı Michel Temer başkanlık görevini üstlendi. 31 Ağustos 2016 Çarşamba günü, Brezilya Senatosunun oylamasıyla yolsuzluktan dolayı görevinden alındı.[2][3]

Çocukluğu ve aile profili

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dilma Vana Rousseff, 14 Aralık 1947 tarihinde güneydoğu Brezilya'da, Belo Horizonte'de[4] Minas Gerais'da doğdu. Bulgar avukat ve girişimci olan babası Pedro Rousseff (Bulgarca: Petar Rúsеv olarak doğdu: Петър Русев, 1900-1962),[5][6] ve öğretmen olan annesi Dilma Jane da Silva'dır.[7][8] Babası, Bulgaristan Prensliği'nde, Gabrovo'da doğdu[9][10] ve Nobel Ödülü adayı Bulgar şair Elisaveta Bagryana ile arkadaştı.[11] 1924 yılında yasaklanan Bulgaristan Komünist Partisi'nin aktif bir üyesi[12] olan babası Petar Rusev, siyasi zulümden kurtulmak için 1929 yılında Bulgaristan'dan kaçtı; Fransa'ya yerleşti. 1930'larda Brezilya'ya geldi ama yakında Arjantin'e Buenos Aires'e taşındı. Birkaç yıl sonra Brezilya'ya döndü ve Sao Paulo'ya yerleşti. Petar Rúsеv olan Bulgarca ismini Portekizceye uyarlayarak Pedro Rousseff olarak değiştirdi. Uberaba'da bir gezi sırasında, Rio de Janeiro doğumlu Dilma Jane da Silva isimli genç bir öğretmen ile tanıştı.

Bulgar tepkisi
Rousseff, Sofya'da Bulgaristan Cumhurbaşkanı Georgi Parvanovile Ekim 2011'de bir araya geldi

Bulgaristan medyasına göre Bulgaristan'da "Dilma ateşi" yaşandı. Yerel medya, seçim yarışını yakından takip etti ve Rousseff'in dünyanın en büyük 5. en kalabalık ülkesi ve 7. büyük ekonominin egemenliğini istediğini yazdı. Rousseff'in 24 Saat gazetesine verdiği röportajda Rousseff, "Bulgaristan'a duyduğu hassasiyeti ve sevgiyi hissettiğini" söyledi. Hatta babamın doğduğu ülkede bulunmadığım halde, Bulgar olduğum gibi hissettiğimi bir dereceye kadar söyleyebilirim. Babam, ben sadece on beş yaşındayken öldü ve Bulgarca öğrenme şansım olmadı "dedi. Kasım 2010'da Gabrovo'da Rousseff'in kökenleri hakkında bir sergi düzenlendi.

Rousseff'in seçimlerden sonra Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'dan hemen ülkeye resmi bir ziyaret için kendisini davet etti. Seçim zaferinden sonra davetiyeyi tekrarladı. Rousseff seçim zaferinden bu yana Bulgar vatandaşlarından 21 mektup aldı.

4 Ekim 2011'de Cumhurbaşkanı Rousseff, göç eden babasının anavatanına yaptığı duygusal bir ziyaretinin yanı sıra, ilk kez devlet ziyareti için Bulgaristan'ı ziyaret etti.[13] Bulgaristan'daki hiç karşılaşmadığı ve 78 yaşında ölen yarı kardeşi Lyuben-Kamen Rusev'in mezarını ziyaret etti.[14]

1993-1994 yılları arasında Enerji ve İletişimden Sorumlu Devlet Bakanı oldu. Daha sonra FEE'ye döndü. 2002 yılında devlet başkanlığı seçimlerinde Lula da Silva'nın seçim zaferinden sonra Federal Hükûmet'in Enerji bakanlığına atandı. Haziran 2005 yılında Devlet Başkanlığı Genel Sekreteri oldu. Mart 2010 yılında Devlet Başkanlığı Genel Sekreteri görevindeyken, devlet başkanlığına aday gösterildi.

31 Ekim'de oyların yaklaşık yüzde 56'sını alarak seçimi kazandı ve böylece 1 Ocak 2011 tarihinde ülkenin ilk kadın Devlet Başkanı olarak görevine başladı. 26 Ekim 2014'te devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turunda oyların yaklaşık %52'sini alarak ikinci kez Devlet Başkanı seçildi.[15]

Görevden alınması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Brezilya Federal Senatosu'nun aldığı karar doğrultusunda 12 Mayıs 2016 tarihinden itibaren altı ay süreyle görevinden uzaklaştırıldı. Bu karara gerekçe olarak 2003 ile 2010 yılları arasında başkanlığını yürüttüğü ülkenin en büyük petrol şirketi Petrobas'ta yolsuzluk yapıldığı, ihalelere fesat karıştırıldığı ve yetkililerin rüşvet alması gösterildi. Brezilya meclisinin de yargılanması için onay verdiği Rousseff hakkındaki son kararı Yüce Divan 180 gün içerisinde vereceği açıklandı. Görevde olmadığı süreçte başkanlık görevinin Michel Temer tarafından üstlenildi.[2]

