Italo Svevo
| Italo Svevo | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 19 Aralık 1861 Trieste, İtalya |
| Ölüm | 13 Eylül 1928 Motta di Livenza, İtalya |
| Meslek | Yazar |
| Vatandaşlık |  İtalya |
Italo Svevo adıyla tanınan Aron Ettore Schmitz[1] (d. 19 Aralık 1861 - ö. 13 Eylül 1928), İtalyan romancı, oyun yazarı ve iş insanıdır. Yaşamının büyük kısmını Trieste'de geçiren Svevo İtalya'da, psikolojik roman türünün öncüsü olarak kabul edilir. En önemli yapıtı sayılan Zeno'nun Bilinci ile bu edebiyat akımı üzerinde büyük etki yapmıştır.
Yaşamı ve edebiyat kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]İtalo Svevo 1861'de Trieste'de hali vakti yerinde bir Yahudi ailenin çocuğu olarak doğdu. Francesco ve Allegra Schmitz'in sekiz çocuğunun (sırasıyla Paola, Natalia, Noemi, Adolfo, Ettore, Elio, Ortensia ve Ottavio) beşincisiydi. Eğitiminin bir kısmını 12 yaşında gittiği Almanya'da Würzburg yakınlarındaki Segnitz kolejinde tamamladı. 17 yaşında Trieste'ye döndü ve bir süre Instituto Superiore Revoltella'ya devam etti. 1880'de aile şirketinin batması ve babasının sağlığının bozulmasıyla okulu terk edip bir bankada işe girmek zorunda kaldı.
Svevo edebiyata 1880 yılında hikâye yazarak başladı. 1892'de ilk romanı Una Vita'yı Italo Svevo (Svabyalı Italus) takma adıyla ve kendi çabasıyla yayımladı. Kitap okurlar ve eleştirmenler arasında ilgi uyandırmadı. 1892'de babasının ve 1895'te annesinin ölümünün ardından 1896'da kuzeni Livia Veneziani ile evlendi. O sıralarda bankadan ayrılıp eşinin babasının yanında işe girdi. 1898'de ikinci kitabı Senilità (Yaşlılık)[2] çıktı ve o da aynı ilgisizlikle karşılaştı.
1907'de Trieste'de İngilizce öğretmeni olarak çalışmakta olan James Joyce ile tanışıp ölümüne kadar sürecek olan bir arkadaşlık kurdu.[3] İlerleyen yıllarda ise Sigmund Freud'un çalışmalarının etkisinde kaldı. Bu etki 1919'da yazmaya başladığı ve 1923'te yayınladığı Zeno'nun Bilinci'nde de açıkça görülmektedir. Birkaç yıllık sessizliğin ardından kitap ilgiyi Svevo üzerine çekerek edebiyat çevrelerinde renkli bir tartışma başlattı.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]1928'de Zeno'nun Bilinci'nin devamı olarak tasarladığı dördüncü romanı Il vecchione o Le confessioni del vegliardo'yu yazmaya başladı. Ancak aynı yıl bir araba kazasında ölümcül yaralar aldı ve Motta di Livenza'da bir hastaneye kaldırıldı. Hızla kötüleşirken yanındakilerden sigara istediği, isteği geri çevrilince "Bu son sigaram olacaktı!" dediği rivayet edilir. Aynı gün öğleden sonra öldü.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Roman
[değiştir | kaynağı değiştir]- Una vita (1892) (Hayat İşte, 2012, Can Yayınları)
- Senilità (1898) (Senilità, 1985, Ada Yayınları)
- La coscienza di Zeno (1923) (Zeno'nun Bilinci, 1984, Ada Yayınları)
Novella
[değiştir | kaynağı değiştir]- La novella del buon vecchio e della bella fanciulla (1926) (İyi Yürekli Yaşlı Adamla Güzel Kızın Öyküsü, 1996, Telos)
- Una burla riuscita (1926) (Kötü Bir Şaka, 1995, İletişim Yayınları)
Öykü ve diğerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- L'avvenire dei ricordi (1877)
- Ariosto Governatore (1880)
- Il primo amore (1880)
- Le roi est mort, vive le roi! (1880)
- I due poeti (1880)
- Difetto Moderno (1881)
- La storia dei miei lavori (1881)
- I tre caratteri (La gente superiore) (1881)
- L'assassinio di via Belpoggio (1890)
- La madre (1926)
- Vino generoso (1926)
- Terzetto spezzato (1927)
- Il vecchione (ölümünden sonra yayımlanmıştır)
- Corto viaggio sentinmentale (ölümünden sonra yayımlanmıştır)
  | İtalyan yazar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Simona Costa. "SCHMITZ, Aron Hector". Treccani. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Eren Arcan (6 Haziran 2015). "Senilita - Yaşlılık - İtalo Svevo". Dipnot Kitap Kulübü. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Philip Hensher (13 Ağustos 2016). "A meeting of two minds". The Spectator. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.