Nabucco
Özgün isim | Nabucodonosor |
---|---|
Müzik | Giuseppe Verdi |
Libretto | Temistoçle Solera |
Gala | 9 Mart,1849 |
İlk gösterim yeri | La Scala Tiyatrosu, Milano, İtalya |
Oyuncular |
|
Nabucco veya uzunca ismi ile Nabucodonosor İtalyan opera bestecisi Giuseppe Verdi'nin bestelediği 4 perdelik bir opera eseridir. İtalyanca libretto Temistocle Solera tarafından Fransız Auguste Anicet-Bourgeois ve Francis Cornue'nun İncil'de Eski Ahit Yeremya kısmında bulunan bir hikâye dayanarak 1836da yazdıkları bir oyunundan uyarlanarak hazırlanmıştır. Nabucco operasının ilk versiyonunun prömiyeri 9 Mart 1849'te Milano'da La Scala Tiyatrosu'nda yapılmıştır.
Bu opera Verdi'nin diğer eserlerine nisbetle daha az olarak yapımlanmakla beraber günümüzde yine de birçok dünya operaevi repertuvarında bulunan Verdi'nin erken eserleri arasında dır.[1] Eserdeki Abigaille soprano rolü opera şarkıcıları arasında zor bir rol olarak kabul edilmektedir ve 20. yüzyıl ünlü sopranolarından olan Leontyne Price ve Joan Sutherland bu rolü hiç almamışlar; Maria Callas ancak üç defa bu rolü oynamıştır. Bazı sopranoların bu rolü almaları sonucu seslerine zarar verdikleri bildirilir.
Hazırlanma ve şahsi etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]1840 yılında Verdi'nin birinci karısı Margherita Barezzi ve iki çocuğu, çok kısa aralıklarla öldü. Verdi bundan çok kötü etkilendi ve morali çok bozularak kendini bir kenara çekerek besteciliği bırakmaya karar verdi. Aynı yıl eylülünde "Ün giorno di Regno" eserinin de adlı eserinin başarısız kalması bu depresyonunu iyice attırırdı. Verdi'ye daha önce büyük destek sağlamış olan La Scala'nın emprezaryosu Bartolomeo Merelli Yahudilerin Babil'e sürgünü hakkında bir eser hazırlamış olan Temistoçle Solera'nın metnini Verdi'ye vererek ona bu metine göre bir opera hazırlamaya teşvik etti. Verdi'nin bu metne göre hazırladığı opera eseri Nabucco oldu.
Bu eser ve özellikle üçüncü perdedeki Yahudi esirler korosu Va, pensiero İtalyan milliyetçileri tarafından bir özgürlük şarkısı olarak kabul edilmeye başladı. İtalyan milliyetçiliği ve Kuzey İtalya'nın Avusturyalılar tarafından işgal edilmesine tümüyle karşı olan Verdi bu gelişmeden çok memnun oldu.
Ayrıca bu opera Verdi'nin şahsi hayatına da büyük bir etki yaptı. Nabucco eserinin prömiyerinde Abigail'le rolü oynayan ve sonra bu eserin arka arkaya 57 defa temsil edilmesinde büyük rolü olan soprano "Giuseppina Strepponi" yakın bir ilişki kurdu. Bu çift 1859'da resmen evlendiler.
Roller
[değiştir | kaynağı değiştir]Rol | Ses tıpı | Prömiyerde Roller, 9 Mart 1849 (Orkestra şefi: -)[2] |
---|---|---|
Nabucco, Babil Kralı | bariton | Giorgio Ronconi |
Abigaille, Nabucco'nun tutsak kızı | soprano | Giuseppina Strepponi |
Fenena, Nabucco'nun kızı | mezzo-soprano | Giovannina Bellinzaghi |
İsmaele, Kudüs Kralı Sedecias'ın yeğeni | tenor | Corrado Miraglıa |
Zaccaria, Yahudilerin başrahibi | bas | Prosper Dérivis |
Anna, Zaccaria'in kız kardeşi | soprano | Teresa Ruggeri |
Abdallo, Babil'li asker | tenor | Napoleone Marcone |
Baal'in başrahibi | baş | Gaetano Rossi |
Ahali, askerler |
Enstrümantasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Verdi orijinal partisyon notalarında şu çalgılar için notalar hazırlamıştı: 2 flüt (2. flütçü pikolo flüt'de çalar), 2 obua (2. obuacı kor angle'de çalar), 2 klarinet, 2 fagot, 4 korno, 2 trompet, 3 trombon (1 tenor, 1 bas), 1 cimbasso, timpanı, bas davul, ziller, trampet, üçgen (çalgı), 2 arp, yaylı çalgılar ve sahnede bir bando.
