Kontent qismiga oʻtish

Telefónica

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Telefónica


Compañía Telefónica Nacional de España

Madrid_-_Distrito_Telefónica_27
Turi ommaviy kompaniya[1], biznes[2] va korxona
Egasi Xose Maria Alvares
Qachon asos solingan 19-aprel 1924
Qachon tan olingan 1924-yil
Joylashuvi Ispaniya Madrid
Hududiy xizmati Telekomunikatsiya
Asoschi(lari) Government of Spain
Budjeti 43,2 млрд (30.04.2019)[3]
Aylanma daromadi €48,693 mlrd (2018-год)[4]
Operatsion foydasi €6,522 mlrd (2018-yil)[4]
Boyligi €26,98 mlrd (2018-yil)[4]
IITKIga xarajatlar €114,047 mlrd (2018-yil)[4]
Sof foydasi €3,95 mlrd (2018-yil)[4]
Ishchilar soni 122 ming (2018-yil)[4]
Vebsayti www.telefonica.com www.telefonica.com

Telefonica S.A. ([teleˈfonika]), Telefonika — ispan telekommunikatsiya kompaniyasi. Bosh qarorgohi Madridda joylashgan. Bosh direktor - Xose Mariya Alvares-Palet.

Kompaniya telekommunikatsiya kompaniyalari orasida (bozor kapitallashuvi bo'yicha) dunyoda sakkizinchi o'rinni egallab, 325 million abonentga xizmat ko'rsatadi. Mobil aloqa xizmatlari Movistar (Ispaniya va Lotin Amerikasi), O2 (Buyuk Britaniya va Germaniya) va VIVO (Braziliya) brendlari ostida taqdim etiladi[5]. 1924-yilda Ispaniya Milliy telefon kompaniyasi (Compañía Telefónica Nacional de España, CTNE) sifatida tashkil etilgan bo'lib, 1997-yilda telekommunikatsiya bozori liberallashtirilgunga qadar Telefónica Ispaniyadagi yagona telefon operatori bo'lgan va hali ham bozorda ustun mavqega ega. 1997-yilda Ispaniya hukumati kompaniyani xususiylashtirdi. Asosiy faoliyat hududlari: Ispaniya (2018-yildagi daromadning 26,1%), Braziliya (20,8%), Germaniya (15%), Buyuk Britaniya (13,9%), Argentina (4,8%), Chili va Peru (4,3%)[ 1].

Asosiy faoliyat hududlari: Ispaniya (2018-yildagi daromadning 26,1%), Braziliya (20,8%), Germaniya (15%), Buyuk Britaniya (13,9%), Argentina (4,8%), Chili va Peru (4,3%)[6]

Telefon aloqasi Ispaniyada 1877-yilda paydo bo'lgan. Bu ispan va fransuz kichik xususiy kompaniyalari tomonidan amalga oshirildi, har biri boshqa kompaniyalarning tarmoqlariga mos kelmaydigan o'z tarmog'ini yaratdi. 1882-yildan boshlab mamlakatda telefon aloqasini o'rnatishni tartibga solish uchun qirollik farmonlari chiqarildi, ammo ular vaziyatni to'g'irlashga yordam bermadi. Keyin 1924-yil 25-avgustda qirolning yangi farmoni hukumatga Compañía Telefónica Nacional de España deb nomlangan monopol huquqlarga ega milliy telefon kompaniyasini yaratishga ruxsat berdi. Yangi kompaniyaning birinchi vazifasi mavjud kompaniyalarni sotib olish, ularning ishini standartlashtirish va avtomatlashtirish edi. Ushbu kompaniyaning asosini International Telephone & Telegraph Corporation (International Telephone and Telegraph Corporation) ning Ispaniya bo'limi tashkil etdi. 1925-yil oxiriga kelib, CTNE allaqachon 1135 aloqa markazlariga ega edi, 1926-yil dekabr oyida uzunligi 3800 km bo'lgan shaharlararo liniya ochildi, bu o'sha paytda Yevropadagi eng uzun edi. Xuddi shu 1926-yilda kompaniya avtomatik telefon stantsiyalarini joriy qila boshladi, ammo bu jarayon faqat 1988-yilda to'liq yakunlandi[7][8].

