Hippi yolu
Hippi yolu veya Hippi rotası, 1950'lerin ortalarından 1970'lerin sonlarına[1] kadar hippi alt kültürü üyeleri tarafından Avrupa ve Batı Asya'dan Afganistan, Pakistan, Hindistan, Nepal, Sri Lanka, Bangladeş ve Tayland gibi ülkelere yapılan karayolu yolculuğuna verilen isimdir. Hippi yolu alternatif bir turizm biçimiydi ve temel unsurlardan biri de evden uzakta geçirilen süreyi uzatmak için mümkün olduğunca ucuza seyahat etmekti.
Hippi yolunun her önemli durağında, doğuya ve batıya seyahat ederken birbirleriyle iletişim kuran Batılılar için oteller, restoranlar ve kafeler vardı. Hippiler, geleneksel gezginlere kıyasla yerel halkla daha fazla etkileşime girme eğilimindeydi.[2]
Hippi yolu, hem Batı karşıtı bir hükûmetin başa gelmesiyle sonuçlanan İran İslam Devrimi hem de Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi nedeniyle 1970'lerin sonunda büyük ölçüde sona erdi.[2][3][4][5]
Rotalar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yolculuklar genellikle Londra, Kopenhag, Batı Berlin, Paris, Amsterdam veya Milano gibi Batı Avrupa şehirlerinden başlardı. Amerika Birleşik Devletleri'nden pek çok kişi İzlanda Havayolları ile Lüksemburg'a giderdi. Yolculukların çoğu, rotaların ayrıldığı İstanbul'dan geçerdi. Klasik kuzey rotası Tahran, Herat, Kandehar, Kabil, Peşaver ve Lahor üzerinden Hindistan, Nepal ve Güneydoğu Asya'ya uzanıyordu.[6] Alternatif bir rota ise Türkiye'den Suriye, Ürdün ve Irak üzerinden İran ve Pakistan'a uzanıyordu. Tüm yolcular Hayber Geçidi'nden, Pakistan'da Peşaver ve Lahor'dan[6] ve Ganda Singh Wala'daki (ya da daha sonra Wagah'daki) Pakistan-Hindistan sınırından geçmek zorundaydı.
Doğudaki yaygın destinasyonlar arasında Delhi, Varanasi (o zamanlar Benares olarak biliniyordu), Goa, Bombay, Madras, Katmandu ve Bangkok yer alıyordu. Katmandu'da halen, buradan geçen binlerce hippinin anısına Freak Street olarak adlandırılan Jhochhen Tole adlı bir yol bulunmaktadır.[7] Güney Hindistan'a, Thiruvananthapuram'daki (Kerala) Kovalam Plajı'na ve Sri Lanka'ya (o zamanki adıyla Seylan) da seyahatler gerçekleştirilmiştir.
O dönem Tibet'e giriş yasak olduğu için Katmandu genellikle hippi yolunun son noktasıydı. Burma üzerinden karayolu yolculuğu da mümkün değildi. Çünkü Hindistan yönetimi isyancılarla Hint Silahlı Kuvvetleri arasındaki çatışmalar nedeniyle Burma'ya seyahati ciddi şekilde kısıtlıyordu. Ayrıca Burma'ya giden Ledo Yolu da bakıma muhtaç hale gelmişti. Ancak Katmandu'dan Bangkok'a uçarak Güneydoğu Asya'da Tayland, Malezya ve Endonezya'ya (Bali hippiler için popüler bir yerdi) seyahat etmek mümkündü. Endonezya'dan uçak ya da gemiyle Avustralya'ya geçme seçeneği de vardı. Bu durum Timor'dan Tayland'a uzanan yolun "Hippi Yolu Güney Doğu Asya Uzantısı" olarak sınıflandırılmasına yol açmış, bu da çoğunlukla Londra'ya karadan ters yönde seyahat eden Avustralyalıları ve Yeni Zelandalıları cezbetmiştir.[2]
Ana rotanın haricinde, Jimi Hendrix de Suveyre'yi Fas'ta bir hippi destinasyonu olarak popülerleştirdi.[7][8]
Seyahat şekilleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Maliyetleri düşük tutmak için yolculuklar otostopla ya da güzergâhı kat eden ucuz, özel otobüslerle gerçekleştiriliyordu.[9] Yolun bir kısmını, özellikle Doğu Avrupa üzerinden Türkiye'ye (Van Gölü üzerinden feribot bağlantısıyla) ve Tahran'a ya da doğuda İran'ın Meşhed kentine giden trenler de vardı. Bu şehirlerden yolculuğun geri kalanı için kamu ya da özel ulaşım araçları temin edilebiliyordu. Seyahat edenlerin büyük çoğunluğu Batı Avrupalılar, Kuzey Amerikalılar, Avustralyalılar ve Japonlardı. İstanbul'da Yener'in Yeri ve Pudding Shop adıyla bilinen Lale Restaurant, Kabil'de Chicken Street'te Sigi's ya da Tahran'da Amir Kabir gibi yol boyunca tanınmış restoran, hostel, otel ve diğer buluşma noktalarında fikir ve deneyim alışverişinde bulunuldu. Birçoğu sırt çantası kullanıyordu ve çoğunluğu genç olsa da yaşlılar ve aileler de zaman zaman rotayı takip ediyordu. Bazı gezginler tüm mesafeyi arabayla kat ederdi.
