Meñ dä ber kiçä
Meñ dä ber kiçä (Ğäräpçä:كتاب ألف ليلة وليلة ; Farsıça: هزار و یک شب ), urta ğasırlar Ğäräp ädäbiäte yädkäre. Hind, Farsı häm Ğäräp folklorı motivlarına tayanıp 8 - 9 yözlärdä yaqınça yazılğan xikäyätlär cıyılması. Küp xalıqlarnıñ folklorına häm ädäbiätenä zur yoğıntısı yasağan tuplanma.
"Meñ dä ber kiçä" - Farsı patşası Şähriär häm anıñ xatını Şähäräzädä turında xikäyätlär cıyılması.
F. Xalidi tarafınnan Törekçädän Tatarça tärçemä itelä, 1897-1899. Yıllarda Qazanda 6 tomda basılıp çığa.
Kitap eçtälege
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Şähzenän üz xatının ışanıçzızlığın tabıp üz abıyına xäsrätne belderergä kilä. Tizdän Şähriär xatınınıñ tuğrızızlığın aça. Bertuğannar xiänätçelek öçen başta Şähzemän xatının, soñraq Şähriär xatının känizäklär belän üterälär. Şähriär bötenese xatınnar bozıq buluın añlap, här könne yaña xatın ala, ä tañ belän anı üterä.
Läkin wäzir qızı ziräk Şäherezädägä öylängännän soñ şul qotoçqıç tärtip üzgärä. Şäherezädä här kiçen bik qızıq xikäyät söyli häm iñ qızıq urında üz xikäyäten söyläp tuqtata.
Patşa xikäyät tämamı işetergä teläp:"irtägä anı üterä alam" dip uylap Şäherezädäne üterüen kiçekterä. Şulay meñ häm ber kiçä däwam itä. Soñ kiçädä Şäherezädä meñ häm ber kiçä waqıtında tuğan öç ulları belän kilä häm Şähriär "min sine küptän kiçerdem inde" dip üterüdän baş tarta.
Şäherezädäneñ xikäyätläre başta Şäreqtä, soñraq böten dönyada zur xörmätlänü häm tanıtu aldı. Aladdin, Ali-Baba, Sinbäd-diñgezçe, Harun Är-Räşid - iñ tanılğan häm yaratqan Şäherezädä xikäyätläreneñ qaharmannarı.