Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги кубоги
Ҳамдо'стлик кубоги (2011 йилгача - Ҳамдо'стлик чемпионлари кубоги ) - Россия футбол иттифоқи ва ФИФА ҳомийлигида о'тказиладиган собиқ СССР мамлакатлари ёшлар терма жамоалари о'ртасидаги футбол турнири.[1][2] Биринчи қура 1993-йил январ ойида бўлиб ўтган, 2011-йилга қадар турнирда собиқ СССР мамлакатлари клублари иштирок этган. 2012-йилдан бошлаб турнирда ёшлар ва ёшлар терма жамоалари иштирок этиб келмоқда.
Мусобақа МДҲ ва Болтиқбо'йи мамлакатлари чемпионлари учун мусобақа сифатида режалаштирилган эди , аммо турли сабабларга ко'ра улар кўпинча г'олиблар ёки Россия ёшлар терма жамоалари билан алмаштирилди. Турнир ҳар йили о'тказилади, уни турли МДҲ ва Болтиқбо'йи мамлакатларида о'тказиш режалаштирилган эди, аммо 1993-йилдан 2007-йилгача, 2009 ва 2010 йилларда Москвада , 2008-йилда ва 2011-йилдан бери Санкт-Петербургда о'тказилди.
2016-йил 23-июлда РФУ президенти Виталий Мутко мусобақанинг ёпилишини э'лон қилди[3],[4] аммо Озарбайжонда турнирни жонлантириш масаласи муҳокама қилинмоқда.[5][6]
Тарихи
[edit | edit source]1992-йилнинг июлида «МДҲ Футбол Федерациялари Ассоциацияси» ижроия қўмитаси «Ҳамдўстлик Чемпионлари Кубоги» турнирини ўтказиш ҳақида қарор қабул қилди. Янги турнир илк мусобақаси 1993-йилнинг июл ойида ўтказилди. Ўшанда турнирни бундан буён ёзда ўтказиш ҳақида таклифлар тушди, бироқ клубларнинг ёзда ички чемпионатда қтнашиши ва ўйинлар сони кўплиги боис тунир ҳар йили қишнинг январ ойида ўтказилишига келишилди. Ушбу турнир 15 та миллий футбол федерациясини тўплаши туфайли ушбу турнир халқаро мақомга эга бўлди, шунинг учун «Ҳамдўстлик Кубоги»га ҳар сафар ФИФА ва УЭФА Президентлари ташриф буюришади.
Турнир ўтказила бошланган илк йилларда футбол ишқибозлари ва мутахассисларни «Ҳамдўстли Кубоги» катта қиззиқиш уйғотди. Бироқ илк иккита турнирда Украина клублари иштирок этишмади, шунинг учун Россия клублари турнирнинг яққол фаворитлари бўлишди. 1995-йилдан бошлаб Украина клублари турнирда қатнаша бошлашди. Шундан кейин турнирнинг саъвияси ўса бошлади ва ишқибоқзларга ёрқин ўйинлар намойиш этилди. Энг муросали ўйинлардан бири бу Киевнинг «Динамо» ва Москванинг «Спартак» тўқнашувлари эди.
