Geçici Sibirya Hükûmeti (Vladivostok)
Geçici Sibirya Hükûmeti Временное Сибирское правительство (Дербера) Geçici Sibirya Hükûmeti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1918-1918 | |||||||||
 Bayrak | |||||||||
| Başkent | Vladivostok | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Rusça | ||||||||
| Hükûmet | Geçici hükûmet | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Geçici Sibirya Hükûmeti (Sonra Özerk Sibirya Geçici Hükûmeti), Sibirya'da Beyaz Ordu tarafından oluşturulmuş kısa ömürlü hükûmet.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]19 Ekim 1918 sabahı erken saatlerde (N.S.), Viktor Çernov liderliğinde Sosyalist Devrimci Parti'nin (SDP) seçilmiş üyelerinin çoğunlukta olduğu Kurucu Meclis'in dağılmasından sonra Kasım 1917'de Rus Devrimi'nde Sankt-Peterburg'da Bolşevik Parti tarafından iktidar ele geçirildi. Ancak Sovnarkom ve 2. Tüm Rusya Sovyet Kongresi tarafından otoritenin gasp edilmesi Bolşevik rejime muhalefetin sona ermesi anlamına gelmedi.
Tomsk kentinde toplanacak bir Sibirya Bölgesel Duması seçmek için, Aralık 1917 seçimler yapıldı. Zamanın devrimci öfkesine bağlı olarak, orta sınıf ve burjuvazi, bu kurum için yapılacak seçimlerden çıkarıldı, bu karar merkezci Anayasal Demokrat Parti K-D ya da Kadets olarak bilinir) tarafından şiddetle kınandı.[1] Buna ek olarak Bolşevikler, Sibirya'nın gayretini yeni başlayan rejiminin ulusal egemenliğini baltalamak için ince bir şekilde örtülü bir girişim olarak gördüler ve bu Sibirya Bölgesel Duması seçimlerine katılmayı veya vücudun meşrutiyetini tanımayı reddettiler.[1] Böylece Monarşist sağ çıkarıldı, merkez bastırıldı ve Bolşevik sol boykot etti, bu durumda Sibirya bölgesel parlamentosunun üyelerinin çoğunluğunun Çernov'un SDP'nin üyelerinden oluşması şaşırtıcı değildi.[2]
Seçilen temsilcilerin çoğunluğunun toplanamaması nedeniyle oluşan gecikmeden sonra, Ocak 28/29 1918 gecesi, yaklaşık 40 delege nihayetinde işlerini yürütmek üzere Tomsk'ta bir araya gelmeyi başardı. Bu organ, hızla genç bir Sosyalist Devrimci Piotr Derber'in başkanlığında Geçici Sibirya Hükûmeti (GSH) olarak bilinen bir hükûmet seçtiler.
28-29 Ocak tarihlerinde yapılan toplantıda, GSH'nin yirmi bakanından sadece altı kişi bulunuyordu. İkisi Bolşevik cezaevinde ve geri kalanı, Sibirya ve Kuzey Çin'e dağılmıştı ve önceden izin almadan gıyaben seçilmişlerdi. Derber'in de dahil olduğu bazıları hızla Uzak Doğu'ya kaçtı; diğerleri saklanmaya başladı.
Çekoslovak Lejyonu ve Rus subayları tarafından Sibirya'daki Bolşevikler devirdikten sonra, gerçek gücü ele alan kişilerin çoğu SD-partisi hükûmetini tanımak istemedi. Halen Batı Sibirya'da bulunan GSH'nin birkaç üyesi Yeni Geçici Sibirya Hükûmeti kurdu ve Bakanlar Kurulu başkanı Petr Vologodskii oldu. Derber, bu sonuca katılmadı ve Vladivostok'taki toplantıda GSH'sini, Özerk Sibirya Geçici Hükûmeti (ÖSGH) olarak yeniden adlandırıldı.
ÖSGH ve yeni GSH birbirlerini tanımıyor ve kendilerini Sibirya'nın tek hükûmeti olarak görüyorlardı, ancak Derber hükûmetinin silahlı kuvvetleri yoktu. Kısa sürede Derber istifa etti ve Vladivostok'tan ayrıldı; Halefi, Sosyalist Devrimci Parti'den I.A.Lavrov'du. Ekim 1918'de ÖSGH, 23 Eylül 1918'de kurulan Geçici Tüm Rusya Hükûmeti'nin kurulmasının ardından kendisini eritti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Russian Civil War by Evan Mawdsley (2008) Edinburgh, Birlinn pp 143–8
- Kommersant: Primorye (Maritime) Territory