Telefonica 1930-2008-yillardagi shtab kvartirasi, Madrid
Montujik teleminorasi, Barcelona

1928-yilda Ispaniya va Kuba, keyingi yili Argentina va Urugvay oʻrtasida radiotelefon aloqalari oʻrnatildi, 1931-yilda Kanar orollari va Malyorka materik Ispaniya bilan bogʻlandi. 1926-29-yillarda kompaniyaning birinchi shtab-kvartirasi - Telefónica binosi Madriddagi Gran Via-da qurilgan; o'sha paytda u Yeropadagi eng baland binolardan biri edi (89 metr). CTNE ning keyingi rivojlanishi fuqarolar urushi, Ikkinchi Jahon urushi va Ispaniyaning keyingi blokadasi tufayli sezilarli darajada sekinlashdi. 1945-yilgacha ITT korporatsiyasi CTNE ning asosiy egasi edi, lekin 1945-yilda kompaniya Fransisko Franko hukumati tomonidan milliylashtirildi (aktsiyalarning 41 foizi hukumatda qoldi, qolganlari 700 ming aktsiyador o'rtasida taqsimlandi). Kompaniya Ispaniya telekommunikatsiya bozoridagi monopol maqomini saqlab qoldi[9].

1950-yillardan boshlab CTNEning rivojlanish sur'ati oshdi, kompaniya o'sha paytdagi eng ilg'or telekommunikatsiya texnologiyalarini joriy qila boshladi. 1952-yildan Madrid va Barselonada radiotelefon aloqasi ishlay boshladi, keyingi yili Madrid va Escorial o'rtasida puls-kod modulyatsiyasi yordamida radioaloqa o'rnatildi, 1955-yilda millioninchi telefon ulandi. 1964-yilda Relay va Telstar aloqa sun'iy yo'ldoshlari bilan ishlash uchun eksperimental yerosti stansiyasi ochildi. 1971-yil iyul oyida SSSR bilan telefon aloqasi o'rnatildi va shu yilning oxirida Yevropada paketli kommutatsiya bo'yicha birinchi ixtisoslashtirilgan tarmoq ish boshladi. 1985-yilga kelib kompaniya milliy va xalqaro televideniye tarmog'ini taqdim etdi, 13 million telefon ulandi va 8 million telefon liniyasi tortildi. O'sha yildan boshlab kompaniya aksiyalari London fond birjasida ro'yxatga olindi. 1988-yil may oyida kompaniya o'z nomini rasman Telefónica de España S.Aga o'zgartirdi[10].


Kompaniyaning1984-1993-yillardagi logotipi

1982-yilda kompaniyani Xaver Solananing ukasi Luis Solana (ispancha Luis Solana) boshqargan, uning rahbarligida telekommunikatsiya xizmatlaridan tashqari Telefónica telekommunikatsiya uskunalarini ishlab chiqarish bilan ham shug'ullangan. Buning uchun 1980-yillarda AQSh (AT&T Technologies Inc.), Yevropa (British Aerospace, Olivetti, Brown Boveri, Philips, Saab-Scania va Telfin), Yaponiya (Fujitsu), Telefónica kompaniyalari bilan bir qancha qoʻshma korxonalar tashkil etilgan. Ispaniyaning yetakchi ishlab chiqaruvchilari Alcatel Standard Electrica S.A.dagi ulushlar. (21%) va Amper S.A. (12%)[11][12].

1989-yilda Candido Velázquez Telefónica rahbari lavozimini egalladi va o'sha yili Pacific Telesis va AT&T Bell Communications Research ko'magida yangi tadqiqot laboratoriyasi ochildi. U Ispaniyada paketli kommutatsiyaning ikkinchi avlodini joriy etish yoʻllarini ishlab chiqdi, optik aloqa, ovozli uzatish va boshqa loyihalar boʻyicha tadqiqotlar olib bordi[13].

