Karakilise Muharebesi (1918)
| Karakilise Muharebesi (1918) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kafkasya Cephesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
 Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Yakup Şevki Paşa[2] Vehip Paşa Kâzım Paşa |
Tovmas Nazarbekyan Garegin Njdeh Andranik Ozanyan | ||||||
| Güçler | |||||||
|
12,000 80 Topçu 50 Mitralyöz | 6,000 | ||||||
Karakilise Muharebesi (Ermenice: Ղարաքիլիսայի ճակատամարտ Gharakilisayi chakatamart, Türkçe: Karakilise Muharebesi ya da Karakilise Muharebeleri), 1. Dünya Savaşı'nın Kafkasya Cephesi sırasında Karakilise (şimdiki Vanadzor) yakınlarında 25-28 Mayıs'ta meydana gelen bir muharebeydi.
Olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sayıca az olmalarına rağmen Ermeni Askerler, Aralık 1917'de Transkafkasya komiserliği ile imzalanan ateşkesi bozarak ilerleyen Osmanlı kuvvetlerini geri Püskürtmeyi başardılar. Serdarabad ve Baş Abaran'da olduğu gibi burada da kazanılan zafer, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilerlemesinde etkili oldu.
Birkaç ay içinde Erzincan, Erzurum, Sarıkamış, Kars ve Gümrü şehirleri işgal edildi. 20 Mayıs'ta Ağbulaq, Djrajur ve Kaltakhchi köylerini işgal ettiler. 21 Mayıs'ta Vorontsovka'yı işgal ettiler. Türk düzenli ordusunun baskısıyla Ermeni kuvvetleri geri çekiliyordu. İlerleyen Türk kuvvetlerinden biri Erivan'a, diğeri Karakilise'ye doğru hareket etti. İkinci kuvvetler yaklaşık 10 bin asker, 80 top ve 50 makineli tüfekten oluşuyordu. Ermeniler evlerini terk ederek güneye, Erivan ve Sünik'e doğru ilerliyorlardı. Garegin Njdeh Karakilisa'ya ulaştı ve mücadele için halkı Örgütlemeyi başardı. Ermeni kuvvetlerinin sayısı 80 top ve 50 makineli tüfekle 6 bine ulaştı. 25-28 Mayıs tarihlerinde 4 gün süren şiddetli çatışmanın ardından her iki taraf da ciddi kayıplar verdi. Osmanlı ordusu Karakilise'yi işgal edip 4.000 kişilik nüfusun tamamını katletmeyi başarsa da, artık Ermeni topraklarına girecek gücü kalmamıştı.[3][4]
Vehip Paşa'dan Üst Mertebelerine
Ermenileri yenecek gücümüz yok. Karakilise'de üç gün süren çatışma, varlıkları tehlikede olduğu sürece savaşarak ölmeyi tercih edeceklerini gösteriyor. Ermenilerin 1.200.000 toplayabileceği güçle savaşa girmemeliyiz. Gürcüler de savaşa katılırsa ilerlemek imkansız hale gelir... Kısacası Ermenilerle ve Gürcülerle uzlaşmamız lazım.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Ordusu'nun Azerbaycan ve Dağıstan Harekâtı" (PDF). TC. Genelkurmay Başkanlığı: 30. 3 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2024.
- ^ "Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Ordusu'nun Azerbaycan ve Dağıstan Harekâtı" (PDF). TC. Genelkurmay Başkanlığı: 27. 3 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2024.
- ^ Hohanissian, Richard G (1997). The Armenian People from Ancient to Modern Times (İngilizce). New York: St. Martin's Press. s. 299.
- ^ Walker, Christopher (1980). ARMENIA: The Survival of a Nation (İngilizce). New York: St. Martin's Press. s. 254.
- ^ Reynolds, Michael (2011). Shattering Empires: The Clash and Collapse of the Ottoman and Russian Empires, 1908-1918 (İngilizce). New Jersey: Cambridge University Press. s. 211. ISBN 9780511762017.
 | Askerî tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |