Kânûn-ı Esâsî (Osmanlı Türkçesi: قانون اساسى) veya 1876 Anayasası, Kânûn-ı Esâsî çeviri olarak "temel kanun" ya da "anayasa" anlamına gelmektedir. Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk ve son anayasasıdır. 23 Aralık 1876'da ilan edilmiş, 1878'de II. Abdülhamid tarafından askıya alınmış, 24 Temmuz 1908 II. Meşrutiyet’in İlanı sonucunda yeniden yürürlüğe girmiştir. 1921 Anayasası'nın (Teşkîlât-ı Esâsîye Kanunu) kabul edildiği 20 Ocak 1921 tarihi ile 1924 Anayasası'nın yürürlüğe girdiği 24 Mayıs 1924 tarihi arasında ise kısmen yürürlükte kalmıştır.
Osmanlı rejimi despottu; padişah, iktidarını halktan değil, gökten alıyordu ve yetkileri kuramda sınırlıydı sadece. Sivil-asker Osmanlı aydınları, bu iktidarı, işte bu "hürriyet"ten hareketle sınırlamaya kalkmışlar ve "Kanun-u Esasi'yi, yani anayasayı hemen tek çare olarak görmüşlerdir. Öte yandan, hürriyet, ne kadar ilerlenirse ilerlensin, sonuna değin "esir-i aşk" olunacak "efsunkar" (büyüleyici) bir kelime olarak kalmıştır onların gözünde. - Server Tanilli[1]
Vikipedi maddesi
Vikiveri öğesi
