Misr — Hindiston munosabatlari
 | |
 Misr |
 Hindiston |
Misr — Hindiston munosabatlari Misr va Hindiston oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir. Mamlakatlar Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) va Qoʻshilmaslik harakati aʼzolaridir.
Tarixi
[edit | edit source]1955-yilda Misr Prezidenti Jamol Abdul Nosir va Hindiston Bosh vaziri Javoharlal Neru Qoʻshilmaslik Harakatiga asos solgan. 1956-yil Suvaysh inqirozi paytida Javoharlal Neru Misrni qoʻllab-quvvatlagan va Hindistonni Millatlar Hamdoʻstligidan chiqarish bilan tahdid qilgan. 1967-yilda Olti kunlik urush paytida Hindiston Misr tomoniga oʻtdi. 1977-yilda Nyu-Dehli prezident Anvar Sadatning Quddusga tashrifini „jasur“ harakat deb taʼrifladi hamda Misr va Isroil oʻrtasidagi tinchlik shartnomasini Yaqin Sharq muammosini adolatli hal qilish yoʻlidagi birinchi qadam sifatida baholadi. Misrning Hindistonga eksporti: paxta xomashyosi, xom va sanoat oʻgʻitlari, neft va neft mahsulotlari, organik va noorganik kimyoviy moddalar, charm va temir mahsulotlari. Hindistonning Misrga eksporti: paxta iplari, kunjut, qahva, oʻtlar, tamaki va yasmiq. Ayni paytda Misr Neft vazirligi ham boshqa hind kompaniyasi bilan tabiiy gazda ishlaydigan o‘g‘it ishlab chiqarish bo‘yicha muzokaralar olib bormoqda.
Misr Prezidenti Husni Muborak 2008-yilda Hindistonga tashrif buyurib, u yerda Bosh vazir Manmohan Singh[1] bilan muzokaralar olib bordi.
Misr prezidenti Muhammad Mursiy 2013-yilning 18-21-mart kunlari Hindistonga yuqori darajadagi vazirlar delegatsiyasi rahbari sifatida tashrif buyurdi, chunki ikki tomon oʻrtasidagi savdo rekord darajada 30 % ga oshgan edi[2].
Iqtisodiy aloqalar
[edit | edit source]Hindiston AQSH, Italiya va Saudiya Arabistonidan keyin Misrning toʻrtinchi yirik savdo hamkoridir[3].
Neft
[edit | edit source]2003-yilda Hindistonning Reliance Petroleum kompaniyasi Misrning Egyptian General Petroleum Corporation bilan xom neft import qilish boʻyicha shartnoma imzoladi. Hindiston shartnomadan ikki yil oldin Misrdan xom neft import qilgan edi. 2004-yil avgust oyida Hindistonning GAIL kompaniyasi Misrda tabiiy gazni sotish va tarqatish bilan shugʻullanadigan Misrning Egypt Nat Gas kompaniyasining 15 foizini sotib oldi[4]. Misr va Hindiston neft vazirlari 2004-yilda uchrashib, sarmoya kiritish va Misrdan neft va gaz sotib olish istiqbollarini muhokama qilishgan.
Energiya resurslari
[edit | edit source]2008-yilda Hindistonning KEC International kompaniyasi Misr elektr energiyasini uzatish kompaniyasidan 89 million AQSh dollari miqdoridagi eng katta buyurtmani oldi. Buyurtma Yevropa investitsiya banki va Misr Milliy banki orqali moliyalashtirilgan. Buyurtmaga Misrda elektr uzatish minoralarini loyihalash, yetkazib berish va qurish hamda 196 km elektr uzatish liniyalarini yotqizish kiradi[5]. Loyiha 24 oy ichida yakunlandi. KEC International Misrda 40 yildan ortiq vaqt davomida elektr uzatish liniyalarini yotqizish bilan shugʻullanadi va yaqinda Misr-Iordaniya elektr uzatish liniyasi uchun havo uzatish minoralarini yetkazib berish boʻyicha 8,4 million dollarlik shartnoma imzolagan[6].
Investitsiyalar
[edit | edit source]2011-yilda Misrning Hindistonga kiritgan sarmoyasi taxminan 30 million AQSh dollarini tashkil etgan. Misrning Elsewedy Electric kompaniyasi Hindistonda elektr hisoblagichlarni ishlab chiqaradi. Misrning yana bir kompaniyasi Global Telecom Holding ilgari Hutchinson-Essarning 10 % ulushiga ega boʻlib, keyinchalik uni Vodafone[7] sotib oldi.
2016-yilda Misrga Hindiston sarmoyasi 45 ga yaqin loyihada 2,5 milliard AQSh dollarini tashkil etdi. 2007-yil aprel oyida Suvaysh koʻrfazida yirik neft konining topilganligini eʼlon qildi va 2008 yil noyabr oyida ikkinchi kashfiyot haqida xabar berildi, lekin bu konlar keyinchalik tijorat nuqtai nazaridan yaroqsiz deb topilgan. 2008-yil mart oyida Gujarat State Petroleum Corporation Ltd (GSPC) Misrda neft va gazni qidirishning ikkita bloki boʻyicha konsessiya shartnomasini imzoladi. Keyinchalik, 2010-yilda GSPC Qizil dengiz mintaqasida yana uchta qidiruv blokini sotib oldi[7].
Manbalar
[edit | edit source]- ↑ The Hindu Manmohan: time ripe for transforming ties
- ↑ „Egypt's President Mohamed Morsi to visit India from March 18“. Ndtv.com (2013-yil 14-mart). 2013-yil 15-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 1-oktyabr.
- ↑ „Archived copy“. 2009-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-iyul.
- ↑ „Archived copy“. 2008-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-iyul.
- ↑ „KEC International Bags Order Worth Rs. 636 Crore From Egypt“. 2011-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-iyul.
- ↑ „Arab Republic of Egypt Ministry of Foreign Affairs“. Bilateral Relations > India > Economic Relations. 2012-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-iyul.
- ↑ 7,0 7,1 „Sorry for the inconvenience“. Mea.gov.in. 2012-yil 5-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 1-oktyabr.