1990-yillarda davlat nazorati kompaniyaning rivojlanishini orqaga surayotgani tobora oydinlashdi. Ispaniyada bandlikni saqlab qolish uchun Telefónica zarur bo'lgandan ko'ra ko'proq xodimlarni ushlab turdi, hukumat tomonidan mahalliy tariflar boshqa Yevropa mamlakatlariga qaraganda ancha past edi va kompaniya aylanmadan 6 foiz soliq to'ladi (foydadan ko'ra). Shu sababli, 1994-yilda Telefónica-ni xususiylashtirishga tayyorlash jarayoni boshlandi, bu 1997-yilda yakunlandi[14].

1995-yilda InfoVía Internet-xizmatlari bo'limi ish boshladi va kompaniya ham mobil aloqani joriy etishdan chetda qolmadi, 1996-yilda u allaqachon 3 million obunachiga ega edi[15].

1996-yilda Xuan Villalonga boshqaruv raisi va bosh direktor etib tayinlandi. Uning rahbarligida Telefónica tashqi bozorlarda o'z ishtirokini kuchaytira boshladi. 1998-yilda MCI Communications Corp. bilan qo'shma korxona tashkil etildi, 2000-yilda Villalonga MCI va WorldCom o'rtasidagi qo'shilish haqidagi ichki ma'lumotlardan foydalangan holda aktsiyalarni spekulyatsiya qilgani ma'lum bo'ldi. 1997-yilda Ispaniyada telekommunikatsiya bozori liberallashtirildi va Telefónica'ning Ispaniyadagi barcha faoliyati sho'ba korxonasi Telefónica de España'ga aylantirildi. Shu bilan birga, Telefónica Braziliyaning Telebras milliy aloqa operatorini xususiylashtirishda ishtirok etdi. Umuman olganda, 1990-yillarning oxirida kompaniya aylanmasining chorak qismi xorijiy operatsiyalar hisobiga ta'minlangan, statsionar va mobil aloqa foydalanuvchilarining yarmidan ko'pi Ispaniyadan tashqarida edi[16].

1999-yilda Internet xizmatlarini ko'rsatish uchun Terra Networks[en] sho'ba korxonasi tashkil etildi; 2000-yilda Amerikaning Lycos internet portali sotib olindi va Terra bilan birlashtirildi, lekin 2005-yilda Lycos sotildi[17].

1999-yil oxiri va 2000-yil boshida Telefónica kompaniya rahbariyati uchun opsionlar (kompaniya aksiyalarining ma'lum miqdorini arzonlashtirilgan narxda sotib olish huquqi) haqidagi munozaralar markazida bo'ldi.

2000-yilda Ispaniyaning Tabacalera tamaki monopoliyasini boshqargan Sezar Alierta va Seita bilan birlashgandan so'ng Altadis birlashgan kompaniyasi[18][19].

2005-yilda Telefónica Britaniyaning O2 uyali aloqa operatorini sotib oldi, u Buyuk Britaniyadan tashqari Germaniya va Irlandiyada ham ishlaydi. O2 brendi va Londondagi shtab-kvartirasi saqlanib qoldi[20]. Shuningdek, 2005-yilda Telefónica China Unicom bilan strategik ittifoq shartnomasi tuzdi, kompaniyalar bir-birining ulushlariga ega, shuningdek, ittifoq hamkori direktorlar kengashida vakillari bor edi[21][22].

Telefonica kvartaliMadrid

2008-yilda kompaniya butun bir blokni (Distrito Telefónica[es]) egallab, Madrid chekkasidagi yangi bosh qarorgohga ko'chib o'tdi. Binolar majmuasi 140 ming m² maydonni egallaydi[23].

