Heinrich Mann
Geynrix Mann ( nemischa: Heinrich Mann , 1871-mart 27-yil , Lübek, Germaniya, - 11 marta yil 11 mart , Santa Monika, AQSH ) — nemis nasriy yozuvchisi va jamoat arbobi, Tomas Manning akasi.
1871-yil 27-martda Lyubek shahrida patriarxal savdogar oilasida tug'ilgan. Uning otasi Tomas Iogann Geynrix Mann 1882 yilda bobosi vafotidan keyin Firma Joh egasi bo'ldi. Siegm. Mann, Commissions- und Speditionsgeschäfte" va 1877 yilda Lyubekning moliya va iqtisodiyot bo'yicha senatori etib saylandi. Geynrixning onasi Julia Mann, da Silva-Bruns, kelib chiqishi braziliyalik bo'lgan
Mann oilasi juda katta edi. Geynrixning ikkita ukasi va ikkita singlisi bor edi: akasi, taniqli yozuvchi Tomas Mann ( 1875 - 1955 ), ukasi Viktor ( 1890 - 1949 ) va ikki opa - Yuliya ( 1877 - 1927, o'z joniga qasd qilgan) va Karla ( 1881 - 1910, o'z joniga qasd qilgan) .
Mann oilasi farovon edi, Geynrixning bolaligi esa beg'araz va qiyinchiliklarsiz o'tgan. 1884 yilda yosh Geynrix Sankt-Peterburgga sayohat qilgan. 1889 yilda u gimnaziyani tugatgach Drezdenga ko'chib o'tdi va u yerda qisqa vaqt kitob savdosida ishladi. Keyin Berlinga ko'chib o'tgach, nashriyotda ishladi va Berlindagi Fridrix Vilgelm universitetida tahsil oldi.
1891 yilda Geynrixning otasi saraton kasalligidan vafot etdi. Uning vasiyatiga ko'ra, Lyubekdagi oilaviy biznes va uy sotilgan, xotini va bolalari daromadning foizi bilan kifoyalanishi kerak edi. 1893 yildan boshlab Geynrix oilasi ko'chib o'tgan Myunxenga bir necha bor tashrif buyurar edi.
Veymar respublikasi davrida ( 1926 yilda) Prussiya Badiiy akademiyasining adabiyot bo'limining akademigi etib saylangan, 1931 yilda esa uning raisi bo'lgan. Albert Eynshteyn va boshqa taniqli fan va madaniyat arboblari bilan birgalikda u bir nechta murojaatlarni imzoladi, shu jumladan sotsial-demokratlar va kommunistlarning natsizmga qarshi yagona jabhasini yaratish va Xorvat olimi Milan Shufflayning o'ldirilishini qoralash.
1933 yilda Gitler hokimiyatga kelganidan keyin u Germaniya fuqaroligidan mahrum qilindi . Avval Pragaga, keyin esa Fransiyaga hijrat qildi. U emigratsiyadagi nemis yozuvchilar uyushmasini boshqargan. U Parijda, Nitsada yashagan, Ispaniya va Portugaliya orqali Fransiya fashistlar qo'shinlari tomonidan bosib olingandan so'ng u AQShga ko'chib o'tgan va 1940 yildan Los-Anjelesda ( Kaliforniya ) yashagan.
O'limi arafasida u Sharqiy Berlinga, sirtdan saylangan birinchi prezidenti bo'lgan Germaniya Badiiy akademiyasiga rahbarlik qilmoqchi edi. 1950 yil 11 martda Santa Monikada vafot etgan; Woodlawn qabristoniga dafn etilgan.
Oilasi
[edit | edit source]1914 yilda u Praga aktrisasi Mariya Kanovaga uylangan ( chex. Maria Kanová ) (1886-1946), u bilan Myunxenda yashagan, natsistlar tomonidan Teresyenshtadt lagerida qamoqqa olingan. Qizi Leoni ( nemischa: Carla Henriette Maria Leonie Mann ) (1916-1986) - Geynrix Mann oilasidagi yagona farzand. Geynrix Manning kuyovi - taniqli chex nosiri Ludvik Ashkenazi .
