Earl Warren
| Earl Warren | |
|---|---|
| |
| 14. Amerika Birleşik Devletleri başyargıcı | |
| Görev süresi 5 Ekim 1953 - 23 Haziran 1969 | |
| Yerine geldiği | Fred M. Vinson |
| Yerine gelen | Warren E. Burger |
| 30. Kaliforniya valisi | |
| Görev süresi 4 Ocak 1943 - 5 Ekim 1953 | |
| Yerine geldiği | Culbert Olson |
| Yerine gelen | Goodwin Knight |
| Alameda İlçesi savcısı | |
| Görev süresi 1925-1939 | |
| Yerine geldiği | Ezra Decoto |
| Yerine gelen | Ralph Hoyt |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 19 Mart 1891 Los Angeles, Kaliforniya, ABD |
| Ölüm | 9 Temmuz 1974 (83 yaşında) Washington, D.C., ABD |
| Partisi | Cumhuriyetçi |
| Evlilik(ler) | Nina Meyers (e. 1925)
|
| Çocuk(lar) | 6 |
| İmzası | 
|
Earl Warren (19 Mart 1891 - 9 Temmuz 1974), 1953'ten 1969'a kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin 14. Baş yargıcı olarak görev yapan Amerikalı avukat, politikacı ve hukukçuydu. Warren Mahkemesi birçok kişi tarafından liberal yönde bir "Anayasa Devrimi" olarak kabul edilen Amerikan anayasal içtihatlarında büyük bir değişikliğe önderlik etti. Warren ayrıca, Başkan John F. Kennedy'nin 1963'te öldürülmesini soruşturan bir başkanlık komisyonu olan Warren Komisyonu'na liderlik etti. Ayrıca 1943'ten 1953'e kadar Kaliforniya Valisi olarak görev yaptı ve Yüksek Mahkeme'ye aday gösterilmeden önce seçilmiş son baş yargıçtı.
Warren, genellikle Amerika Birleşik Devletleri tarihindeki en etkili Yüksek Mahkeme yargıçlarından ve siyasi liderlerinden biri olarak kabul edilir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Warren, 1891'de Los Angeles'ta doğdu ve Bakersfield, California'da büyüdü. California Üniversitesi, Berkeley Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra Oakland'da hukuk kariyerine başladı. 1920'de Alameda İlçesi için bölge savcı yardımcısı olarak işe alındı ve 1925'te bölge savcısı olarak atandı. Eyalet Cumhuriyetçi Partisi'nin lideri olarak ortaya çıktı ve 1938'de Kaliforniya Başsavcısı olarak seçimleri kazandı. Bu pozisyonda, 2. Dünya Savaşı sırasında 100.000'den fazla Japon asıllı Amerikanın zorla sınır dışı edilmesini ve tutuklanmasını destekledi. 1942 Kaliforniya vali seçimlerinde Warren, görevdeki Demokrat vali Culbert Olson'dan daha fazla oy alarak vali seçildi. 1953'e kadar Kaliforniya valisi olarak görev yaptı. Warren, arka arkaya üç dönem seçilen tek Kaliforniya valisidir.