2014-yilda Germaniyaning uchinchi yirik mobil operatori E-Plus[en][24][25]sotib olindi, u O2 brendi bilan birlashtirildi[26]. Ushbu sotib olish Germaniyaning kichikroq telekommunikatsiya operatorlari tomonidan tanqidga uchradi (xususan, Airdata bu kelishuvni ma'qullagan Yevropa Komissiyasiga qarshi sudga murojaat qildi), chunki uyali aloqa bozori faqat uchta kompaniya o'rtasida bo'lingan: Telefónica Deutschland, Deutsche Telekom va Vodafone[27]. Shuningdek, bu yil Ispaniyaning eng yirik pullik televideniya operatori DTS[en][28] sotib olindi. 2014-yilda Chexiya (Telefónica Czech Republic), Slovakiya va Irlandiya (Telefónica Ireland, Ltd) sho'ba korxonalari sotuvi yakunlandi. Ushbu mamlakatlarda kompaniya O2 brendi ostida 2005-yildan Chexiyada va 2007-yildan Slovakiyada xizmatlar ko'rsatmoqda[29].

2015-yilda Britaniya Telefónica boʻlinmasini Hutchison Whampoa[30]ga sotish boʻyicha kelishuvga erishildi, ammo 2016-yil 11-mayda Yevropa Komissiyasi ushbu bitimni monopoliyaga qarshi qonunlarni buzganligi sababli blokladi[31]. Shuningdek, joriy yilda Braziliyaning internet xizmatlari va statsionar aloqa operatori GVT[en][32] sotib olindi. 2018-yilda Gvatemaladagi shoʻba korxonasi sotildi[33]

Egalari va boshqaruvi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Telefónica har birining nominal qiymati 1 yevro bo'lgan deyarli 5 milliard aksiya chiqardi. Asosiy aksiyadorlar[34]:

Banco Bilbao Vizcaya Argentaria (BBVA) - Ispaniyadagi ikkinchi yirik moliyaviy konglomerat[35] (aksiyalarning 5,28%); Fundación Bancaria Caixa d'Estalvis i Pensions de Barselona (kat. La Caixa) Ispaniyadagi uchinchi yirik moliyaviy konglomerat va Yevropadagi eng yirik jamgʻarma banki[36] (aksiyalarning 5,01%); BlackRock - Amerika investitsiya kompaniyasi, dunyodagi eng yirik kompaniyalardan biri (aksiyalarning 5,08%); kompaniya rahbariyati 0,2% dan kam aksiyalarga egalik qiladi. Oʻtgan yil uchun moliyaviy hisobotni tasdiqlash, direktorlar kengashi tarkibidagi oʻzgarishlar, yirik xaridlar yoki aktivlarni sotish kabi eng muhim masalalar aksiyadorlarning yillik yigʻilishida hal qilinadi. Yigʻilish kun tartibini direktorlar kengashi va yirik aksiyalar paketlari egalari (3% dan ortiq) tuzadi[37].

Kengash 18 direktordan iborat bo'lib, ulardan biri China Unicom (Hong Kong) Limited vakili, ikkitadan har biri La Caixa va BBVA tomonidan tayinlanadi[38].

Xose Mariya Alvares-Pallete Lopez Sezar Allerta ketganidan keyin 2016-yil aprelidan beri Telefonika raisi lavozimida ishlab kelmoqda. 1999-yildan kompaniyada, 2012-yildan bosh operatsion direktor, 2006-yildan direktorlar kengashi a'zosi. Madridning Komplutens universiteti va Bryussel erkin universitetini tamomlagan[39][40].

Anxel Vila Boix 2017-yil 25-iyuldan beri Telefónica kompaniyasining Bosh ijrochi direktori va Operatsion direktori (bosh direktor va COO) lavozimida ishlab kelmoqda. 1997-yildan beri kompaniyada, undan oldin u Citigroup va McKinsey & Co.da ishlagan[41].

Boshqaruv rais o'rinbosarlari: Xose Mariya Abril Peres (2011-yildan) va Isidro Faine Kasas (2000-yildan)[42].