Ikkinchi xotini (hijratda) — Nelly Mann (Nelly Mann, Emmy Johanna Westphal yoki Kröger; 1898-1944).
Asarlari:
[edit | edit source]Romanlar
[edit | edit source]- 1894 yil - "Bir oilada" ( nemischa: In einer Familie )
- 1900 yil - "Kissel qirg'oqlari mamlakati" ("Va'da qilingan er") ( nemischa: Im Schlaraffenland )
- 1903 yil - "Ma'budalar yoki Assi gersogligining uchta romani" ( nemischa: Die Göttinnen oder die drei Romane der Herzogin von Assy )
- 1905 yil - "O'qituvchi Gnus yoki zolimning oxiri" ( nemischa: Professor Unrat oder Das Ende eines Tyrannen )
- 1909 yil - "Kichik shaharcha" ( nemischa: Die kleine Stadt )
- "Imperiya" (Kaiserreich)
- 1930 yil - Katta ish
- 1931 yil - Ruh va harakat inshosi (Essays Geist und Tat)
- 1932 yil - Jiddiy hayot (Ein ernstes Leben)
- 1935 yil - Qirol Genrix IVning yoshlik yillari (Die Jugend des Königs Henri Quatre)
- 1938 yil - Qirol Genrix IVning etuk yillari (Die Vollendung des Königs Henri Quatre)
- 1943 yil - Lidice
- 1949 yil - Nafas olish
Rus tilidagi nashrlar
[edit | edit source]- Mann G. 9 jildda to'plangan asarlar. - M., "Zamonaviy muammolar", 1909-1912
- Mann G. 7 jildda to'plangan asarlar. - M., tahr. Sablina, 1910-1912.
- Mann G. Qirol Genrix IVning yosh yillari - M., ed. Pravda, 1957 yil
- Mann G. 8 jildli asarlar toʻplami. - M., "Badiiy adabiyot", 1957-1958.
- Mann G. O'qituvchi Gnus. Sodiq. Romanlar. - M., "Badiiy adabiyot", 1971. - 704 b., 300 000 nusxa. (BVL jild 164)
Xotirasi
[edit | edit source]1953 yildan beri Berlin badiiy akademiyasi har yili Genrix Mann mukofotini topshiradi.
1971 yil GDR pochta markasida tasvirlangan.
Adabiyotlar:
[edit | edit source]- Friche V., Satira na germanskiy militarizm, v knige: Germanskiy imperializm v literature, M., 1916;
- Mirimskiy I. V. Genrix Mann (1871—1950). [Ocherk jizni i deyatelьnosti]. // V kn.: Mann G. Sochineniya. V 8-mi t. T. 1. M., 1957. — S. 5-53.
- Anisimov I., Genrix Mann, v ego knige: Mastera kulьturы, 2 izd., M., 1971;
- Serebrov N. N., Genrix Mann. Ocherk tvorcheskogo puti, M., 1964;
- Znamenskaya G., Genrix Mann, M., 1971;
- Pieck W., Ein unermüdlicher Kämpfer für den Fortschritt, «Neues Deutschland», B., 1950, 15 März, ? 63;
- Abusch A., Über Heinrich Mann, v ego knige: Literatur im Zeitalter des Sozialismus, B. — Weimar, 1967;
- Heinrich Mann 1871—1950, Werk und Leben in Dokumenten und Bildern, B. — Weimar, 1971;
- Herden W., Geistund Macht. Heinrich Manns Weg an die Seite der Arbeiterklasse, V. Weimar, 1971;
- Zenker E., Heinrich Mann — Bibliographie. Werke, B. — Weimar, 1967.
- Peter Stein: Heinrich Mann. Stuttgart/Weimar: Metzler, 2002 (Sammlung Metzler; 340), ISBN 3-476-10340-4
- Walter Delabar/Walter Fähnders (Hg.): Heinrich Mann (1871—1950). Weidler: Berlin, 2005 (MEMORIA; 4), ISBN 3-89693-437-6
Manbalar:
[edit | edit source]- Mann, Genrix v biblioteke Maksima Moshkova