Warren, Herbert Hoover'ın 1932 seçim kampanyasında bölge başkanı olarak görev yaptı ve Franklin D. Roosevelt bu seçimi kazandıktan sonra, Roosevelt'in New Deal politikalarına karşı çıktığını ifade etti.[1] 1936 başkanlık seçimlerinde Warren, Cumhuriyetçi aday Alf Landon'ı destekleyen kampanya yürüttü ancak seçimleri kazanamadı.[1]
Japon asıllı Amerikalıların tutuklanması
[değiştir | kaynağı değiştir]1939'da Avrupa'da II. Dünya Savaşı patlak verdikten sonra, dış politika Amerika Birleşik Devletleri'nde giderek daha önemli bir konu haline geldi. Amerika Birleşik Devletleri, Aralık 1941'de Pearl Harbor'a Japonların saldırısından sonra Japon asıllıların tutuklanması konusunu destekledi.[2]
Japon asıllı Amerikalıları tutuklanma kararı General John L. De Witt tarafından verilmiş ve tutuklama federal yetkililer tarafından gerçekleştirilmiş olsa da, Warren'ın savunuculuğu, tutuklamanın kamuoyunda gerekçelendirilmesinde önemli bir rol oynadı.[1] Warren özellikle, Japon Amerikalıların Kaliforniya kıyı ve vadi ilçelerindeki "her stratejik noktaya" isteyerek sızdıklarını iddia etmiş, Amerika doğumlu etnik Japonlardan potansiyel olarak birinci nesil göçmenlerden daha büyük tehlike konusunda uyarıda bulunmuş ve[3] iddia etmişti.[4] Warren ayrıca, bugüne kadar Kaliforniya'da yaşamış olan Japon asıllı Amerikalıların gelecekte bu tür eylemlerde bulunup bulunmayacağının şüpheli olduğunu belirtti.[5] Daha sonra Warren, serbest bırakılan tutukluların Kaliforniya'ya geri dönmesini protesto etti.[6]
Kaliforniya valiliği
[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim
[değiştir | kaynağı değiştir]Warren, kısmen farklı partilere mensup oldukları için, çeşitli konularda kendisinden önceki Vali Culbert Olson ile sık sık atışırdı. 1939'da Warren'ın destekçileri, Kaliforniya'nın 1942 valilik seçimlerinde onun adaylığını ön plana çıkarmak istediler. Başlangıçta aday olmaya isteksiz olsa da, [1] Nisan 1942'de vali adaylığını açıkladı. Ağustos'ta Warren, ön seçimi kolayca kazanarak Olson'u yeneceği sinyallerini verdi ve birçok kişiyi şaşırttı. Kasım ayında, genel seçimlerde oyların neredeyse yüzde 57'sini alarak Olson'u seçimde yendi. Warren'ın bu zaferi onu ulusal itibara sahip bir figür yaptı ve hem Cumhuriyetçi Parti'nin Robert A. Taft liderliğindeki muhafazakar kanadıyla hem de Thomas E. Dewey liderliğindeki Cumhuriyetçi Parti'nin ılımlı kanadıyla iyi ilişkiler yaşadı.[1]
Politikaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Vali olduktan sonra II. Dünya Savaşı'ndan dolayı, savaş sonrası ekonomik planlamayı sürdürdü. Vali Earl Warren, savaş zamanı vergi fazlalıklarından yararlanmak ve geri dönen gazilere iş sağlamak için New Deal'ınkilere benzer bayındırlık işleri projeleri başlattı. Örneğin, 1947'de Collier-Burns Yasasına verdiği destek, büyük bir otoyol inşaatı programını finanse eden benzin vergilerini artırdı. Geçiş ücretlerinin veya tahvillerin otoyol inşaatını finanse ettiği eyaletlerin aksine, Kaliforniya'nın benzin vergileri sistemi inşa etmek için ayrılmıştı. Warren'ın tasarıya verdiği destek çok önemliydi çünkü onun popüler bir vali olarak statüsü, kamyon taşımacılığı, petrol ve gaz lobicilerinin muhalefetinin aksine görüşlerini güçlendirdi. Collier-Burns Yasası, 1956 tarihli Federal Yardım Karayolu Yasası'nın geçişini etkilemeye yardımcı oldu ve ulusal otoyol inşaatı için bir model oluşturdu.[7] 1940'ların ortalarında, Warren evrensel sağlık hizmeti uygulamaya çalıştı, ancak tıp ve iş çevrelerinin muhalefeti nedeniyle planını harekete geçiremedi.[8] 1945'te, Warren Kaliforniya valisiyken, Birleşmiş Milletler Şartı, San Francisco'da imzalandı.[9] 25 Nisan - 26 Haziran 1945 tarihleri arasında Birleşmiş Milletler Şartı ile sonuçlanan Birleşmiş Milletler Uluslararası Örgütlenme Konferansı'nda önemli bir rol oynadı.[10][11][12]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Warren, hayatının son yıllarında yaşadığı anılar ve yaptığı şeyler üzerinde çalışmaya başladı ve çok sayıda konuşmalar yaptı. Ayrıca Vietnam Savaşı'nın sona ermesini ve yoksulluğun ortadan kalkması gerektiğini savundu.[1] Demokratik Ulusal Komite'nin karargahına bir zorla girilmesinden ve Nixon yönetiminin müteakip bu zorla girmeyi örtbas etme girişimlerinden kaynaklanan büyük bir siyasi skandal olan Watergate skandalıyla ilgili soruşturmaları yakından takip etti. Warren, Nixon'un "belki de bu ülkenin sahip olduğu en aşağılık başkan" olduğunu özel olarak belirterek, Nixon'u küçümsedi.[1]
Emekli olduktan beş yıl sonra, Warren kalp durması nedeniyle Washington, DC'deki Georgetown Üniversite Hastanesinde saat 08:00'da öldü. 9 Temmuz 1974, 83 yaşında[13] 2 Temmuz'dan beri konjestif kalp yetmezliği ve koroner yetmezlik nedeniyle hastaneye kaldırılmıştı.[13] Aynı gün, Yargıç Brennan ve Douglas tarafından saat 17:30'a kadar ziyaret edildi.