Telefónica rahbarlari
Davr Ism Asl ismi
1924—1945 Estanislao De Urkixo Ussiya (1872—1948)[43] Estanislao de Urquijo y Ussía
1945—1965 José Navarro Reverter i Gomis (1888—1969)[44] José Navarro Reverter i Gomis
1965—1973 Antonio Barrera de Irimo (1927—2014)[45] Antonio Barrera de Irimo
1973—1976 José Antonio González-Bueno[46] José Antonio González-Bueno
1976—1980 Tomás Allende y García-Baxter (1920—1987)[46] Tomás Allende y García-Baxter
1980—1982 Salvador Sánchez-Terán Hernández (1934—)[46] Salvador Sánchez-Terán Hernández
1982—1989 Luis Solana Madariaga (1935—)[46] Luis Solana Madariaga
1989—1996 Fallece Cándido Velázquez–Gaztelu (1936—2012)[47][46] Cándido Velázquez-Gaztelu Ruiz
1996—2000 Juan Villalonga Navarro (1953—)[46] Juan Villalonga Navarro
2000—2016 César Alierta Izuel (1945—)[48][46] César Alierta Izuel
2016— José María Álvarez-Pallete López (1963—)[49] José María Álvarez-Pallete López

Kompaniyaning tuzilishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Telefónica guruhiga quyidagi sho'ba korxonalar kiradi:

  • Telefónica Spain (Telefónica Spain) Ispaniyadagi eng yirik statsionar va mobil aloqa operatori (Movistar[en] brendi ostida), 2018-yilda daromadi 12,7 milliard yevroni, 41,5 million abonentni tashkil etdi, shundan 18,4 millioni mobil, 9 millioni statsionar -liniyali aloqa,6,1 mln keng ko'lamli internet
  • Telefónica Brazil (Telefónica Brazil) - Vivo uyali aloqa operatorining nazorat ulushiga egalik qiladi[50], shuningdek, statsionar tarmoq va Internetga keng ko'lamli ulanishga ega, daromadi - 10,1 milliard evro, 95,3 million abonent, shundan 73,2 millioni mobil aloqa (31,9% bozor), 13 million statsionar abonent va 7,6 internet foydalanuvchisi
  • Telefónica Shimoliy Lotin Amerikasi (Telefónica Hispam Norte) Salvador, Panama, Ekvador, Kosta-Rika, Kolumbiya, Meksika, Urugvay, Nikaragua kompaniyalarini birlashtiradi; daromad — 4,08 milliard yevro, 73,6 million abonent (shu jumladan, 68 million mobil aloqa)
  • Telefónica South Lotin America (Telefónica Hispam Sur) - Argentina, Peru va Chilidagi kompaniyalarni birlashtiradi, daromadi - 6,68 milliard yevro, 56,9 million abonent (shundan 42,6 millioni mobil aloqa)
  • Telefónica United Kingdom (ing. Telefónica United Kingdom) - asosiy faoliyat turi O2 brendi ostida uyali aloqa (2018-yil uchun 25 million abonent, bozor ulushi 26,3% ni tashkil etdi), shuningdek, 300 ming statsionar abonentlar mavjud; 2018-yildagi daromad 6,8 milliard yevroni tashkil etdi
  • Telefónica Germany (inglizcha Telefónica Germany) - asosiy faoliyat turi O2 brendi ostida uyali aloqa, daromadi - 7,32 milliard yevro, 47,1 million abonent, shundan 42,8 millioni mobil aloqa (bozorning 36,7 foizi)
  • Boshqalar - Yevropa (Ispaniya va Gollandiya) va Lotin Amerikasidagi (Meksika, Braziliya va Argentina) bir qator kompaniyalarni birlashtiradi, daromadi - 1,48 milliard yevro.

2018-yilda kompaniya abonentlarining umumiy soni 356,2 million kishini tashkil etdi, ulardan 270,8 millioni mobil aloqa, 34,9 million nafari uzluksiz aloqa, 22,1 million nafari internet xizmatidan foydalanuvchilar, 8,9 million nafari pullik televidniya foydalanuvchilaridir. Kompaniya dunyodagi eng yirik suv osti kabellari operatorlaridan biri, xususan, Amerika Qo'shma Shtatlarini Janubiy Amerika bilan bog'laydigan 25 000 km SAm-1[en] suv osti kabeli[51]. Hammasi bo'lib, Telefónica 25 ta xalqaro suv osti kabellari va 11 ta mahalliy optik tolali kabellarga to'liq yoki qisman egalik qiladi.

