İçeriğe atla

Stéphane Hessel

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hessel, 2012
Stéphane Hessel
Doğum20 Ekim 1917(1917-10-20)
Berlin, Alman İmparatorluğu
Ölüm26 Şubat 2013 (95 yaşında)
Paris, Fransa
MilliyetFransız
MeslekDiplomat, ambassador
ÖdüllerLégion d'honneur
Ordre du Mérite
North-South Prize
UNESCO/Bibao Prize

Stéphane Frédéric Hessel (20 Ekim 1917, Berlin - 27 Şubat 2013, Paris) Fransız diplomat, direnişçi, yazar.[1] Almanya doğumlu olmasına rağmen 1939'da Fransız vatandaşı olmuştur. 1948'de İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin düzenlenmesinde yer almıştır. 2011 yılında Foreign Policy dergisi tarafından en üst düzey küresel düşünürler arasında gösterilmiştir. Son yıllarında ekonomik eşitsizlikler, İsrail/Filistin sorunu ve II. Dünya Savaşı sonrasındaki sosyal vizyonun korunması yönünde aktivizm içinde bulundu. Kısa kitabı Öfkelenin (Indignez-vous! / Time for Outrage!) dünya çağında 4.5 milyon sattı ve 2011-2012 İspanya protestoları'nın Öfkeliler adıyla anılmasında ilham kaynağı oldu.[2][3][4]

Ailesi, eğitimi ve geçmişi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kökeni Polonya yahudisi olan Heinrich Hessel'e dayanmakta olan Stéphane Hessel, yazar, çevirmen ve gazeteci Franz Hessel ile Helen Hessel'in oğludur. Anne babasının Henri-Pierre Roché ile olan dostluğu Roche tarafından Jules ve Jim adlı romana aktarılmış ve kitap, François Truffaut tarafından aynı adla filme çevrilmiştir.[3]

Hessel, Berlin'de doğmuş, 8 yaşındayken Paris'e yerleşmiş ve 1937 yılında Fransız vatandaşı olmuştur. École Normale Supérieure mezunudur, felsefe lisansı yapmıştır. 1939 yılında Anayasa Hukuku profesörü Boris Mirkine-Guetzevitch'in kızı Vitia ile evlenmiş ve 3 çocuğu olmuştur. 1941'de Londra'daki Özgür Fransa Kuvvetleri'ne girmiştir. Daha sonra Gestapo tarafından 36 kişi ile beraber tutuklanmış Dora ve Buchenwald Toplama Kampında kalmıştır. Tutuklananların pek çoğu öldürülmüş ya da hastalıktan ölmüş sadece Hessel dahil 3 kişi kurtulmuştur.

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı sonrası Ekim 1945'te Dışişleri Sınavını (gaziler, tutuklular ve direnişçilere açılmış bir sınav) kazanmıştır. 1946 yılında, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi taslağını yazan komisyonun sekreterliğine getirilmiş, insan hakları ve sosyal sorunlara dair konularda belgeler toplamakla görevlendirilmiş, Bildiri'nin birinci bölümünün yazılmasına dolaylı yollardan katılmış, ayrıca Paris'te 1948 yılında Bildiri'nin imza töreninde ayrıcalıklı tanık olarak bulunmuştur. Çeşitli diplomatik görevlerde bulunmuş, 1977-1981 yıllarında BM Cenevre Ofisi nezdinde daimi temsilci olarak görev yapmış, 1981 yılında yaklaşık 30 yıldır tanıdığı François Mitterrand'ın cumhurbaşkanı seçilmesi ardından dışişleri bakanı Claude Cheysson'un isteği ile Fransız dış politikalarında reform yapmak için görevlendirilmiş kalkınma yardımı ve işbirliği konularında temsilci olarak bakanlıklararası bürokrat atanmıştır. 1982 yılında Meclis Başkanı Louis Mermaz tarafından 3 yıllığına İşitsel-Görsel İletişim Yüksek Otoritesi[5] üyeliğine atanmıştır. Eşi 1986 yılında ölmüş ve kendisi 1987 yılında Christiane Chabry ile evlenmiştir. 1990 yılında Michel Rocard tarafından Entegrasyon Yüksek Kuruluna atanmış ve üyelik görevini 1993 yılına dek sürdürmüştür. 1993 yılında Viyana'da İnsan Hakları Dünya Konferansı'nda Fransa'yı temsil etmiştir.

1999'da Büyük Liyakat Nişanı verilen Hessel, 14 Temmuz 2006'da Grand Officier de la Légion d'honneur ünvanı aldı.