Konu özeti
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zaman: M.Ö. 568
- Mekân: Kudüs ve Babıl
I. Perde : Kudüs
[değiştir | kaynağı değiştir]Süleyman Tapınağı içi
Yahudi ordusu yenilmiştir ve Babil Kralı Nabucco Kudüs'e girmeye hazırlanmaktadır. Şehrin Yahudi halkı Başrahip Zaccaria ile birlikte tapınakta dua etmek için toplanmışlardır. Başrahip Yahudi halkı avutmak için onlara kendilerini yeise kaptırmamalarını ve Tanrı'ya inançtan vazgeçmemelerini vaaz eder: (D'Eğitto là şu i lidi - "Mısır ülkesinde o Musa'nın hayatını kurtardı.") Babil Kralı Nabucco'nun küçük kızı, Fenena'nın esir olarak Yahudiler eline geçtiği için bir uygun barışla kurtulma ümitleri vardır. (Arya: Come notte a sol fulgente - "Güneş doğmadan önceki karanlık gibi; rüzgar çıkmadan hemen önce bir toz bulutu gibi"). Zaccaria, Fenena'yı korumakla, Kudüs Kralı'nın yeğeni ve daha önce Babil'e elçi olarak gitmiş olan İsmaele'yi görevlendirir. Fenena ve İsmaele'nin, İsmaele Babil'de iken tanıştıkları ve aralarında büyük bir aşk doğduğu anlaşılır. Buna rağmen, yalnız kaldıklarında İsmaele Fenena'ya hayatının tehlikede olduğunu ve hemen oradan kaçmasını tavsiye eder. Bu sırada Nabucco'nun büyük kızı, Abigaille, kıyafet değiştirmiş bir halde, tapınağa hücum eden askerlerle birlikte gelir. O da İsmaele'ye âşıktır. İki aşıkı görünce, Abigaille İsmaele'yi tehdide başlar. Eğer Fenena'yı bırakmaya razı olmazsa Abigaille onun bir vatan hainliğiyle yargılatacaktır ama eğer onu bırakıp kendi aşkına karşılık verirse Yahudiler de serbest bırakılabileceklerdir. İsmaele bu teklifi kabul etmez. Tam bu sırada Babil Kralı Nabucco da tapınağa gelir. (Viva Nabucco - "Nabucco çok yaşa"). Başrahip Zaccaria Nabucco'ya karşı çıkar; kamasını çekerek kızı Fenena'yı öldürmek tehdidne girişir. İsmaele araya girer ve Fenana'yı ölümden kurtarır. Fakat buna çok kızan Nabucco Tapınak'ın yıkılmasını ve Yahudilerin esir olarak Babil'e gönderilmesini emreder. Yahudiler de İsmaele'yi buna neden olmakla suçlayıp, İsmaele'yi kınayıp beddua ederler.
II. Perde - İnanmazlar
[değiştir | kaynağı değiştir]1. Sahne
[değiştir | kaynağı değiştir]Babıl Kral sarayında
Nabucco tekrar bir başka savaş seferine çıkmış ve kızı Fenena'yı kendine taht naibi olarak Babil'de bırakmıştır. Diğer kızı Abigaille ise devlet arşivini karıştırırken bir belge bulmuş ve kendinin Nabucco'nun öz kızı olmadığını bu belge açıklamaktadır. (Arya:Anch'iö dischiuso un giorno - "Ben de ilk defa kalbimi saadete açtım.") Baal tanrısının başrahibi ve Mağus rahiple birlikte ona gelerek Fenana'nın Yahudi esirleri serbest bıraktığı haberini verirler. Buna verilecek karşılığa karar verirler ve buna Fenana aleyhinde bir darbe ile naip olarak Abigaille'yi getirirler; şehirde yaygın söylentiler çıkararak herkesi Nabucco'nun savaş seferinde olduğunu inandırmaya çalışırlar ve halkı Fenena ve Yahudi esirlere hücum edip onları öldürmeye tahrik ederler. Abigaille'nin yanından onun se "Çabaletta" şarkısını söylerken ayrılırlar: (Salgo già del trono aurato. - "Tahtın kan ile sırımsıklam olmuş oturacak yerine geçmeye hazırım.")
2. Sahne
[değiştir | kaynağı değiştir]Babıl Kral sarayında bir salon
Bir viyolonsel sekstetin eşliğinde Zaccaria Fenena'yı beklemektedir. (Vieni, o Levita - "Hukuk kaideleri üzerlerine kazılmış tabletleri getirin.") Fenena Yahudilik dinini kabul etmiştir ve İsmaele'yi Yahudilerin kabul etmesini sağlamıştır. Fakat Kralın olduğu halka ilan edilmiştir. Abigaille kendini Babil tahtında görmektedir. Abigaille ve Baal başrahibi Fenena'dan Babil tacını kendilerine vermesini istemeye gelirler.
Tam bu sırada hiç beklemedik bir halde Kral Nabucco ortaya çıkar. Her iki tarafa da kızgınlığını bildirir ve hem Baal tanrısı hem de Yahudilerin tanrısına kızarak bu iki tanrıya karşı şahsen galip geldiğini açıklar; bu nedenle kendinin tanrı olduğunu ve kendisine tapılması gerektiğini ilan eder. Yahudi Başrahibi Zaccaria buna itiraz edince Nabucco bütün Yahudi esirlerin idam edilmesini emreder. Fenena onlara ne olursa kendinin de onlarla birlikte olacağını açıklar.
Buna karşılık olarak bir Yahudi rahibi Tanrısına yalvararak kendine bu kadar hakaret etmiş bir kişiyi cezalandırmasını ister. Nabucco kendini tanrı olduğunu tekrarlamaktadır. (Non son piu re, son dio - "Ben artık Kral değilim; ben Tanrıyım.". Birden bir şimşek çakar ve Kral Nabucco'nun başındaki tacın yere düşmesine neden olur ve ayrıca bu Nabucco'nun aklını kaybetmesine de neden olur. Nabucco'nun yere düşen tacını Abigaille yerden kaldırıp alır.
III. Perde : Tanrıdan kehanet
[değiştir | kaynağı değiştir]1. Sahne
[değiştir | kaynağı değiştir]Babil Asma bahçeleri
Sarayın bir salonunda Baal'ın Başrahibi Yahudilerin ve Fenena'nın idam edilmeleri için hazırlanmış kararnâmeyi imzalaması için Abigaille'ye sunar. Tam bu sırada Nabucco salona girer ve bir deli kişi gibi tahtın kendine ait olduğunu iddia etmeye başlar. Abigaille onu hazırlanan kararnâmeye kral damgası basmaya zorlar. Bunu başarır; ama Nabucco Fenena'nın idam edilmesine karşı olduğunu belirtir. Nabucco Abigaille'ye onun kendi öz kızı olmadığını ve bir esirin kızı olduğunu da bildirir. Abigaille Nabucco'yu alaya alır ve bu gerçeği ortaya çıkaran belgeyi yırtarak imha eder. Nabucco artık kendisinin Abigaille'in elinde bir oyuncak olduğunu anlamıştır; ama kızı Fenena'nın hayatının kurtarılmasına da ısrar eder. (İkili: Oh di qual onta aggravası questo mio crin canuto/"Oh bu ihtiyar yaşımda ne kadar hakarete katlanmam gerekecek? ) Abigaille ise çok sevinçlidir..
2. Sahne
[değiştir | kaynağı değiştir]Babıl Fırat Nehri kıyısı
Yahudiler Fırat Nehri kenarında toplanmışlar ve üzüntülü tavırla bir büyük ateş etrafında oturmaktadırlar. Vatan hasretlerini ifade eden bir şarkıyı koro halinde söylemektedirler.(Va, pensiero. Va pensiero, sull'ali dorate/"Uç düşünceler altın kanatlarla uç ve dağlar, yamaçlar üzerine kon.")
Zaccaria onlara moral vermek için imanlarını ve inançlarını kaybetmemelerini ister; yakında Tanrı Babil'i yıkacak ve her şey düzelecektir.
IV. Perde : Kırılan put
[değiştir | kaynağı değiştir]1. Sahne
[değiştir | kaynağı değiştir]Babil Sarayı içinde
Abigaille artık hükûmet etmekte olduğu saraydan iki sıra asker arasında zincirler altında Yahudilerin ve Fenena'nın ölüme götürülmesini seyretmektedir. Yol kana susamış, bağıran halk ile doludur. Bu bağırışları düşmana hücum eden ordusu sanışıyla birden Nabucco kendine gelir; doğrulur; her şeyi hatırlar ve bütün zihinsel ve fiziksel yeteneklerini tekrar kazandığını anlar. Hemen tanrısına dua edip şükranlarını sunar ve Yahudilerin tanrısına kendini affetmesi için yalvarır ve Kudüs'teki tapınağı yeniden yaptıracağına o tanrıya söz verir. (Dio di Giuda - "Judah'nin tanrısı!"). Fenena ve Yahudilerin zincirler altına ölüme götürüldüklerini görür. Tam bu sırada muhafız subaylarından Abdallo salona gelir ve kıtasıyla Nabucco'nun emrinde olduğunu bildirir. Nabucco bu kendine sadık kıtasıyla hainleri cezalandırmaya ve Fenena'yı kurtarmaya kararlıdır.
2. Sahne
[değiştir | kaynağı değiştir]Babil - Asma bahçe
Zaccaria Fenena ile birlikte Yahudilerin başında Baal tapınağının adak adama yerinde idam edilmek üzere yürüyüp ilerlemektedir. (Va! La palma del martirio......dischius'è il firmamento - "Git şehitlik palmiyesini kazan... O gök açıldı ve ruhum Tanrıya varmaya özendi".
