Tibbiy semiotika

Semiotika (semiologiya) (qadimgi yunoncha: σημειωτικός „belgi“, „alomat“) — tibbiyotda turli kasalliklarning belgilari va alomatlarini oʻrganadigan yoʻnalish. Tibbiy semiotika diagnostikaning muhim tarkibiy qismidir. U kasallikning belgi va simptomlari bilan birga ularning yuzaga kelishi, rivojlanishi va tashhisiy ahamiyatini ham birlashtiradi.

Umumiy va xususiy semiotika

Tibbiyotda umumiy va xususiy semiotika farqladi. Umumiy semiotikani oʻrganish predmeti bemorning umumiy xususiyatlari (jinsi, yoshi, millati, kasbi, irsiyati, oldingi kasalliklari, fizik xususiyatlari) va uning holati (ongning oʻzgarishi, tana holati, yuz ifodasi, isitma va boshqalar) bilan bogʻliq belgilardir. Har bir belgi tashxis qoʻyishda rol oʻynaydi: masalan, ayollarda gemofiliya juda kam uchraydi; qizamiq — bu asosan bolalik davridagi kasallik; oʻroqsimon hujayrali anemiya Ekvatorial Afrikada keng tarqalgan, ammo Amerika, Avstraliyaning mahalliy xalqlari orasida kuzatilmaydi. Bemorning koʻrinishi va yurishi parkinsonizmni tashxislash imkonini beradi. Umumiy semiotika, shuningdek, organlar va laboratoriya namunalari funktsiyasi va morfologiyasidagi oʻzgarishlarni oʻrganadi. Masalan, kattalashgan jigarning diagnostik ahamiyati, siydikdagi sariqlik va najasning xususiyatlari va boshqalar.

Xususiy semiotikaning predmeti — kasalliklarning oʻziga xos belgilari, diagnostik ahamiyati, paydo boʻlish mexanizmlari, oʻzgarishidagi sabablari, ularning kombinatsiyasi xususiyatlari hisoblanadi (simptomlarning kombinatsiyasi sindrom deb ataladi).

Psixopatologiyada semiotika

Psixopatologiyada semiotika yoki simptomologiya psixiatrik patologiya belgilarini oʻrganadi. Doktrina ruhiy buzilish belgisi tushunchasini, uning chegaralarini, tuzilishini, alomatlarning prognozi va diagnostik ahamiyatini, ularning shakllanishini (masalan, neyrokimyoviy yoki miya) oʻrganadi.

Psixologik kasalliklardan autizm, abuliya, amimiya, angedoniya, apatiya, gallyutsinatsiya yoki psevdogallyutsinatsiya, illyuziya (ogʻzaki, funktsional, affektiv), ekolaliya, ekopraksiya, stereotipiya, havo yostigʻi belgilari kabilarning alomatlarni keltirish mumkin.