زوج

Ayrıca bakınız: روح, روج, روچ

Arapça

Köken 1

Aramice זוגא‎ (“boyunduruk, çift”) sözcüğünden nakledildi, o da Yunancada "evlilik boyunduruğu" için kullanılan Eski Yunanca ζεῦγος (zeûgos, “boyunduruk”) sözcüğünden. Şimdiyse ز و ج‎ (z-v-c) kökünü meydana getirir.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /zawd͡ʒ/

• Audio

  (dosya)

Ad

زَوْج (zevc) e (ikil زَوْجَيْن‎ (zevceyn), çoğul أَزْوَاج‎ (ʾezvāc), dişil زَوْجَة‎ (zevce))

1. çift
2. eş (çiftin teki)
3. (aile) eş, partner.
   1. (aile) koca

      eş anlamlısı: بَعْل‎ (baʿl)

      • M.S. 609–632, Kur'an, 58:1
        

        قَدْ سَمِعَ ٱللَّٰهُ قَوْلَ ٱلَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى ٱللَّٰهِ وَٱللَّٰهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا إِنَّ ٱللَّٰهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ — Kocası hakkında seninle tartışan ve Allâh'a şikâyette bulunan kadının sözünü Allah işitmiştir. Allah, konuşmanızı işitir. Çünkü Allah, işitendir, bilendir.

Çekimleme

زَوْج (zevc) ad çekimi

tekil	basit tekil munsarıf
	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	زَوْج zevc	الزَّوْج‎ ez-zevc	زَوْج zevc
yalın	زَوْجٌ zevcün	الزَّوْجُ‎ ez-zevcü	زَوْجُ zevcü
belirtme	زَوْجًا‎ zevcen	الزَّوْجَ‎ ez-zevce	زَوْجَ zevce
tamlayan	زَوْجٍ zevcin	الزَّوْجِ‎ ez-zevci	زَوْجِ zevci

Türetilmiş kavramlar

• زَوْجُهُم‎ (ar) (zevcühüm) ،زَوْجُهَا‎ (ar) (zevcühā) ،زَوْجُِكُم‎ (ar) (zevcüiküm) ،زَوْجُكِ‎ (ar) (zevcüki) ،زَوْجُكَ‎ (ar) (zevcüke)

Türevleri

• Maltaca: żewġ
• Türkçe: zevç

Köken 2

زَوْج‎ (zevc, “çift”) kelimesinden fiil.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /zaw.wa.d͡ʒa/

Eylem

زَوَّجَ (zevvece) II, geniş zaman يُزَوِّجُ‎‎ (yüzevvicü)

1. çiftleşmek, eşleşmek, çiftler hâlinde katılmak
2. çiftleştirmek
3. (çift geçişli) evlendirmek

Çekimleme

زَوَّجَ

çekimi (biçim-II sahih)

