Эчтәлеккә күчү

Гродно

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Гродно latin yazuında])
Гродно
белар. Гродна
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы X гасыр[1]
Рәсми исем Гродна
Белорус телен латинлаштыру (2007 елгы система) Hrodna
Дәүләт  Беларусь
Нәрсәнең башкаласы Гродно өлкәсе
Административ-территориаль берәмлек Гродно өлкәсе
Сәгать поясы UTC+03:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Неман
Хөкүмәт башлыгы Хмель, Андрей Валерьевич[d]
Халык саны 361 115 (1 гыйнвар 2024)[2]
Административ бүленеше Ленинский район[d] һәм Октябрьский район[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 137 метр һәм 119 метр[3]
Кардәш шәһәр Вологда, Минден, Лимож, Вротслав, Ньирбатор[d], Друскининкай[d], Химки, Слупск, Щёлково, Белосток, Жилина, Калининград[4], Авугстув[d], Дзержинск[5][6] һәм Хайкоу[d][7]
Бүләкләр
Хезмәт Кызыл Байрак ордены
Мәйдан 142 ± 1 км²
Почта индексы 230000–230029
Рәсми веб-сайт grodno.gov.by
Харита сурәте
Һәйкәлләр исемлеге Достопримечательности Гродно[d]
Феноменның икътисады экономика Гродно[d]
Беренче язма телгә алу 1128[8]
Җирле телефон коды 815
Номер тамгасы коды 4
Шәрәфле ватандашлар төркеме [d]
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Объектның күренешләре өчен төркем [d]
Карта
 Гродно Викиҗыентыкта

Гродно (рус. Гродно, белар. Гродна, пол. Grodno, литв. Gardinas) — Беларус шәһәре, Гродно өлкәсенең административ үзәге.

Халык саны — 327 540 кеше (2009).[9]

География

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Гродно өлкәнең көнбатышта, Польша һәм Литва белән чиге янында урнашкан. Автомобиль һәм тимер юллар төене.

Климат

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Гродно климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 11,8 15,0 22,2 29,2 32,0 32,2 35,3 35,4 32,0 25,0 17,2 12,8 35,4
Уртача максимум, °C −1,1 −0,1 4,9 12,9 19,0 21,5 23,9 23,4 17,5 11,3 4,4 −0,1 11,5
Уртача температура, °C −3,5 −3,1 0,8 7,3 13,1 15,9 18,1 17,4 12,3 7,2 1,8 −2,2 7,1
Уртача минимум, °C −5,8 −5,7 −2,5 2,5 7,5 10,6 12,7 12,0 8,1 3,8 −0,2 −4,4 3,2
Абсолют минимум, °C −33,9 −36,1 −27,2 −9 −6,1 −1 2,8 −2,2 −4 −12,8 −20 −32,2 −36,1
Явым-төшем нормасы, мм 34 29 32 33 55 66 75 57 52 36 42 41 552
Чыганак: Погода и климат

Тарих

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Гродно,1920

Гродно — Беларусның иң иске шәһәрләреннән берсе; ул 1127 елда беренче тапкыр телгә алына. XIII гасырның уртасында Бөек Литва кенәзлеге составына кертелгән. 1569 елдан башлап Речь Посполитая составында булган.

1795 елда Гродно Россия империясе составына кертелгән, ә 1801 елда губерна шәһәре статусны алган.

1863 елда — Поляк фетнәсе үзәгеннән берсе.

1920 елның июнендә совет контроле астында күчкән, ләкин шул ук елның октябрьдә Польша идарәсе астына күчә. 1939 елның сентябрьдән — ССРБ составында.

1941 елның 23 июньдә алман-фашист гаскәрләре тарафыннан басып алына; 1944 елның 16 июльдә азат ителә. 1944 елның 20 сентябрьдән Гродно өлкәсенең административ үзәге булып тора.

Халык

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1840[10] 1897[11] 1959[12] 1970[13] 1979[14] 1989[15] 2009[9]
15 526 46 919 72 943 132 471 194 775 270 535 327 540

Милли состав (2009): беларуслар — 62,6%, поляклар — 19,7%, руслар — 12,2%, украиннар — 1,8%.[16]

Шәһәрдә туган күренекле шәхесләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Эчке бүленеш

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. Ленин районы
  2. Октябрь районы

Икътисад

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Төп тармаклар — машиналар төзү, митал эшкәртү, химия, текстиль, күн һәм аяк киемнәре, төзү материаллар сәнәгатьләре. Иң эре предприятиеләре — «Гродно Азот», «Гродно Химволокно» һәм «Белкард».

Кардәш шәһәрләр[17]

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Галерея

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ http://grodno.gov.by/ru/main.aspx?guid=1571
  2. ↑ Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2024.
  3. ↑ GeoNames — 2005.
  4. ↑ https://www.klgd.ru/city/pasport_07052021.pdf
  5. ↑ http://admdzr.ru/ru/informaciya/gorod/o-gorode/goroda-pobratimyi.html
  6. ↑ http://grodno.gov.by/ru/main.aspx?guid=2081
  7. ↑ http://enfaohn.hainan.gov.cn/wsbSR/wsbSC/index_m.html
  8. ↑ http://www.nashgrodno.com/index.php?option=com_content&view=article&id=115&Itemid=115
  9. ↑ 9,0 9,1 архив күчермәсе (PDF), archived (PDF) from the original on 2010-09-18, retrieved 2010-09-18 
  10. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  11. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=348
  12. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
  13. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
  14. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
  15. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
  16. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2010-09-18, retrieved 2010-09-18 
  17. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-05-03, retrieved 2013-09-13 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Гродно&oldid=4116213