Tam bu sırada Nabucco elinde kılıç ortaya atılır. Nabucco, Abdallo ve askerler Fenena ve Yahudi esirleri idam edilmekten kurtarırlar. Birden Baal tanrısının heykeli kırılıp düşüp parça parça olur. Bunun tanrısal bir belirti olduğunu ahali anlar ve krallarını çılgınca selamlarlar. Yahudilere dönen Nabucco onlara Kudüs'e gitmeye serbest olduklarını ve Tanrı'ya serbestçe tapabilmeleri için Kudüs'teki tapınaklarının tekrar inşa edileceğini bildirilir.
Tam bu sırada Abigaille iki askerin tuttuğu halde görülür. Bir zehir almıştır ve kendini hayatta zor tutmaktadır. Yaptıklarının hatalı olduğunu anladığını ve bunlardan çok pişmanlık duyduğunu açıklar ve Fenena'dan kendini affetmesini ister; iki sevgiliye mutlu bir hayat diler ve hemen orada yere yıkılıp ölür.
Yahudi Başrahibi Nabucco'yu Tanrı'nın bir hizmetkârı olarak ilan edip onu takdıs eder. Onun Kralların Kralı olduğunu ilan eder. Şan ve şeref dolu bir saltanat dilemekteyken perde kapanır.
İçerikteki müziksel parçalar
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]- Uvertür
- Mio furor, non più costretto, (Finale)
II. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ben iö t'ınvenni, o fatal scritto!... Anch'iö dischiuso un giorno. Resitatif ve Abigaille aryası
- Vieni, o Levita, preghiera di Zaccarıa
- S'appressan gli istanti!, concertato
III. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]- È l'Assiria una regina, Giriş
- Va', pensiero, sull'ali dorate. Yahudiler korosu
İV. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dio di Giuda, perdono!. Nabucco'nun duası
Seçilmiş ses ve video kayıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]Yıl | Roller (Nabucco, Abigaille, Zaccarıa, İsmaele, Fenena) |
Orkestra şefi, Opera Evi, Orkestra ve koro |
Marka |
---|---|---|---|
1951 | Paolo Silveri, Caterina Mancını, Antonio Cassinelli, Mario Binci, Gabriella Gattı |
Fernando Previtali, Orchestra Sinfonica e Coro di Roma della RAİ |
Audio CD: Warner Fonit 8573 82646-2 |
1965 | Tito Gobbi, Elena Souliotis, Carlo Cava, Bruno Prevedi, Dora Caral |
Lamberto Gardelli, Viyana Devlet Opera Orkestrası ve Korosu |
Audio CD: Decca Cat: 417 407-2 |
1982 | Piero Cappuccilli, Ghena Dımıtrova, Evgeny Neşterenko, Placıdo Domingo, Lucia Valentini Terranı |
Giuseppe Sinopoli, Deutschen Öper Berlin |
Audio CD: Decca Cat: DG 410 512-2 |
1987 | Renato Bruson, Ghena Dımıtrova, Paata Burchüladze, Bruno Beccarıa, Raquel Pierotti |
Riccardo Muti, La Scala, Milano Orkestra ve Korosu |
DVD: Warner Cat: 5050467-0944-2-0 |
2002 | Juan Pons, Maria Guleghina, Samuel Ramey, Gwyn Hughes Jones, Wendy White |
James Levine, Metropolitan Opera |
DVD: DG Cat: B0006O9M6S |
2004 | Alberto Gazale, Susan Neves, Orlin Anastassov, Yaşuharu Nakajııma, Annamaria Popescu |
Riccardo Frizza, Carlo Felice Tiyatro Orkestra ve Koros |
DVD: Dynamiç, Cat: 33465 |
Not: "Cat:" Yayınlayan firmanın katalog numarasıdır.[3]
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Repretuvalarda bulunan Verdi'nin diğer erken eserleri Ernanı ve Luisa Miller dir.
- ^ Listenin kaynağı: Büdden, Julian, (1974) The Operas of Verdi, C.1, şay.418, Londra:Cassell.
- ^ Kaynak: Nabucco on "Operadis-opera-discography.org.uk" sitesinde verilen ses ve video kayıtları listesi 26 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:24.5.2010)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dışsal kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Opera Türkiye" websitesinde Verdi'nin "Nabucco" operası konu özeti[ölü/kırık bağlantı] (Erişim:5.8.2010)
- İngilizce Wikipedia Nabucco maddesi 28 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce). (Erişim:5.8.2010)
- İMSLP wikısitesi Verdi Nabucco operasının tüm partisyon notaları 16 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce). (Erişim:5.8.2010)
- VerdiNabucco eserinin tümünün MP3 ses kaydı [ölü/kırık bağlantı] (Erişim:5.8.2010)