Maria Schell
Maria Schell | |
---|---|
Doğum | Margarethe Schell 15 Ocak 1926 Viyana, Avusturya |
Ölüm | 26 Nisan 2005 (79 yaşında) Preitenegg, Carinthia, Avusturya |
Diğer ad(lar)ı | Seelchen (Ufaklık) |
Meslek | Oyuncu, yapımcı |
Etkin yıllar | 1942-1996 |
Evlilik | Horst Hächler (1957-1965) Veit Relin (1966-1988) |
Ödüller | Cannes Film Festivali'nde "Mansiyon Ödülü" (1954) Die letzte Brücke (Son Köprü) Venedik Film Festivali'nde "En İyi Kadın Oyuncu" Volpi Kupası (1956) Gervaise (Sen Bir Melektin) |
Maria Schell (15 Ocak 1926, Viyana - 26 Nisan 2005, Carinthia), Avusturyalı sinema ve tiyatro oyuncusu. Savaş sonrasında Almanca konuşulan ülkelerin ilk sinema idolü o olmuştu.
Biyografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Maria Schell 15 Ocak 1926'da Avusturya'nın başkenti Viyana'da dünyaya geldi. Doğduğunda verilen adı Margarethe Schell'di. Babası Ferdinand Hermann Schell bir yazar, annesi Margarete Schell Noé ise bir oyuncuydu. Ailesinin neredeyse tüm fertleri de sanatçıdır. Erkek kardeşi Maximilian Schell de ünlü bir aktördür. Diğer kardeşleri Immy Schell ve Carl Schell de sinema oyuncusudur. Çocukları Oliver Schell ve Marie-Theres Relin de TV ve sinema filmlerinde oynamaktadırlar.
Maria Schell'in ailesi 1938 yılında Nazi rejiminden kaçarak Avusturya'yı terketmişlerdi. Schell Fransa'da Haut-Rhin, Colmar'da din eğitimi, İsviçre, Zürih'te drama dersleri aldı. Eğitim masraflarını karşılamak için bu kentte sekreter olarak çalıştı. 1963'e kadar Zürih, Basel, Viyana (Josefstad Tiyatrosu), Berlin, Münih (Kammerspiel Tiyatrosu) ve Salzburg'da çeşitli tiyatro oyunlarında oynadı. Festivallerde ve turnelerde yer aldı. Rol aldığı oyunlar arasında Shakespeare'in "Hamlet"i, Goethe'nin "Faust"u gibi klasikler olduğu gibi George Bernard Shaw'un "Pygmalion"u gibi modern klasikler de vardı.
1942 yılında sinemadaki ilk rolünü "Steibruch" adlı bir İsviçre filminde oynadı. 16 yaşındayken çevirdiği bu filmde adı jenerikte Gritli Schell olarak yazılmıştı. 6 yıl sonra 1948'de "Der Engel Mit der Posaune" adlı Alman-Avusturya ortak yapımı filmle ülkesi dışında da sinemaseverlerin dikkatini çekti, zira bu film "Angel With a Trumpet" adıyla eş zamanlı olarak bir de İngilizce olarak çekilmiş ve uluslararası dağıtıma bu şekliyle verilmişti.
1954'te Cannes Film Festivali'nde, Die Letzte Brücke (Son Köprü) filminde canlandırdığı, savaş zamanında Yugoslavya'da hapsedilen gizemli Alman hemşire rolüyle "Mansiyon Ödülü" aldı. Bundan 2 yıl sonra da René Clément'ın yönettiği 1956 tarihli Émile Zola uyarlaması Gervaise (Sen Bir Melektin) adlı filmdeki Gervaise Macquart rolü ile "en iyi yabancı aktris" BAFTA ödülüne aday gösterildi, Venedik Film Festivali'nde "En İyi Kadın Oyuncu" Volpi Kupası'nı aldı. 1957'de Luchino Visconti'nin yönettiği Dostoyevski uyarlaması Le notti bianche (Beyaz Geceler) filminde Natalia rolünde Marcello Mastroianni ve Jean Marais'in karşısında başrol oynadı.
Bir yıl sonra 1958'de Hollywood filmlerinde oynamaya başladı. Buradaki ilk fimi de yine bir Dostoyevski uyarlaması olan The Brothers Karamazov (Karamazov Kardeşler) oldu. Richard Brooks'un yönettiği bu filmde yine gizemli bir kadın olan Grushenka yı canlandırıyordu. Sonra 1959'da Gary Cooper'la The Hanging Tree'de oynadı ve 1961'de Edna Ferber'in Cimarron'unda rol aldı. 1963'te ara verdiği sinemaya 5 yıl sonra karakter rolleriyle döndü. Bu rollerden en dikkate değer olanı Kryptonlu yargıcı oynadığı 1978 tarihli Superman: The Movie'dir. 1996 yılına kadar daha çok televizyon dizileri ve filmlerinde rol aldı. Bunların arasında en dikkati çekeni "Der Kommissar" adlı bir televizyon dizisiydi. 1972'de Die Pfarrhauskomödie adlı bir filmin de yapımcılığını üstlendi.
Kardeşi aktör Maximilian Schell, 2002 yılında onun hakkında Meine Schwester Maria (Kızkardeşim Maria) adlı belgesel bir film yaptı.[1][2]
Son yıllarını hastalıklarla boğuşarak geçirdi. İnziva hayatı yaşadığı Avusturya Alplerindeki Carinthia'da 26 Nisan 2005'te zatürree nedeniyle öldü. 79 yaşındaydı.
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Steibruch (1942) (Gritli Schell adıyla) .... Meiti
- Der Engel mit der Posaune (1948) .... Selma Rösner
- Maresi (1948) .... Blanka von Steinville
- Nach dem Sturm (1948) .... Gretel Aichinger
- Die letzte Nacht (1949)
- The Angel with the Trumpet (1950) .... Anna Linden
- Es kommt ein Tag (1950) .... Madeleine
- Dr. Holl (1951) .... Angelika Alberti
- So Little Time (1952) .... Nicole de Malvines
- The Magic Box (1952) .... Helena Friese-Greene
- Bis wir uns wiedersehn (1952) .... Pamela
- Der träumende Mund (1953) .... Elisabeth
- Solange Du da bist (1953) .... Eva Berger
- Tagebuch einer Verliebten (1953) .... Barbara Holzmann
- The Heart of the Matter (1953) .... Helen Rolt
- Die letzte Brücke (1954) .... Dr. Helga Reinbeck
- Herr über Leben und Tod (1955) .... Barbara Bertram, geb. Hansen
- Napoléon (1955) .... L'archiduchesse Marie-Louise d'Autriche
- Die Ratten (1955) .... Pauline Karka
- Gervaise ((Sen Bir Melektin)) (1956) .... Gervaise Macquart
- Liebe (1956) .... Anna Ballard
- Rose Bernd (1957) .... Rose Bernd
- Le notti bianche (Beyaz Geceler)(1957) .... Natalia
- The Brothers Karamazov (Karamazov Kardeşler) (1958) .... Grushenka
- Une vie (1958) .... Jeanne Dandieu épouse de Lamare
- Der Schinderhannes (Duel in the Forest) (1958) .... Julchen
- The Hanging Tree (1959) .... Elizabeth Mahler
- "Playhouse 90" .... Maria / ... (3 bölüm, 1958-1959)
- As the Sea Rages (1959) .... Mana
- Ninotchka (1960) (TV) .... Ninotchka
- Cimarron (1960) .... Sabra Cravat born Venable
- The Mark (1961) .... Ruth Leighton
- Das Riesenrad (1961) .... Elisabeth von Hill
- Ich bin auch nur eine Frau (1962) .... Lilli König
- L'assassin connaît la musique... (1963) .... Agnès Duvillard
- Zwei Whisky und ein Sofa (1963) .... Beate Dehn
- Who Has Seen the Wind? (1965) (TV) .... Maria Radek
- Nora oder Ein Puppenheim (1965) (TV) .... Nora
- Die ungarische Hochzeit (1969) (TV) .... Kaiserin Maria Theresia
- Der heiße Tod (Island of Despair) (1969) .... Leonie Caroll
- Le diable par la queue (1969) .... La comtesse Diane
- Il trono di fuoco (1970) .... Mother Rosa
- La provocation (1970) .... Jeanne
- Olympia - Olympia (1971) (TV) .... Fürstin
- Willy und Lilly (1971) (TV) .... Lilly
- Die keusche Susanne (1972) (TV) .... Dessen keusche Gattin Susanne
- Chamsin (1972) .... Miriam
- Die Pfarrhauskomödie (1972) .... Irma
- Marie (1972) (TV) .... Anne
- "Fritz Muliar Schau" (2 bölüm, 1972)
- "Katohi" (1973) TV dizisi
- "Assignment Vienna" .... Olga Compani (1 bölüm, 1973)
- Immobilien (1973) (TV) .... Louise
- Dans la poussière du soleil (1973) .... Gertie Bradford
- "Hallo Peter" (1974) TV dizisi
- Die Kurpfuscherin (1974) (TV)
- "Der kleine Doktor" .... Ernestine (1 bölüm, 1974)
- The Odessa File (1974) .... Frau Miller
- So oder so ist das Leben (1975) (TV) .... Katja Crohnen
- Das Konzert (1975) (TV) .... Maria Heink
- Die Heiratsvermittlerin (1975) (TV)
- "Der Kommissar" .... Erna Gutmann / ... (3 bölüm, 1969-1975)