10 Aralık 2008'de İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 60. yıldönümünde, UNESCO/Bilbao İnsan Hakları Kültürünü Geliştirme Ödülü'nü aldı. Hessel ayrıca 2008 yılı Birleşmiş Milletler İspanya Barış Ödülü Ödülü'nü aldı.

Siyasi çizgisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

2003'te diğer II. Dünya Savaşı Direniş üyeleriyle birlikte "Sosyal bir Avrupa Antlaşması İçin" dilekçesini imzaladı ve Ağustos 2006'da İsrail'in Lübnan'daki hava saldırılarına karşı bir çağrıya imza attı. Avrupa Yahudileri Adil Barış için Fransız üye örgütü tarafından yapılan çağrı, Libération ve diğer Fransız gazetelerinde yayınlandı.[6]

2004 yılında Avrupa Konseyi tarafından Kuzey-Güney Ödülü'ne layık görüldü.[4] Aynı yıl, genç nesilleri Direnişin mirasına ve onun ekonomik, sosyal ve kültürel demokrasi ideallerine göre yaşamaya ve aktarmaya teşvik eden 15 Mart 1944 tarihli Ulusal Direniş Konseyi'nin 60. yıldönümü anma törenine katıldı.

Pierre Mendès France'ın sadık bir dostu olmuş, Michel Rocard ile dostluk kurmuş, sosyalist çizgide yer almış, inanmış bir avrupalı olarak, 2009 Avrupa Parlamentosu seçimlerinde Europe Écologie listesini desteklemiş, 2012 Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerinde François Hollande'ı desteklemiş, Sosyalist Parti'nin çeşitli mitinglerine gitmiştir. Sosyalist Parti'nin 2012 Toulouse Kurultayı'nda "Oser plus loin plus vite" (Daha ileriye daha çabuk cesaret etmek) Hareketi'nin ilk imzacısı olarak yer almış ve bu hareket beklenenin de üzerinde oy olarak %11,78 oranında oyla kurultayda 3. olmuştur.

Cezayir Savaşı'nda Fransa'yı eleştiren Hessel, Fransa'nın göçmen politikalarını da yıllarca eleştirmiştir. Ayrıca Gazze Savaşı'ndan dolayı İsrail'i eleştirmiş, İsrail'in savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediğini belirtmiş, İsrail'e karşı boykot uygulanmasını istemiştir.

Yazarlık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekim 2010 yılında yazdığı Indignez-vous! adlı makale, 6.000 kopya basılmıştır. Bu kitap Yunanistan'da, ABD'de (Wall Street işgali), İspanya'da (Indignados) kitlesel eylemlere ilham kaynağı olarak hızlı bir şekilde ünlenmiştir. Türkçeye Öfkelenin! olarak çevrilmiş[7] ve pek çok dile çevrilerek 4 milyonun üzerinde satmıştır.

Hessel'in daha sonra Engagez-vous! ve Views of Israel isimli kitapları da piyasaya çıkmıştır.[8]

Ölümü ve cenazesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Şubat 2013 Çarşamba sabaha karşı 95 yaşında Paris'te ölmüştür. 7 Mart 2013'te Les Invalides'de düzenlenen cenaze törenine Fransa cumhurbaşkanı François Hollande, başbakan Jean-Marc Ayrault, meclis başkanı Claude Bartolone, senato başkanı Jean-Pierre Bel, Lille belediye başkanı Martine Aubry, adalet bakanı Christiane Taubira, sanayi bakanı Arnaud Montebourg, konut bakanı Cécile Duflot, hükûmet sözcüsü Najat Vallaud-Belkacem, eski başbakanlar Michel Rocard, Lionel Jospin, eski içişleri bakanı Charles Pasqua ve yüzlerce kişi katılmıştır. Montparnasse Mezarlığı'na gömülmüştür.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Fransız yazar Stephane Hessel öldü". bbc.com/turkce. 28 Şubat 2013. 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021. 
  2. ^ "Sınır Tanımayan Yurttaş Stéphane Hessel". haber.sol.org.tr. 17 Aralık 2011. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021. 
  3. ^ a b "Son Avrupalı". t24.com.tr. 13 Eylül 2018. 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021. 
  4. ^ a b "Time for Outrage!". The Nation. 16 Şubat 2011. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021. 
  5. ^ 1982 yılında kurulmuş olup Türkiye'deki RTÜK'ün Fransa'daki karşılığına denk düşmektedir.
  6. ^ "Nous, Juifs contre les frappes d'Israël". Liberation. 9 Ağustos 2006. 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021. 
  7. ^ "Öfkelenin!". kitapyurdu.com. 7 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021. 
  8. ^ "Stephane Hessel kitapları". 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Stéphane_Hessel&oldid=33341773" sayfasından alınmıştır