Warren öldüğünde başucunda karısı ve kızlarından biri olan Nina Elizabeth Brien vardı.[13] Cesedi Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkeme Binası'nın Büyük Salonunda sergilendikten sonra cenazesi Washington Ulusal Katedrali'nde düzenlendi ve Arlington Ulusal Mezarlığı'na defnedildi.[14]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g Cray 1997.
- ^ White 1982.
- ^ Years of Infamy: The Untold Story of America's Concentration Camps. New York: William Morrow & Company. 1976. ss. 30-31, 37-38. ISBN 978-0688079963. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Years of Infamy: The Untold Story of America's Concentration Camps. New York: William Morrow & Company. 1976. s. 38. ISBN 978-0688079963. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Nisei: the Quiet Americans. New York: William Morrow & Company. 1969. s. 288. ISBN 978-0688050139. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Years of Infamy: The Untold Story of America's Concentration Camps. New York: William Morrow & Company. 1976. s. 154. ISBN 978-0688079963. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Earl Warren's Fight for California's Freeways: Setting a Path for the Nation". Southern California Quarterly. 88 (2): 205-238. 2006. doi:10.2307/41172311. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Mitchell 2003.
- ^ "Governors of California - Earl Warren". governors.library.ca.gov. 15 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2019.
- ^ "Proceedings of the United Nations Conference on International Organization (April 25, 1945 – June 26, 1945)" (PDF). Library of Congress. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Proceedings". Hoover Institute. 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Chief Justice Earl Warren Oral History Interview | Harry S. Truman". www.trumanlibrary.gov. 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2019.
- ^ a b c "From the Archives: Earl Warren Dies at 83; Chief Justice for 16 Years". Los Angeles Times (İngilizce). 10 Temmuz 1974. 23 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2019.
- ^ Woodward & Armstrong 1979.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Abraham, Henry J. (1992). Justices and Presidents: A Political History of Appointments to the Supreme Court
(3. bas.). New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-506557-2. - Belknap, Michael (2005). The Supreme Court Under Earl Warren, 1953–1969. The University of South Carolina Press. ISBN 978-1-57003-563-0.
- Cray, Ed (1997). Chief Justice: A Biography of Earl Warren. ISBN 978-0-684-80852-9.
- Driver, Justin (2012). "The Constitutional Conservatism of the Warren Court". California Law Review. 100 (5): 1101-1167. JSTOR 23408735.
- Hutchinson, Dennis J. (1983). "Hail to the Chief: Earl Warren and the Supreme Court". Michigan Law Review. 81 (4): 922-983. doi:10.2307/1288417. JSTOR 1288417. 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
- Mitchell, Daniel J. B. (2003). "Earl Warren's California Health Insurance Plan: What Might Have Been". Southern California Quarterly. 85 (2): 205-228. doi:10.2307/41172162. JSTOR 41172162.
- Newton, Jim (2006). Justice for All: Earl Warren and the Nation He Made. ISBN 978-1594482700.
- Patterson, James T. (2001). Brown v. Board of Education: A Civil Rights Milestone and Its Troubled Legacy. Oxford University Press. ISBN 978-0195156324.
- Powe, Lucas A. (2000). The Warren Court and American Politics. Belknap Press. ISBN 978-0674006836.
- Schwartz, Bernard (1983). Super Chief: Earl Warren and His Supreme Court, A Judicial Biography. New York University Press. ISBN 9780814778265.
- Urofsky, Melvin I. (2001). The Warren Court: Justices, Rulings, and Legacy. ABC-CLIO. ISBN 9781576071601.
- White, G. Edward (1981). "Earl Warren as Jurist". Virginia Law Review. 67 (3): 461-551. doi:10.2307/1072897. JSTOR 1072897.