Финаллар
[edit | edit source]Йил | Чемпион | Финалдаги ҳисоб | Финалчи |
---|---|---|---|
1993 | Руссиа Спартак Москва | 8:0 | Беларус Динамо-93 |
1994 | Руссиа Спартак Москва | 7:0 | Узбекистан Нефтчи Фарғона[7] |
1995 | Руссиа Спартак Москва | 5:1 | Георгиа Динамо Тбилиси |
1996 | Украине Динамо Киев | 1:0 | Руссиа Спартак Владикавказ |
1997 | Украине Динамо Киев | 3:2 | Руссиа Спартак Москва |
1998 | Украине Динамо Киев | 1:0 | Руссиа Спартак Москва |
1999 | Руссиа Спартак Москва | 2:1 | Украине Динамо Киев |
2000 | Руссиа Спартак Москва | 3:0 | Молдова Зимбру |
2001 | Руссиа Спартак Москва | 2:1 | Латвиа Сконто |
2002 | Украине Динамо Киев | 4:3 | Руссиа Спартак Москва |
2003 | Молдова Шериф Тираспол | 2:1 | Латвиа Сконто |
2004 | Георгиа Динамо Тбилиси | 3:1 | Латвиа Сконто |
2005 | Руссиа Локомотив Москва | 2:1 | Азербаижан Нефтчи Боку |
2006 | Азербаижан Нефтчи Боку | 4:2 | Литҳуаниа Каунас |
2007 | Узбекистан Пахтакор [8] | 0:0 (пен. 9:8) | Латвиа Венцпилс |
2008 | Азербаижан Хазар Ленкоран | 4:3 | Узбекистан Пахтакор |
2009 | Молдова Шериф Тираспол | 1:1 (пен .5:4) | Андоза:Cоунтрй дата Кзакҳстан Актобе |
2010 | Мисол | Мисол | Мисол |
2011 | Мисол | Мисол | Мисол |
2012 | Мисол | Мисол | Мисол |
2013 | Мисол | Мисол | Мисол |
2014 | Мисол | Мисол | Мисол |
2015 | Мисол | Мисол | Мисол |
То'пурарлар
[edit | edit source]Қизиқарли ма'лумотлар
[edit | edit source]- Энг йирик г'алабани 1998-йилда Москванинг "Спартак" жамоаси қо'лга киритган ва у Тожикистоннинг "Вахш" жамоасини 19:0 ҳисобида маг'луб этган.
- Москванинг “Спартак”и ва Киэвнинг “Динамо” жамоалари кетма-кет уч марта Ҳамдўстлик кубогини қўлга киритган бўлса, “Спартак” бу совринни икки марта қўлга киритди. "Спартак" - 1993-йилдан 1995-йилгача ва 1999-йилдан 2001-йилгача, "Динамо" эса 1996-йилдан 1998-йилгача.
- Турнирда 20 та гол билан энг кўп гол урган Москванинг “Спартак” жамоасидан Владимир Бесчастних бўлди.
- Риганинг “Сконто” жамоаси ушбу турнирда 14 марта иштирок этган.
- Сконто футболчиси Михаил Землинский турнирда энг кўп о'йин о'тказди - 46 та.
- Бош ҳакам Валентин Иванов 20 та учрашувни бошқарган.
- Турнир давомида бирорта ҳам гол о'тказиб юбормасдан чемпион бўлган ягона жамоалар 1998-йилда "Динамо" (Киэв) (19:0) ва 2011-йилда " Интер" (Боку) (16:0). Аммо “Динамо” асосий вақтда барча ўйинларда ғалаба қозонган бўлса, “Интер” дастлабки 5 ўйинда ғалаба қозониб, асосий вақтда финалда дуранг ўйнади ва кейин пеналтилар сериясида ғалаба қозонди.
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ „Официальный сайт РФС — турниры“ (деадлинк). 2013-йил 6-декабрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2013-йил 1-декабр.
- ↑ „Виталий МУТКО: «НУЖНО 1 700 000 000. ПОКА ЕСТЬ 198 000 000»“. 2016-йил 25-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 24-октябр.
- ↑ „Мутко объявил о закрытии Кубка Содружества“ (деадлинк). 2016-йил 21-сентябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 23-июл.
- ↑ „Виталий Мутко: МДҲ кубоги ёпилди“. 2023-йил 5-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2023-йил 5-июн.
- ↑ „Футбольный Кубок Содружества могут возродить в Азербайджане“. 2017-йил 22-августда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2017-йил 22-август.
- ↑ „МДҲ кубоги энди о'тказилмайди“. 2023-йил 5-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2023-йил 5-июн.
- ↑ „МДҲ кубоги-1994. Финалга қадар этиб борган Нефтчи ҳақида“. 2023-йил 6-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2023-йил 5-июн.
- ↑ „МДҲ Кубоги-2007. "Пахтакор" қандай қилиб чемпион бўлган эди?“. 2023-йил 5-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2023-йил 5-июн.