Wikipedia

Зимбабве

Зимба́бве (ингл. Republic of Zimbabwe [zɪmˈbɑːbweɪ], 1980 елга кадәр Көньяк Роде́зия) — Көньяк Африкада, Виктория шарлавыгы һәм Замбези белән Лимпопо елгалары арасында урнашкан дәүләт. Көньяктан КАҖ, көнбатышта Ботсвана, төньякта Замбия һәм көнчыгышта Мозамбик белән чиктәш.

Зимбабве
Lua хатасы: expandTemplate: template "lang-sn" does not exist.
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 18 апрель 1980
Рәсми исем Zimbabwe, Zimbabwe һәм République du Zimbabwe[1]
Кыскача исем 🇿🇼
Катнашучы Киву низагы[d]
Гомер озынлыгы 61,163 ел[2]
... хөрмәтенә аталган Зур Зимбабве
Демоним zimbabwei, Zimbabwean, Zimbabweans, Zimbabweano, Zimbabiyänan, زيمبابوي, زيمبابوية, زيمبابويون, זימבבואי, זימבבואית, zimbabwieni, zimbabwian, zimbabwiană, জিম্বাবুয়ীয়, Zimbabwéen[1], Zimbabwéenne[1], zimbabwese, zimbabwesi, zimbabuès, zimbabuesa, zimbabuean, zimbabuanu, zimbabuana, Simbabwaner, Simbabwanerin, zinbauezo, zinbauezi, zinbaueza, zinbaueze, زيمبابوي, زيمبابوية, زيمبابويين, زيمبابويات, Zimbabvejec һәм Zimbabvejka
Рәсми тел инглиз теле[3], шона теле[3], төньяк ндебеле теле[d][3], чева теле[3], Barwe[d][3], Kalanga[d][3], койсан телләре[d][3], ндау теле[3], тсонга теле[3], Зимбабве ишарә теле[d][3], сесото теле[3], читонга теле[3], тсвана теле[3], венда теле[d][3], коса теле[3] һәм Nambya[d][3]
Гимн Зимбабве гимны[d]
Мәдәният Зимбабве мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Unity, Freedom, Work, Unitat, llibertat, treball һәм Undeb, Rhyddid, Gwaith
Дөнья кисәге Африка
Дәүләт  Зимбабве
Башкала Һараре[d]
Сәгать поясы UTC+02:00 һәм Африка/Хараре[d][4]
Иң көнчыгыш ноктасы 19°46′35″ к. к. 33°03′45″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы 15°36′41″ к. к. 29°49′25″ кч. о.
Иң көньяк ноктасы 22°25′15″ к. к. 31°18′33″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы 17°54′34″ к. к. 25°14′14″ кч. о.
Геомәгълүматлар Data:Zimbabwe.map
Иң югары ноктасы Иньянгани[d]
Иң түбән ноктасы Рунде елгасы[d]
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Зимбабве президенты[d]
Ил башлыгы Эммерсон Мнангагва[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Зимбабве президенты[d]
Хөкүмәт башлыгы Эммерсон Мнангагва[d]
Канунбирү органы Парламент Зимбабве[d]
Үзәк банкы Зимбабве резерв банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Германия, Австралия, Замбия, Исраил, Сербия, Ангола, Намибия, Пакьстан, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Кытай Җөмһүрияте, Кытай, Греция, Россия, Гөрҗистан, Кения һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[5]
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Интерпол[6][7], ХКТО[d][8][9], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[10], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], Африка көньягын үстерү җәмгыяте[d], Бөтендөнья почта берлеге[11][12], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][13], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d][14], Бөтендөнья метеорология оешмасы[15], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[16] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][17]
Никахка керү яше 18 яшь
Мәҗбүри белем алуның минималь яше 6 яшь
Мәҗбүри белем алуның максималь яше 16 яшь
Халык саны 15 178 979 (2022)[18]
Административ бүленеше Булавайо[d], Һараре[d], Маникаленд[d], Үзәк Машоналенд[d], Көнчыгыш Машоналенд[d], Көнбатыш Машоналенд[d], Масвинго[d], Төньяк Матабелеленд[d], Көньяк Матабелеленд[d] һәм Мидлендс[d]
Су өслеге өлеше 1 ± 0,01 процент[19][20]
Акча берәмлеге АКШ доллары, стерлинг фунты, Австралия доллары[d], евро, Көньяк Африка ранды[d], япон иенасы, юән һәм Һиндстан рупиясе[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 28 371 238 666 $[21] һәм 20 678 055 598 $[21]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,593[22]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,458[23]
Эшсезлек дәрәҗәсе 5 ± 1 процент[24]
Нәрсә белән чиктәш Замбия, Мозамбик, Көньяк Африка Җөмһүрияте һәм Ботсвана
Автомобил хәрәкәте ягы сул[d]
Челтәр көчәнеше 220 вольт[25]
Электр аергычы төре D төре[d][25] һәм BS 1363[d][25]
Алыштырган Көньяк Родезия[d]
Кулланылган тел инглиз теле[26], инглиз теле[26], шона теле, Маньйика теле, Тсва теле, Зимбабве ишарә теле[d], Nambya[d], нсенга теле, кунда теле, төньяк ндебеле теле[d], ндау теле, венда теле[d], силози теле, Kalanga[d], читонга теле, Barwe[d] һәм Dombe[d]
Кайда өйрәнелә Zimbabwean studies[d]
Мәйдан 390 757 км²[27]
Рәсми веб-сайт zim.gov.zw/index.php/
Һәштәге Zimbabwe
Югары дәрәҗәле Интернет домены .zw
Харита сурәте
Тематик география Зимбабве географиясе[d]
Тимер юл хәрәкәте ягы сул[d]
Феноменның икътисады Зимбабве икътисады[d]
Феноменның демографиясе Зимбабве халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны 1 123 710[28]
Джини коэффициенты 50,3[29]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 15 процент
Тулаем туулар коэффициенты 3,923[30]
Уку-язу нисбәте 89 процент[31]
Демократия индексы 3,16[32]
BTI Governance Index 2[33], 1,85[33], 1,5[33], 2,17[33], 3,21[33], 2,71[33], 2,37[33], 3,19[33] һәм 2,72[34]
BTI Status Index 3,38[33], 3,39[33][34], 3,01[33], 3,57[33], 3,91[33], 3,83[33], 3,33[33] һәм 3,68[33]
Happy Planet Index score 28,6[35]
Илнең мобиль коды 648
Илнең телефон коды +263
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 9-9-9[d], 994[d][36], 995[d][36] һәм 993[d][36]
Номер тамгасы коды ZW
Диңгездәге идентификацияләү номеры 679
Монда җирләнгәннәр төркеме Төркем:Зимбабведа җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Зимбабведа төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Зимбабве Викиҗыентыкта