Ağustos 2016'da Rousseff'e azil davası açılıp, mahkemeye sevk edilmesi yönünde senatoda gerçekleştirilen oylamada, 81 üyenin 21'i ret vermesine karşılık, 59 üye azil davası açılıp mahkemeye sevk edilmesi yönünde oy kullandı. Ağustos'un sonunda gerçekleştirilecek son bir oylama ile Rousseff'in mahkeme sürecinin başlatılıp başlatılmayacağı belirleneceği ifade edilmiştir. Bu oylamada da bu yönde bir oylama sonucu çıktığı takdirde, Rousseff'e karşı mahkeme süreci başlatılacağı, geçici olarak başkanlık görevini üstlenen Temer ise bu görevi 2018 yılında gerçekleştirilecek ilk seçimlere kadar sürdüreceği açıklanmıştır.[16] 31 Ağustos 2016 tarihinde senatoda gerçekleştirilen oylamada 20'ye karşılık 61 oyla Roussef'in görevinden alınması ve yargılanması kararlaştırılmıştır. Bu kesinleşen son karar ile birlikte Temer devlet başkanlığı görevini resmen üstlenmiştir.

Başkanlığı sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Ağustos 2018 tarihinde, Minas Gerais'deki İşçi Partisi kongresi Rousseff'i 2018 seçimlerinde eyaleti temsil eden bir Senato adayı olarak resmîleştirdi. Seçimlerde dördüncü oldu ve kazanamadı.

  1. ^ 12 Mayıs 2016 tarihinden bu yana geçici olarak görevinden alınmıştı.
  2. ^ a b Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff görevden uzaklaştırıldı 13 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTV, Erişim tarihi: 17 Mayıs 2016
  3. ^ Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff görevden alındı 2 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTV, Erişim tarihi: 02 Eylül 2016
  4. ^ Daniel Schwartz (31 Ekim 2010). "Dilma Rousseff". CBC News CBC.ca. 18 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2014. 
  5. ^ PIZZETTO, Renato. "Nunca vou falar não para o Lula, diz Dilma sobre 2010" 7 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Folha da Bahia, 20 April 2008.
  6. ^ United States Consulate document 12 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. about Dilma Rousseff, sent to the U.S. Department of State.
  7. ^ "Who Is Who: Bulgarian Origins and Relatives of Brazil's Dilma Rousseff". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2016. 
  8. ^ LEITÃO, Matheus; RAMOS, Murilo (10 Kasım 2006). "Dilma, a poderosa". Época. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2016. 
  9. ^ "Габровци пожелаха успех на Дилма Русеф" (Bulgarca). Дарик Габрово. 3 Ekim 2010. 18 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010. 
  10. ^ Инджов, Момчил (1 Eylül 2004). "Братът инж. Любен Русев: Тайно получавах пари от Бразилия" (Bulgarca). Труд. 22 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010. 
  11. ^ ДИЛМА РУСЕФ Е ДЯСНАТА РЪКА НА ПРЕЗИДЕНТА ИГНАСИО ЛУЛА ДА СИЛВА; Wayback Machine Retrieved from Internet Archive 11 Ocak 2014.
  12. ^ Carvalho, Luiz Maklouf (Nisan 2009). "As armas e os varões: A educação política e sentimental de Dilma Roussef". Piauí, 31. ss. 11-31. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2016. 
  13. ^ Morning Briefing: Polish Rate Call, Slovakia in View 9 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Wall Street Journal. Retrieved 5 October 2011.
  14. ^ "Dilma Rousseff Visits Grave of Her Bulgarian Brother in Sofia". 9 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2017. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2014. 
  16. ^ "Rousseff'e azil davası açılması yönünde senato oylaması gerçekleştirildi Kaynak:ntv.com.tr, Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016". 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Francisco Luiz Sibut Gomide
Brezilya Enerji Bakanı
2003–2005
Sonra gelen
Silas Rondeau
Önce gelen
José Dirceu
Brezilya Devlet Başkanlığı Genel Sekreteri
2005–2011
Sonra gelen
Erenice Guerra
Önce gelen
Luiz Inácio Lula da Silva
Brezilya Devlet Başkanı
2010–2016
Sonra gelen
Michel Temer
Parti siyasi görevi
Önce gelen
Luiz Inácio Lula da Silva
İşçi Partisi Devlet Başkanı Adayı
2010, 2014
En son