Jean Seberg
Jean Seberg | |
---|---|
Doğum | 13 Kasım 1938 Marshalltown, Iowa, ABD |
Ölüm | 30 Ağustos 1979 (40 yaşında) Paris, Fransa |
Ölüm sebebi | intihar |
Defin yeri | Montparnasse Mezarlığı |
Milliyet | Amerikalı |
Mezun olduğu okul(lar) | Iowa Üniversitesi |
Meslek | Oyuncu |
Etkin yıllar | 1957-1979 |
Evlilik |
(n. 1958; b. 1960) (n. 1962; b. 1970) (n. 1972) |
Jean Seberg (13 Kasım 1938; Marshalltown, Iowa, ABD - 30 Ağustos 1979; Paris, Fransa), Amerikalı oyuncudur. Kariyerinin büyük bir bölümünü Fransa'da yaptı.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Jean Seberg Marshalltown, Iowa'da doğdu. Annesi bir yedek öğretmen ve babası bir eczacıydı. Ailesi Lutheran'dı ve İngiliz, İsveç, Alman soyundan geliyordu.[1]
Büyükbabası Edward Carlson, 1882'de ABD'ye geldi. Burada çok fazla Carlsons soyadının olduğunu gözlemledi. Bundan dolayı İsveç'in su ve dağlarının anısına Seberg soyadını aldı.[2] Liseden sonra Seberg, dramatik sanatlar okumak için Iowa Üniversitesi'ne kaydoldu.
Kendisini keşfeden Otto Preminger, ilk iki filminin yönetmenliğini yaptı. İlk filmi 1957 yılında George Bernard Shaw'ın eseri olan Saint Joan'dan derlenen bir filmdir. Bu filmden sonra ona Saint Jean denilmeye başlanmıştır. Filmden 150.000 $ para kazandı. Fakat Seberg'in oyunculuğu filmde beğenilmedi. Preminger, Seberg'i ertesi yıl Fransa'da çekilen sonraki filmi Bonjour Tristesse'ye oynatmaya karar verdi. Kararıyla ilgili olarak Preminger basına şunları söyledi: "Jean Seberg yerine Audrey Hepburn'u seçseydim, daha az risk olurdu, ama riski almayı tercih ederim. Onun tabii ki hala oyunculuk hakkında öğrenmesi gereken şeyler var, ama başladığında Kim Novak da öyleydi."[3] Filmden sonra Seberg yine acımasız eleştiriler aldı ve film kariyerini neredeyse sona erdirdi. Ancak kendisine bu kez Jean-Luc Godard şans verdi ve Jean-Paul Belmondo ile Serseri Aşıklar filminde oynadı. Buradaki oyunculuğu özellikle François Truffaut tarafından beğenildi.
Bundan sonra ABD'ye gitti ve Columbia Pictures ile antlaşma imzaladı. Her ne kadar Warren Beatty, Irvin Kershner, Stanley Baker, Lee Marvin ve Sean Connery ile başarılı işler yaptıysa da siyasi ilişkileri vardı. Bundan sonra film teklifleri alamamaya başladı. Hatta Pornografik yapımlardan teklifler alıyordu.
İlk evliliğini yönetmen François Moreuil ile yaptı. 1962 yılında kendisinden 24 yaş büyük Romain Gary ile evlendi. Gary'nin yönettiği Peru'daki Kuşlar ve Öldür adlı filmlerde rol aldı. Ancak 1969 yılların sonlarına doğru Meksikalı yazar Carlos Fuentes ile yaşadığı ilişki ile Romain Gary ile evliliğini sonlandırdı.
Giysileri ve kısacık saçlarıyla Seberg'i sadece günün modacıları değil, FBI dedektiflerinden John Edgar Hoover de takip ediyordu. Fransız sinemasının Amerikalı oyuncusu Kara Panter Partisi'ne açıktan destek veriyordu. Carlos Fuentes ile olan birlikteliğinden hamile kaldığını bilen FBI, doğacak bebeğin babasının bir zenci olduğu söylentisini yayarak, Kara Panterler'e verdiği desteği önlemek istedi. Yaşadığı bunalım nedeniyle erken doğum yaptı. Bir basın toplantısında bebeğin beyaz ve cansız bedenini gazetecilere göstererek dedikodulara son verdi.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaşadığı bunalımlı günlerden sonra depresyona giren Seberg film çevirmeye devam etti. Fakat sık sık intihar teşebbüslerinde bulunuyordu. En son 1978 yılında Paris metrosunda bir trenin altına atlamaya çalıştı. Bir hafta ortadan kaybolduktan sonra 8 Eylül 1979'da Paris'in dışında bir yerde arabasında ölü bulundu. Yanında boşalmış bir kutu barbitürat ve bir intihar notu vardı. Notta "Beni affet, artık bununla yaşayamam" yazıyordu.[4] Ölümüyle FBI'ın bağlantısının olup olmaması hep tartışmalı oldu. Montparnasse Mezarlığına gömüldü.
Eski eşi Romain Gary, FBI'ın Seberg'e karşı yürüttüğü karalama kampanyasını onun zihinsel ve psikolojik sağlığını kötüleştirdiğini söyledi. Gary, bulduğu her fırsatta FBI'ı suçladı. Romain Gary, Seberg'in 25 Ağustos'ta çocuğunun ölüm yıldönümünde tekrar tekrar intihar girişiminde bulunduğunu da belirtti. Aralık 1980'de Seberg'in eski kocası Romain Gary intihar etti. Gary'nin yayıncısına gönderilen intihar notu, Seberg'in kaybı nedeniyle kendini öldürmediğini, ancak artık edebi eserler üretemeyeceği hissine kapıldığını belirtti.[5]
Filmleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Saint Joan - (1957)
- Bonjour tristesse - (1958)
- The Mouse That Roared - (1960)
- Serseri Aşıklar (film) (Breathless)- (1959)
- Five Day Lover - (1961)
- In the French Style - (1962)
- Lilith - (1964)
- The Beautiful Swindlers - (1964)
- Échappement libre (Backfire) - (1964)
- A Fine Madness - (1966)
- Line of Demarcation - (1966)
- The Road to Corinth - (1968)
- Birds in Peru - (1968)
- Pendulum - (1968)
- Paint Your Wagon - (1969)
- Airport - (1970)
- L'attentat - (1972)
- Kill! - (1972)
- Camorra - (1972)
- The Corruption of Chris Miller - (1973)
- Les Hautes solitudes - (1974)
- Große Ekstase - (1975)
- White Horses of Summer - (1975)
- The Wild Duck - (1976)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ Second Chance for Jean", The Age, October 8, 1957, p. 13
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (Türkçe) Sinemalar.com profili26 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Saint Jean'e ithafen19 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Biyografi[ölü/kırık bağlantı]
- FBI ile ilgili Belgeler10 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Romain Gary ve Seberg
- 1938 doğumlular
- Marshalltown, Iowa doğumlular
- Iowa doğumlu kadın oyuncular
- 1979 yılında ölenler
- Paris'te ölenler
- Fransa'da intihar edenler
- Uyuşturucuya bağlı ölümler
- Montparnasse Mezarlığı'na defnedilenler
- 20. yüzyılda Amerikalı kadın oyuncular
- Amerikalı kadın sinema oyuncuları
- İsveç asıllı Amerikalılar
- Kara Panter Partisi
- İntihar eden oyuncular
- İntihar eden kadınlar
- Iowa Üniversitesinde öğrenim görenler