mastar الْمَصْدَر						تَزْوِيج‎ tezvīc
ism-i fail اِسْم الْفَاعِل						مُزَوِّج‎ müzevvic
ism-i meful اِسْم الْمَفْعُول						مُزَوَّج‎ müzevvec
etken eylem الْفِعْل الْمَعْلُوم
		tekil الْمُفْرَد				ikil الْمُثَنَّى			çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	زَوَّجْتُ‎ zevvectü	زَوَّجْتَ‎ zevvecte	زَوَّجَ zevvece		زَوَّجْتُمَا‎ zevvectümā	زَوَّجَا‎ zevvecā		زَوَّجْنَا‎ zevvecnā	زَوَّجْتُمْ‎ zevvectüm	زَوَّجُوا‎ zevvecū
	dişil		زَوَّجْتِ‎ zevvecti	زَوَّجَتْ‎ zevvecet			زَوَّجَتَا‎ zevvecetā			زَوَّجْتُنَّ‎ zevvectünne	زَوَّجْنَ‎ zevvecne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أُزَوِّجُ‎ ʾüzevvicü	تُزَوِّجُ‎ tüzevvicü	يُزَوِّجُ‎ yüzevvicü		تُزَوِّجَانِ‎ tüzevvicāni	يُزَوِّجَانِ‎ yüzevvicāni		نُزَوِّجُ‎ nüzevvicü	تُزَوِّجُونَ‎ tüzevvicūne	يُزَوِّجُونَ‎ yüzevvicūne
	dişil		تُزَوِّجِينَ‎ tüzevvicīne	تُزَوِّجُ‎ tüzevvicü			تُزَوِّجَانِ‎ tüzevvicāni			تُزَوِّجْنَ‎ tüzevvicne	يُزَوِّجْنَ‎ yüzevvicne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أُزَوِّجَ‎ ʾüzevvice	تُزَوِّجَ‎ tüzevvice	يُزَوِّجَ‎ yüzevvice		تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā	يُزَوِّجَا‎ yüzevvicā		نُزَوِّجَ‎ nüzevvice	تُزَوِّجُوا‎ tüzevvicū	يُزَوِّجُوا‎ yüzevvicū
	dişil		تُزَوِّجِي‎ tüzevvicī	تُزَوِّجَ‎ tüzevvice			تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā			تُزَوِّجْنَ‎ tüzevvicne	يُزَوِّجْنَ‎ yüzevvicne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أُزَوِّجْ‎ ʾüzevvic	تُزَوِّجْ‎ tüzevvic	يُزَوِّجْ‎ yüzevvic		تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā	يُزَوِّجَا‎ yüzevvicā		نُزَوِّجْ‎ nüzevvic	تُزَوِّجُوا‎ tüzevvicū	يُزَوِّجُوا‎ yüzevvicū
	dişil		تُزَوِّجِي‎ tüzevvicī	تُزَوِّجْ‎ tüzevvic			تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā			تُزَوِّجْنَ‎ tüzevvicne	يُزَوِّجْنَ‎ yüzevvicne
emir الْأَمْر	eril		زَوِّجْ zevvic			زَوِّجَا‎ zevvicā				زَوِّجُوا‎ zevvicū
	dişil		زَوِّجِي‎ zevvicī							زَوِّجْنَ‎ zevvicne
edilgen eylem الْفِعْل الْمَجْهُول
		tekil الْمُفْرَد				ikil الْمُثَنَّى			çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		2. kişi الْمُwخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	زُوِّجْتُ‎ züvvictü	زُوِّجْتَ‎ züvvicte	زُوِّجَ züvvice		زُوِّجْتُمَا‎ züvvictümā	زُوِّجَا‎ züvvicā		زُوِّجْنَا‎ züvvicnā	زُوِّجْتُمْ‎ züvvictüm	زُوِّجُوا‎ züvvicū
	dişil		زُوِّجْتِ‎ züvvicti	زُوِّجَتْ‎ züvvicet			زُوِّجَتَا‎ züvvicetā			زُوِّجْتُنَّ‎ züvvictünne	زُوِّجْنَ‎ züvvicne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أُزَوَّجُ‎ ʾüzevvecü	تُزَوَّجُ‎ tüzevvecü	يُزَوَّجُ‎ yüzevvecü		تُزَوَّجَانِ‎ tüzevvecāni	يُزَوَّجَانِ‎ yüzevvecāni		نُزَوَّجُ‎ nüzevvecü	تُزَوَّجُونَ‎ tüzevvecūne	يُزَوَّجُونَ‎ yüzevvecūne
	dişil		تُزَوَّجِينَ‎ tüzevvecīne	تُزَوَّجُ‎ tüzevvecü			تُزَوَّجَانِ‎ tüzevvecāni			تُزَوَّجْنَ‎ tüzevvecne	يُزَوَّجْنَ‎ yüzevvecne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أُزَوَّجَ‎ ʾüzevvece	تُزَوَّجَ‎ tüzevvece	يُزَوَّجَ‎ yüzevvece		تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā	يُزَوَّجَا‎ yüzevvecā		نُزَوَّجَ‎ nüzevvece	تُزَوَّجُوا‎ tüzevvecū	يُزَوَّجُوا‎ yüzevvecū
	dişil		تُزَوَّجِي‎ tüzevvecī	تُزَوَّجَ‎ tüzevvece			تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā			تُزَوَّجْنَ‎ tüzevvecne	يُزَوَّجْنَ‎ yüzevvecne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أُزَوَّجْ‎ ʾüzevvec	تُزَوَّجْ‎ tüzevvec	يُزَوَّجْ‎ yüzevvec		تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā	يُزَوَّجَا‎ yüzevvecā		نُزَوَّجْ‎ nüzevvec	تُزَوَّجُوا‎ tüzevvecū	يُزَوَّجُوا‎ yüzevvecū
	dişil		تُزَوَّجِي‎ tüzevvecī	تُزَوَّجْ‎ tüzevvec			تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā			تُزَوَّجْنَ‎ tüzevvecne	يُزَوَّجْنَ‎ yüzevvecne

Kaynakça

• Fraenkel, Siegmund (1886). Die aramäischen Fremdwörter im Arabischen (de), 106.
• Hübschmann, Heinrich (1897). Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (de).
• Jeffery, Arthur (1938). The Foreign Vocabulary of the Qurʾān.
• Hans Wehr (1976), “زوج”, A Dictionary of Modern Written Arabic, J. Milton Cowan, editör, 4. baskı, Ithaca, NY, A.B.D.: Spoken Language Services, ISBN 0-87950-001-8

---

Osmanlı Türkçesi

Köken

Arapça زَوْج‎ (zevc).

Ad

زوج (زَوْج)

1. çiftin teki. eş.
2. (aile) koca.

Çekimleme

زَوْج (zevc) ad çekimi

tekil	basit tekil munsarıf
	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	زَوْج zevc	الزَّوْج‎ ez-zevc	زَوْج zevc
yalın	زَوْجٌ zevcün	الزَّوْجُ‎ ez-zevcü	زَوْجُ zevcü
belirtme	زَوْجًا‎ zevcen	الزَّوْجَ‎ ez-zevce	زَوْجَ zevce
tamlayan	زَوْجٍ zevcin	الزَّوْجِ‎ ez-zevci	زَوْجِ zevci