2016-yilgi Forbes Global 2000 dunyodagi eng yirik ommaviy kompaniyalar reytingida Telefónica 104-o'rinni egalladi (2015-yilda - 86), shu jumladan aylanma bo'yicha 138-o'rin, bozor kapitallashuvi bo'yicha 161-o'rin, sof foyda bo'yicha 192-o'rin va aktivlar bo'yicha 198-o'rin[52].

Iqtisodiy ko'rsatkichlar mlrd yevroda[4][53][54][55]
Yil 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Aylanma 31,58 28,91 27,71 29,86 35,99 52,9 56,44 57,95 56,73 60,74 55,98 55,34 50,55 43,46 47,22 52,04 52,01 48,69
Sof foyda -7,175 -5,286 2,74 2,547 4,144 6,579 9,119 7,826 7,937 10,07 6,184 4,403 4,969 3,252 2,88 2,399 3,378 3,950
Aktivlar 90,74 66,91 61,26 62,46 76,65 109 105,9 99,9 108,1 129,8 129,6 129,8 118,9 122,4 120,3 123,6 115,1 114,0

Telefónica 1997-yilgacha Ispaniyada tabiiy monopoliya bo'lgan va ichki bozorda yetakchi mavqeini saqlab qolishda davom etmoqda (mobil aloqa bozorining 29,7 foizi va keng ko'lamli Internet bozorining 40,4 foizi). Shuningdek, Germaniyaning E-Plus telekom operatorini Gollandiyaning KPN[en] kompaniyasidan sotib olgandan so'ng, u Germaniyada[56] uyali aloqa bozorining yetakchisiga aylandi, Lotin Amerikasining o'zi faoliyat yuritayotgan mamlakatlarida u 30 dan 30 tagacha boshqaradi. Bozorning 50%[57]. Kompaniya bir necha bor monopoliyaga qarshi qonunlarni buzgani uchun jinoiy javobgarlikka tortilgan:

