Silindir bloğu
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Silindir bloğu, motorun temel parçasıdır.[1] Dökme demir'den ya da alüminyum'dan yapılır. İçerisinde pistonun aşağı yukarı hareket ettiği silindir, silindirin sıcaklığını kabul edilebilir seviyede tutan soğutma için yaş gömlekler ya da kuru gömlekler, krank mili muhafazası ve onun altına takılan krank mili bulunur.
İçten yanmalı bir motorda motor bloğu, silindirleri ve diğer parçaları içeren yapıdır. Eski bir otomotiv motorunda, motor bloğu yalnızca ayrı bir karterin takıldığı silindir bloğuydu. Modern motor bloklarında genellikle karter silindir bloğu ile tek parça olarak birleştirilmiştir. Motor bloklarının soğutma sıvı geçişleri ve yağ galerileri gibi kısımları da kapsar.
Dayanıklılık amacıyla, dizel motorlarda silindir bloğu genellikle dökme demirden yapılır. Çünkü aşınmaya, korozyona karşı yüksek dirence sahiptir ve üretilen yüksek torklara dayanabilir.
Son zamanlarda, benzinli motorlarda alüminyum alaşım daha sıkça kullanılmaktadır. Alüminyum daha hafiftir ve ısıyı çelikten daha iyi iletir.
"Silindir bloğu" terimi genellikle "motor bloğu" ile birbirinin yerine kullanılır, ancak teknik olarak modern bir motor bloğu (yani başka bir bileşenle birleştirilmiş birden çok silindir) monoblok olarak sınıflandırılır.
Yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir motorun ana yapısı genellikle silindirler, soğutma sıvısı geçitleri, yağ galerileri, karter ve silindir kapak(lar)ı'ndan oluşur.
1880'lerden 1920'lere kadar olan ilk üretim motorları, genellikle bu elemanların her biri için, motor montajı sırasında birbirine cıvatalanan ayrı bileşenler kullanıyordu. Ancak modern motorlar, üretim maliyetlerini azaltmak amacıyla sıklıkla bu unsurların çoğunu tek bir bileşende birleştirir.
Ayrı bileşenlerden monoblok motor bloklarına doğru evrim, 20. yüzyılın başlarından bu yana kademeli bir ilerleme olmuştur. Elemanların birleştirilmesi, dökümhane ve işleme tekniklerinin geliştirilmesine dayanmıştır. Örneğin, pratik, düşük maliyetli bir V8 motoru, Ford, düz kafalı V8 motorunu yapmak için kullanılan teknikleri geliştirene kadar mümkün değildi. Bu teknikler daha sonra diğer üreticiler tarafından motorlarına uygulandı.
Silindir bloğu
[değiştir | kaynağı değiştir]Silindir bloğu, silindiri, ayrıca silindir gömleklerini ve soğutucu geçişlerini içeren yapıdır. İçten yanmalı motor geliştirmenin ilk yıllarında, silindirler genellikle ayrı ayrı dökülüyordu, dolayısıyla silindir blokları genellikle her silindir için ayrı ayrı üretiliyordu. Bunu takiben, motorlar iki veya üç silindiri tek silindir bloğunda ve motor da bu silindir bloklarından birkaçı birleştirilmeye başlandı. V6, V8 veya düz 6 motorlar gibi birden fazla silindir sıralı ilk motorlarda, her sıra tipik olarak bir veya daha çok ayrı silindir bloğundan oluşuyordu. 1930'lardan bu yana, her iki silindir sırasının aynı silindir bloğuna birleştirilmesine olanak tanıyan seri üretim yöntemleri geliştirildi.
Silindir gömlekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Islak gömlekli silindir blokları, tamamen çıkarılabilir, özel contalar aracılığıyla bloğa oturan silindir duvarları kullanır. Dış tarafları motor soğutma sıvısıyla doğrudan temas ettiğinden "ıslak gömlekler" olarak anılırlar. Başka bir deyişle, gömlek sadece bir gömlek olmaktan ziyade silindir duvarının tamamı olarak hizmet verir.
Islak gömlekleri avantajları arasında daha az kütle, daha az alan gereksinimi ve soğutma sıvısının soğuk çalıştırmadan itibaren daha hızlı ısıtılmasıdır. Bu da ilk çalıştırmada yakıt tüketimini azaltır ve araç kabininin daha erken ısınmasını sağlar.
Kuru gömlekli silindir blokları, silindir duvarının omurgasını oluşturmak için bloğun malzemesini veya bloğun içine yerleştirilmiş ayrı bir gömlek kullanır. Blok malzemesiyle çevrelenmiş, dış tarafı "kuru" kalan ilave gömlekler içeriye yerleştirilir.
Islak veya kuru gömlek tasarımları için, gömlekler değiştirilebilir, bu da bloğun kendisi değiştirilmeden motorun revizyonuna veya yeniden yapımına imkan verebilir, ancak bu genellikle pratik bir onarım seçeneği değildir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Silindir Bloğu". Silindir Bloğu - Silindir Blogu ne işe yarar?. Milliyet.com.tr. 12 Kasım 2024. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2024.