Ил атамасы шул территорияләрдә урнашкан беренче дәүләткә мөнәсәбәт булуын күрсәтә — Мономотапа мәмләкәтеАның төп халкы гокомерелар булган, бүген шона халкының борынгы бабалары.

Гринвич вакыты белән аермасы — 2 сәгать.

География

үзгәртү

Зимбабве территориясенең күпчелек өлеше 1000—1500 м биеклектә урнаша. Илнең иң югары ноктасы — Иньянгани тавы (2592 м).

Эре хайваннардан Зимбабведа һаман филләр, антилопалар, зебралар, жирафлар, арысланнар, крокодиллар күп. Мөгезборыннар, гепардлар, питоннар саны әз. Ил территориясеннең 10 %ын тыюлыклар һәм милли парклар алалар.

Халык

үзгәртү

2010 елның июленә Зимбабвенең халык саны 11,7 млн дип саналды.

Дин

үзгәртү
 
Квекве(ингл.)татар. шәһәре мәчете

Ил халкының 84,1 % ы ― христианнар (ш. и. 69,2 % ы ― протестантлар, 14,9 % ы ― башка христианнар), 10,2 % ы ― бернинди дә дин тотмаучылар яки атеистлар, 4,5 % ы ― җирле традицион диннәргә ышанучылар, 1,2 % ы ― башка диннәр вәкилләре (ш. и. ислам (0,9 %), буддизм (<0,1 %), индуизм (< 0,1%) һәм яһүдиләр (<0,1 %))[37].

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 6 // Конституция Зимбабве
  4. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
  5. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  6. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  7. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/ZIMBABWE
  8. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  9. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/zimbabwe
  10. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  11. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  12. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=332
  13. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  14. ↑ http://icdo.org/who-we-are/members/observer-states.html
  15. ↑ https://public.wmo.int/en/members/zimbabwe
  16. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  17. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  18. ↑ җанисәп
  19. ↑ Central Intelligence Agency The World Factbook — Washington, D.C.: Central Intelligence Agency, U.S. Government Printing Office, 1981. — ISSN 0277-1527; 1553-8133
  20. ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html
  21. ↑ 21,0 21,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  22. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  23. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  24. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  26. ↑ 26,0 26,1 Crystal D. English as a Global Language — 2 — Cambridge University Press, 2012. — 224 p. — ISBN 978-1-107-61180-1, 978-0-511-07862-0, 978-0-521-82347-0, 978-0-521-53032-3
  27. ↑ Central Intelligence Agency The World Factbook — Washington, D.C.: Central Intelligence Agency, U.S. Government Printing Office, 1981. — ISSN 0277-1527; 1553-8133
  28. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  29. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  30. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  31. ↑ Zimbabwe — Бөтендөнья банкы.
  32. ↑ 2020 Democracy Index
  33. ↑ 33,00 33,01 33,02 33,03 33,04 33,05 33,06 33,07 33,08 33,09 33,10 33,11 33,12 33,13 33,14 33,15 https://www.bti-project.org
  34. ↑ 34,0 34,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/ZWE
  35. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=ZWE
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге
  37. ↑ Zimbabwe (en-US), U.S. Department of State. «"An estimated 1 percent of the total population is Muslim."»

Сылтамалар

үзгәртү

Шулай ук карагыз

үзгәртү
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Зимбабве&oldid=4248533