  • 2004-yilda monopolist mavqeini suiiste'mol qilgani uchun Raqobat tribunali (Tribunal de Defensa de la Competencia) tomonidan u 57 million yevro jarimaga tortildi[58].
  • 2006-yilda ADSL texnologiyasidan foydalangan holda Internet xizmatlarini hisob-kitob qilishdagi qoidabuzarliklar uchun 900 000 evro jarima to'lagan[59]
  • 2008-yilda Yevropa Komissiyasi Telefónica kompaniyasini xuddi shu qoidabuzarliklarda aybdor deb topdi, jarima miqdori 151,8 million yevroni tashkil etdi[60].
  1. (unspecified title)
  2. (unspecified title)
  3. „Telefonica SA - Quote“ (en). Reuters. 2019-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 30-aprel.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 „Annual Report 2018 (SEC Filing Form 20-F)“ (en). Telefónica (2019-yil 21-fevral). 2019-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 30-aprel.
  5. http://www.investopedia.com/articles/markets/030216/worlds-top-10-telecommunications-companies.asp
  6. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/814052/000081405219000029/telefonica20-f2018.htm
  7. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  8. http://www.referenceforbusiness.com/history2/8/Telef-nica-S-A.html
  9. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  10. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  11. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  12. http://www.thebhc.org/sites/default/files/Lopez_0.pdf
  13. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  14. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  15. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  16. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  17. http://www.fundinguniverse.com/company-histories/telefónica-s-a-history/
  18. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/814052/000095010316011426/dp63632_20f.htm
  19. https://www.wsj.com/articles/telefonica-ceo-cesar-alierta-to-step-down-1459255115
  20. http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/4391754.stm
  21. http://www.bbc.com/news/business-12261887http://www.bbc.com/news/business-12261887[sayt ishlamaydi]
  22. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/814052/000095010316011426/dp63632_20f.htm
  23. https://www.telefonica.com/en/web/about_telefonica/distrito-telefonica
  24. https://www.wsj.com/articles/eu-approves-telefonicas-takeover-of-e-plus-1404295263
  25. http://www.cnews.ru/news/top/telef243nica_poglotila_eplus_i
  26. https://www.telefonica.de/press/press-releases/news/5928/telefonica-deutschland-transfers-base-and-e-plus-tariffs-to-the-o2-brand-world.html
  27. http://www.politico.eu/article/telecoms-merger-airdata-telefonica/
  28. http://variety.com/2014/tv/news/telefonica-buys-mediaset-espanas-22-in-dts-canal-plus-spain-1201258194/
  29. „arxiv nusxasi“. 2016-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-iyun.
  30. „arxiv nusxasi“. 2016-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-iyun.
  31. https://www.bbc.co.uk/news/business-36266924
  32. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/814052/000095010316011426/dp63632_20f.htm
  33. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/814052/000081405219000029/telefonica20-f2018.htm
  34. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/814052/000095010316011426/dp63632_20f.htm
  35. http://www.abc.es/economia/20141026/abci-mapa-actual-sistema-bancario-201410242214.html
  36. http://www.abc.es/economia/20141026/abci-mapa-actual-sistema-bancario-201410242214.html
  37. https://www.telefonica.com/documents/162467/184762/reglamentojunta_eng.pdf/db2dbae1-826e-4b74-9a6c-f6f06d5e657b
  38. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/814052/000095010316011426/dp63632_20f.htm
  39. https://www.reuters.com/finance/stocks/company-officers/TEF.N
  40. https://www.linkedin.com/in/jose-mª-alvarez-pallete-82618748
  41. https://www.reuters.com/finance/stocks/company-officers/TEF.N
  42. https://www.reuters.com/finance/stocks/company-officers/TEF.N
  43. „Biografia de Estanislao Urquijo Ussía“ (es). Biografías y Vidas. 2016-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
  44. „Navarro Y Reverter Gomis, José“ (es). Foro Histórico de las Telecomunicaciones (2012). 2016-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
  45. „Antonio Barrera de Irimo, el hombre de las ʻmatildes’“ (es). Ediciones El País S.L. (2014-yil 25-sentyabr). 2016-yil 7-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 46,4 46,5 46,6 Carlos Manso Chicote. „Telefónica, del monopolio público a la competitividad global“ (es). abc.es (2016-yil 29-mart). 2016-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
  47. „Fallece Cándido Velázquez–Gaztelu, expresidente de Telefónica y Patrono de Fundación Telefónica“ (es). Telefónica (2012-yil 12-noyabr). 2016-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
  48. „Executive team: César Alierta Izuel“ (en). Telefónica. 2016-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
  49. Cristina Delgado. „Quién es Álvarez-Pallete, el sustituto de César Alierta en Telefónica“ (es). Ediciones El País S.L. (2016-yil 29-mart). 2016-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
  50. https://www.nytimes.com/2010/07/29/technology/29vivo.html?_r=0
  51. „arxiv nusxasi“. 2016-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-iyun.
  52. https://www.forbes.com/companies/telefonica/
  53. „Anuual Report 2005 (SEC Filing Form 20-F)“ (en). Telefónica. 2012-yil 12-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-mart.
  54. „Annual Report 2010 (SEC Filing Form 20-F)“ (en). Telefónica. 2012-yil 10-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-mart.
  55. „Annual Report 2015 (SEC Filing Form 20-F)“ (en). Telefónica. 2016-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-mart.
  56. http://www.cnews.ru/news/top/telef243nica_poglotila_eplus_i
  57. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/814052/000095010316011426/dp63632_20f.htm
  58. http://www.elmundo.es/mundodinero/2004/04/06/Noti20040406123833.html
  59. http://www.internautas.org/html/3969.html
  60. http://www.elmundo.es/mundodinero/2007/07/04/economia/1183541551.html?a=f8719527e8e83fd51ccda07c9bd3344a&t=1183547qwfrtdsfasASFYTardwqyryfwef6wqre6fqewvg5rfwyqfewq5e4rqwevtyyeqrw5etfwqgtfrqwefqwevhg5wqetg