Popülerliğini yitirmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hippi yolu 1970'lerin sonlarında daha önce misafirperver olan ülkelerdeki siyasi değişikliklerle sona erdi. 1979'da İran İslam Devrimi ve Sovyetlerin Afganistan'ı işgali Batılı gezginler için Güney Asya'ya giden kara yolunu kapattı. Gezginler için zor koşullara yol açan diğer faktörler ise Sevr Devrimi (1978)[5] ve Pakistan'da birçok hippi cazibe merkezini yasaklayan askeri diktatörlüğün (1977) gelişiydi.[10]
Orta Doğu rotasında, 1973'teki Yom Kippur Savaşı ve 1975 yılındaki Lübnan İç Savaşı da Suriye, Irak ve Lübnan'daki Batılı vatandaşlar için katı vize kısıtlamaları getirdi. 70'lerin başında Richard Nixon esrarı da kapsayan bir uyuşturucu savaşı başlattı. ABD'nin yoğun baskısı nedeniyle 1976 yılında Nepal, ülkede esrar ticaretini, tarımını veya her türlü esrar faaliyetini yasaklayan Narkotik İlaçlar (Kontrol) Yasasını yürürlüğe koydu.[11][12]
Yerel halk da Batılı gezginlere karşı giderek daha temkinli davranmaya başladı. Özellikle de Kabil ve Peşaver arasındaki bölgede yaşayanlar, bölgenin ünlü afyonu ve yabani esrarı için bölgeye çekilen dağınık hippilerden giderek daha fazla korkmaya ve tiksinmeye başladı.[13]
Seyahat organizatörleri Sundowners ve Topdeck Belucistan'dan geçen bir rotaya öncülük etti. Topdeck, Irak-İran Savaşı ve daha sonraki çatışmalar boyunca seyahatlerine devam etti, ancak son seyahatini 1998'de gerçekleştirdi.
2000'li yılların ortalarından itibaren rota yeniden bir şekilde uygulanabilir hale geldi. Ancak Irak ve Afganistan'da devam eden çatışma ve gerilimler, rotanın en parlak dönemine kıyasla çok daha zor ve riskli olmasın. Eylül 2007'de Ozbus, Londra ve Sidney arasında hippi yolu güzergahı üzerinden kısa ömürlü bir hizmet başlattı. 2010 yılında Avrupa ve Asya arasında, Irak, Afganistan ve Pakistan'ı atlayarak Nepal ve Çin üzerinden eski İpek Yolu'na giden ticari seferler sunuldu.[14]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Ek okumalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- MacLean, Rory (2008), Magic Bus: On the Hippie Trail from Istanbul to India, London, New York: Penguin Books, Ig Publishing.
- Brosnahan, Tom (2004), Turkey: Bright Sun, Strong Tea: on the Road with a Travel Writer, Istanbul, New York: Homer Kitabevi, Travel Info Exchange.
- Dring, Simon (1995) On the Road Again BBC Books 0-563-37172-2
- A Season in Heaven: True Tales from the Road to Kathmandu (0864426291; compiled by David Tomory) - accounts by people who made the trip, mostly in search of enlightenment.
- Hall, Michael (2007) Remembering the Hippie Trail: travelling across Asia 1976-1978, Island Publications 978-1-899510-77-1
- Silberman, Dan (2013) In the Footsteps of Iskander: Going to India, Amazon.com, Amazon.UK 978-1-61296-246-7
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ireland, Brian. "Touch the Sky: the Hippie Trail and other forms of alternative tourism". 7 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2017.
- ^ a b c "A Brief History of the Hippie Trail". 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2015.
- ^ Kurzman, Charles, The Unthinkable Revolution in Iran, Harvard University Press, 2004, p.111
- ^ "The Hippie Trail: See how Lonely Planet was born". www.cnn.com. 25 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.
- ^ a b Maclean, Rory (13 Ağustos 2007). "Legacy of the hippie trail". the Guardian (İngilizce). 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.
- ^ a b "The Lonely Planet Journey: The Hippie Trail". Independent. 5 Kasım 2011. 15 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ a b Day, Meagan (20 Ekim 2016). "The 1970s Hippie Trail: drugs, danger, and a magical pudding shop in Asia". Timeline (İngilizce). 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.
- ^ "Jimi Hendrix's Morocco". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.
- ^ "The Lonely Planet Journey: The Hippie Trail". Independent. 15 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ "Photos of a forgotten Pakistan: Hippies in Lollywood, suave bands in Karachi nightclubs". scroll.in. 13 Mart 2015. 26 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2024.
- ^ diwakar (25 Mayıs 2015). "Narcotics law in Nepal: Everything you need to know about - OnlineKhabar English News" (İngilizce). 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
- ^ Mahat, Sunny. "How the ban came about andhow long it will stay in place". The Annapurna Express (İngilizce). 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
- ^ Schofield, Victoria (2010). Afghan Frontier: At the Crossroads of Conflict. Tauris Parke Paperbacks. ISBN 9781848851887. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017.
- ^ "Overland Tours - Overlanding Expeditions - Overland Adventure Holidays". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2015.