- White, G. Edward (1982). Earl Warren, a Public Life. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-503121-8.
- Woodward, Robert; Armstrong, Scott (1979). The Brethren: Inside the Supreme Court. ISBN 978-0743274029. 978-0-380-52183-8. 978-0-671-24110-0.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Warren Court and the Pursuit of Justice. Hill and Wang Critical Issues. 1999. ISBN 978-0809016259. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Israel, Anthony (1997). "Earl Warren". The Justices of the United States Supreme Court: Their Lives and Major Opinions. 4. New York : Chelsea House Publishers. ss. 1373-1400. ISBN 978-0791013779.
- Earl Warren and the Struggle for Justice. Lexington Books. 2015. ISBN 978-1498520133.
- "Law Enforcement and Judicial Administration in the Earl Warren Era," an oral history conducted 1970 through 1977 by Miriam F. Stein and Amelia R. Fry. Regional Oral History Office, The Bancroft Library, University of California, Berkeley. 1981.
The Earl Warren Oral History Project,[...] was inaugurated in 1969 to produce tape-recorded interviews with persons prominent in the arenas of politics, governmental administration, and criminal Justice during the Warren Era in California. Focusing on the years 1925-1953, the interviews were designed not only to document the life of Chief Justice Warren "but to gain new information on the social and political changes of a state in the throes of a depression, then a war, then a postwar boom".
- Rawls (1987). "The Earl Warren Oral History Project: an Appraisal". Pacific Historical Review. 56 (1): 87-97. doi:10.2307/3638827.
- Earl Warren and the Warren Court: The Legacy in American and Foreign Law. Lexington Books. 2006. ISBN 978-0739116357. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - The Warren Court: A Retrospective. Oxford University Press. 1996. ISBN 978-0195104394. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Schwartz (1998). "Chief Justice Earl Warren: Super Chief in Action". Journal of Supreme Court History. 23 (1): 112-132. doi:10.1111/j.1540-5818.1998.tb00128.x. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
- Eisenhower vs. Warren: The Battle for Civil Rights and Liberties. Liveright Publishing. 2018. ISBN 9780871407665.
- Smemo (2005). "The Little People's Century: Industrial Pluralism, Economic Development, and the Emergence of Liberal Republicanism in California, 1942-1946". Journal of American History. 101 (4): 1166-1189. doi:10.1093/jahist/jav143.
- On Democracy's Doorstep: The Inside Story of How the Supreme Court Brought "One Person, One Vote" to the United States. Hill and Wang. 2014. ISBN 978-0809074235. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - The Warren Court in Historical and Political Perspective. University of Virginia Press. 1996. ISBN 978-0813916651. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Works by or about Earl Warren at Internet Archive
- Earl Warren at the Biographical Directory of Federal Judges, a public domain publication of the Federal Judicial Center.
- Oral History Interview with Earl Warren, from the Lyndon Baines Johnson Library at the Library of Congress Web Archives (archived 2001-11-27)
- More information on Earl Warren and his Masonic Career. at the Wayback Machine (archived 2007-01-06)
- Earl Warren's Eulogy for John F. Kennedy 5 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "California 1946," (Dec 21, 1945) at the Wayback Machine (archived 2011-06-13). A speech by Earl Warren from the Commonwealth Club of California Records at the Hoover Institution Archives 9 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- A film clip "Longines Chronoscope with Earl Warren (April 11, 1952)" is available at the Internet Archive
- YouTube'da Comedy Clip Earl Warren & Gracie Allen – November 15, 1952
- Biography Earl Warren (1891–1974) 10 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. author Melvin I. Urofsky
- Amerikan Felsefe Topluluğu üyeleri
- Amerikalı karacı subaylar
- Başkanlık Özgürlük Madalyası sahipleri
- Kaliforniya bölge savcıları
- Amerika Birleşik Devletleri başyargıçları
- Arlington Ulusal Mezarlığı'na defnedilenler
- İsveç asıllı Amerikalılar
- Norveç asıllı Amerikalılar
- Amerikalı Protestanlar
- Amerikalı masonlar
- 20. yüzyıl Amerikalı siyasetçileri
- 20. yüzyıl Amerikalı hâkimleri
- 1974 yılında ölenler
- 1891 doğumlular
- Kaliforniya valileri