Venetsiya lagunasi

Venetsiya lagunasi (italyancha: Laguna di Venezia ; Venetian) Adriatika dengizining yopiq koʻrfazi boʻlib, Italiyaning shimolida, Venetsiya shahriyaqinida joylashgan. Uning nomi italyan va venetsiya tillarida, Laguna Veneta — lotincha lacus qarindoshi, „koʻl“ — , lagunachada shoʻr, yopiq, sayoz suv havzasi maʼnolarini bildiradi.

Joylashuv

Torcello oroli Lagundan past suv oqimi vaqtida koʻrinadi

Venetsiya lagunasi shimolda Sile daryosidan janubda Brentagacha choʻzilgan boʻlib, uning maydoni taxminan 212 kv milni tashkil etadi. Bu Venetsiyaning oʻzi va koʻplab kichik orollarni oʻz ichiga olgan. Uning hududidagi orollar 8% atrofida. Taxminan 11% doimiy ravishda ochiq suv havzalari bilan qoplanadi. Lagun Oʻrta yer dengizi havzasidagi eng katta botqoq yerdir^[1].

Adriatika dengizi bilan birgalikda uchta kirish yoʻli bilan bogʻlangan: Lido, Malamokko va Chioggia. Keng va yopiq dengizning oxirida joylashgan laguna suv sathining yuqori oʻzgarishikuzatiladi^[2]. Eng ekstremali acqua alta deb nomlanuvchi bahorgi toʻlqinlardir . Venetsiyaning katta qismini muntazam ravishda suv bosadigan joylar tashkil etadi (italyancha „yuqori suv“).

Rivojlanish

Venetsiya lagunasi Rim davrida Ravenna shimolidan Triestegacha choʻzilgan estuar lagunalaridan iborat tizimlarni oʻz ichiga olgan. VI asrda Lagun bosqinchilardan (asosan xunlar) qochgan, rimlashgan odamlarga xavfsizlikni taʼminlagan. Keyinchalik u Venetsiya Respublikasi va uning dengiz imperiyasining oʻsishi uchun tabiiy himoyalangan sharoitlarni yaratdi. U hali ham dengiz porti, shuningdek, cheklangan miqdordagi ovchilik va baliq yetishtirishning yangi sanoati uchun asos boʻlib xizmat qiladi.

Orollar

Venetsiya lagunasi asosan Venetsiya Metropolitan shahri tarkibiga kiradi, ammo janubi-gʻarbiy hudud Padova provinsiyasining bir qismidir.

Maydoni boʻyicha eng katta orollar yoki arxipelaglar, qirgʻoqboʻyi qayta tiklangan yerlar va qirgʻoq toʻsiqlari plyajlari bundan mustasno:

Venetsiya 5.17 km 2
SantʼErasmo 3.26 km 2
Murano 1.17 km 2
Chioggia 0.67 km 2
Giudecca 0,59 km 2
Mazzorbo 0.52 km 2
Torcello 0.44 km 2
SantʼElena 0.34 km 2
La Certosa 0.24 km 2
Burano 0.21 km 2
Tronchetto 0,18 km 2
Sacca Fisola 0.18 km 2
San-Mishel 0.16 km 2
Sacca Sessola 0.16 km 2
Santa Kristina 0.13 km 2

Manbalar

↑ Poggioli, Sylvia. „MOSE Project Aims to Part Venice Floods“. Morning Edition. NPR (2008-yil 7-yanvar).
↑ „Venice, Italy (1985–2003) - 25 Years of Landsat 5 - Landsat 5 showcase - Earth Watching“. earth.esa.int. Qaraldi: 2019-yil 1-fevral.

[1] Poggioli, Sylvia. „MOSE Project Aims to Part Venice Floods“. Morning Edition. NPR (2008-yil 7-yanvar).

[2] „Venice, Italy (1985–2003) - 25 Years of Landsat 5 - Landsat 5 showcase - Earth Watching“. earth.esa.int. Qaraldi: 2019-yil 1-fevral.

[1]

[2]