Дека-

Дека- (билгеләнүе: да, халыкара — da) — Халыкара берәмлеләр системасындагы (СИ) алкушымча, чыгыш берәмлекне унга тапкырлауны күрсәтә. Бу алкушымчаның атамасы грек теленең «δέκα» («ун») дигән сүзеннән килеп чыккан^[1]^[2]. 1960 елны үлчәмнәр һәм авырлыклар турындагы XI Генераль конференцияда СИ алкушымчасы буларак куллану өчен кабул ителгән^[3].

Тарихи беренче тапкыр рәсми рәвештә 1795 елда кабул ителде; бик сирәк файдаланыла. 1960 елдагы стандартлаштыруга кадәр төрле язу вариантлары булган: dk, D, Da, дк.

Куллану мисаллары:

1 деканьютон = 10 Н $\approx$ 1 килограмм-көч
1 декалитр = 10 литр
1 декаметр = 10 метр
1 декапаскаль = 10 паскаль

Искәрмәләр

↑ Положение о единицах величин, допускаемых к применению в Российской Федерации. 2013 елның 2 ноябрь көнендә архивланган. Утверждено Постановлением Правительства РФ от 31 октября 2009 г. N 879
↑ Деньгуб В. М., Смирнов В. Г. Единицы величин. Словарь-справочник. — М.: Издательство стандартов. — ISBN 5-7050-0118-5.
↑ Resolution 12 of the 11th CGPM (1960). Bureau International des Poids et Mesures. 2015-12-29 тикшерелгән.

[1] Положение о единицах величин, допускаемых к применению в Российской Федерации. 2013 елның 2 ноябрь көнендә архивланган. Утверждено Постановлением Правительства РФ от 31 октября 2009 г. N 879

[2] Деньгуб В. М., Смирнов В. Г. Единицы величин. Словарь-справочник. — М.: Издательство стандартов. — ISBN 5-7050-0118-5.

[3] Resolution 12 of the 11th CGPM (1960). Bureau International des Poids et Mesures. 2015-12-29 тикшерелгән.

[1]

[2]

[3]

к б ү СИ алкушымчалары
Кабатлы алкушымчалар	дека- (10¹) • гекто- (10²) • кило- (10³) • мега- (10⁶) • гига- (10⁹) • тера- (10¹²) • пета- (10¹⁵) • экса- (10¹⁸) • зетта- (10²¹) • иотта- (10²⁴)
Өлешле алкушымчалар	деци- (10⁻¹) • санти- (10⁻²) • милли- (10⁻³) • микро- (10⁻⁶) • нано- (10⁻⁹) • пико- (10⁻¹²) • фемто- (10⁻¹⁵) • атто- (10⁻¹⁸) • зепто- (10⁻²¹) • иокто- (10⁻²⁴)