Эчтәлеккә күчү

Йолдыз янындагы диск

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Йолдыз янындагы диск latin yazuında])

Йолдыз янындагы дисклар: HD 141943 һәм HD 191089

Йолдыз янындагы диск — йолдыз орбитасындагы газдан, тузаннан, планетезимальләрдән яки астероидлардан торган тор- яки боҗра- сыман матдәнең тупланышы.

Яшь йолдызлар өчен әлеге диск - планеталар барлыкка килер материалның резервуары булып тора ала.

Үсеп җиткән йолдызлар өчен әлеге диск булуы планетезимальләрнең формалашу тәмамланганына күрсәтә.

Ак кәрлә йолдызларның әлеге диск булуы планетар материалның йолдызча эволюциясенең төгәлләнгәненә күрсәтә.

Кояш системасындагы йолдыз янындагы дисклар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Йолдызлар

Эволюция

Формалашу • Баш эзлеклелеккәчә йолдызлар • Баш эзлеклелек • Һоризонталь тармак • Гигантларның асимптотик тармгы • Тотрыксызлык полосасы • Кызыл куерык • Томанлыклар (Планетар • Протопланетар) • Якты зәңгәр үзгәрмә • Вольф — Райе йолдызы • Псевдоүтәяңа йолдыз • Үтә яңа • Һиперяңа • Кварк яңа йолдыз • Һерцшпрунг — Рассел диаграмы • Йолдызлар популяцияләре

Протойолдызлар

Молекуляр болыт • Глобула • Яшь объектлар • Һербиг — Һаро объекты • Һаяши трегы • Һаяси чиге • Һеньи трегы • Орион үзгәрмә (T Үгезбозау типлы • Фуорлар) • Һербиг йолдызлары (Ae/Be)

Төрләр

Субкәрлә • Кәрлә (Кызыл • Сары • Оранж • Зәңгәр) • Субгигант • Гигантлар (Кызыл • Зәңгәр • Яркий) • Үтәгигантлар (Кызыл • Сары • Зәңгәр) • Һипергигантлар (Сары) • Зәңгәр артта калган йолдызлар • Йолдызлар • Углеродлы (Метинлы) • Барийлы • S-типлы • Пекуляр • Технецийлы • Терекөмеш-марганецлы • Үзгәрмә

Калдыклар

Гади матдә	Ак кәрлә • Кара кәрлә
Нейтрон йолдыз	Пульсар (Радиопульсар • Рөнтген • Миллисекундлы) • Магнетар (Аномаль рөнтген пульсары • Йомшак кабатланмалы гамма-нурлар тарату чыганагы) • Искиткеч җиделек • Әйләнмәле радиотранзиент
Үтә тыгыз	Йолдыз массасының кара тишеге • Тыгыз йолдыз
Һипотетик	Экзотик йолдыз (Кварк • Преон • Q) • Блицар • Тимер йолдыз

«Чала»йолдызлар

Коңгырт кәрлә • Субкоңгырт кәрлә • Планетар

Йолдызлар төзелеше

Төш • Конвектив зона • Нурлы зона • Фотосфера • Хромосфера • Корона • Җил (Куык) • Металлылык • Магнит кыры • Астросейсмология • Кояшсыман осцилляцияләр • Эддиңтон чиге • Кельвин — Һелмгольц механизмы

Нуклеосинтез

Процесслар (s- • r- • p- • rp- • Альфа-) • Өчле һелий реакциясе • Протон-протон циклы • Углерод-азот циклы • Һелийнең кабынып китүе • Яну процесслары (Углеродның яну процессы (Детонация) • Кислородның яну процессы • Неонның яну процессы • Кремнийнең яну процессы)

Үзлекләр

Спектраль сыйныф • Эффектив температура • Кинематика (Үзхәрәкәт • Почмакча тизлек) • Микротурбулентлык • Кояш массасы • Планеталар системасы • Йолдыз әйләнүе • Йолдызлар системасы (Куш йолдыз • Катлаулы йолдыз) • Йолдызлар динамикасы • UBV-фотометрия • Йолдызларны тамгалау • Йолдыз зурлыгы (Әпсәлүт)

Сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

McCabe, Caer Catalog of Resolved Circumstellar Disks. NASA JPL (May 30, 2007).
Ламзин С. А., Сурдин В. Г. 5. Что же такое протозвёзды? // Протозвёзды. Где, как и из чего формируются звёзды. — М.: Наука, 1992.
Lucio Mayer, Thomas Quinn, James Wadsley & Joachim Stadel, 2002, Formation of Giant Planets by Fragmentation of Protoplanetary Disks, Science, 298:1756-1759, arXiv-Preprint

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Йолдыз_янындагы_диск&oldid=2114759

Төркемнәр: