Hinzert konslageri

Sobiq lager hududidagi yodgorlik

Hinzert (nemischa: SS-Sonderlager Hinzert) fashistlarning konslageri edi. 1939-yil oktyabr oyida Xinzert-Pöhlert shahri yaqinida, Lyuksemburg chegarasidan 30 kilometr uzoqlikda yaratilgan. Urush yillarida bu lagerga 14 mingga yaqin odam tushgan va mingga yaqin odam halok boʻldi.

Tarixi

Gʻarbiy devorni qurayotgan Germaniya Mehnat fronti ishchilari uchun 1938-yilda qurilgan binolar birinchi marta 1939-yil 16-oktyabrda qamoqxona sifatida foydalanila boshlandi. Bu kazarmalarda „qurilish ishlaridan qochadigan dangasalar“ bor edi. Lagerning bir qismi allaqachon SS-Sonderlager Hinzert nomini olgan. Keyinchalik qamoqxona kazarmalari atrofida joylashgan boshqa koʻplab binolar Hinzert konslageri nazorati ostiga oʻtdi.

1940-yil 1-iyulda lager rasman konslagerga aylandi, unda ishsizlardan tashqari siyosiy mahbuslar ham joylashtirilgan. Kazarma 560 kishiga moʻljallangan edi, ammo yillar davomida ular 1200 dan 1500 gacha mahbuslar yashashga majbur boʻlishdi . Rasmiy maʼlumotlarga koʻra, lagerda 321 kishi halok boʻlgan, ammo fransuz tekshiruvlari haqiqiy qurbonlar soni mingga yaqin ekanligini koʻrsatdi.

Hermann Pister 1947-yilda Buxenvald boʻyicha asosiy sud jarayonida oʻlimga hukm qilingan va hukm ijro etilgunga qadar vafot etgan. Keyinchalik Natsweiler va Flossenburg konslagerlarida komendant boʻlgan Egon Zill 1955yilda Myunxenda umrbod qamoq jazosiga hukm qilingan, ammo 1961-yilda ozod qilingan. Pol Sporrenberg 1959-yilgacha hibsga olinmagan; u Trierdagi sudga kelishidan oldin vafot etdi. Fransiya tribunali 1948-yil iyun oyida Rastattdagi lagerning 15 SS aʼzosini va oʻsha yilning sentyabr oyida yana yetti nafarini sud qildi. Ayblanuvchilardan olti nafari oqlandi; toʻrtta oʻlim jazosi ikkinchi instansiyada ozodlikdan mahrum qilish bilan almashtirildi. Keyingi jarayonlarda, sobiq lager shifokori va boshqa aybdorlar uchun sudda alohida javobgarlik belgilandi.