- Change (1975) .... Mama
- Die Ohrfeige (1975) .... SS-Offiziersfrau
- Folies bourgeoises (1976) .... Gretel
- "Kojak" .... Princess Viva Dushan / ... (1 bölüm, 1976)
- Voyage of the Damned (1976) .... Mrs. Hauser
- Teerosen (1977) (TV) .... Bella
- "Derrick" .... Erika Rabes / ... (2 bölüm, 1977-1978)
- Spiel der Verlierer (1978) .... Anna Friedrichs
- Schöner Gigolo, armer Gigolo (Just a Gigolo) (1978) .... Pauls Mutti Frau von Przygodski
- Superman: The Movie (1978) .... Vond-Ah
- Der Wald (1979) (TV) .... Gurmyszkaja
- Moral (1979) (TV) .... Lina Beermann
- Die erste Polka (The First Polka) (1979) .... Valeska Piontek
- Christmas Lilies of the Field (1979) (TV) .... Rahibe Maria
- Der Thronfolger (1980) (TV)
- "The Martian Chronicles" .... Anna Lustig (3 bölüm, 1980)
- Liebe bleibt nicht ohne Schmerzen (1980) (TV) .... Dr. Agnes Schranz - bölüm 4
- Der Besuch der alten Dame (1982) (TV) .... Claire Zachanassian
- "Krimistunde" .... Elsa (1 bölüm, 1982)
- La passante du Sans-Souci (1982) .... Anna Helwig
- Inside the Third Reich (1982) (TV) .... Mrs. Speer
- Frau Jenny Treibel (1982) (TV) .... Jenny Treibel
- Der Trauschein (1983) (TV) .... Ella Brozowsky
- Elisabeth von England (1983) (TV) .... Elisabeth
- "Das Traumschiff" .... Anette (1 bölüm, 1983)
- Samson and Delilah (1984) (TV) .... Deborah
- Král Drozdia Brada (King Thrushbeard) (1984) .... Kraliçe
- 1919 (1985) .... Sophie Rubin
- Herbst in Lugano (1988) (TV) .... Lilly
- "Die glückliche Familie" .... Maria Behringer (27 bölüm, 1987-1991)
- Le dernier mot (1991) (TV) .... Maria Wagner
- "Maria des Eaux-Vives" (1993) TV mini dizi .... Maria
- "Der Clan der Anna Voss" (1995) TV mini dizi .... Anna Voss
- "Tatort" .... Aebtissin / ... (2 bölüm, 1975-1996)
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazandıkları
- 1954 - Die letzte Brücke (Son Köprü) filmiyle de Cannes Film Festivali'nde "Mansiyon Ödülü"
- 1957 - René Clément'ın yönettiği 1956 tarihli Émile Zola uyarlaması Gervaise (Sen Bir Melektin) adlı filmdeki Gervaise Macquart rolü ile Venedik Film Festivali'nde "En İyi Kadın Oyuncu" Volpi Kupası'nı aldı.
- Değişik yarışmalarda kendisine 14 ödül daha verilmiştir.
Adaylık
- 1954 - BAFTA "En İyi Yabancı Kadın Oyuncu" - The Heart of the Matter (1953)
- 1957 - BAFTA "En İyi Yabancı Kadın Oyuncu" - Gervaise (1956)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Maria Schell (I)/Biography" (İngilizce). IMDb. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2009.
- ^ "Maria Schell/Biography" (İngilizce). www.allmovie.com. 20 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de "Maria Schell" 24 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Allmovie.com'da "Maria Schell"20 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Virtual-history.com'da "Maria Schell" 28 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1926 doğumlular
- 2005 yılında ölenler
- Viyana doğumlu kadın oyuncular
- 20. yüzyılda Avusturyalı kadın oyuncular
- Avusturyalı kadın dizi oyuncuları
- Avusturyalı kadın sinema oyuncuları
- Avusturyalı kadın tiyatro oyuncuları
- Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı komutanları
- Almanya'daki gurbetçiler
- İsviçre'deki gurbetçiler
- Bambi Ödülü sahipleri
- Avusturya'daki İsviçreli gurbetçiler
- En İyi Kadın Oyuncu Volpi Kupası sahipleri