James Monroe

Tổng thống thứ 5 của Hoa Kỳ (1817–1825)

James Monroe (28 tháng 4 năm 1758 - 4 tháng 7 năm 1831) là tổng thống thứ 5 của Hoa Kỳ (1817-1825), và người thứ tư thuộc tiểu bang Virginia giữ nhiệm kỳ tổng thống. Monroe, một đồng minh thân cận của Thomas Jefferson, là một nhà ngoại giao, người ủng hộ cho Cách mạng Pháp. Ông đóng vai trò hàng đầu trong Chiến tranh 1812 với tư cách là bộ trưởng chiến tranh và bộ trưởng ngoại giao dưới thời James Madison. Trúng cử năm 1816, nhiệm kỳ của ông được đánh dấu bằng việc giành được tiểu bang Florida (1819); Thỏa hiệp Missouri (1820), trong đó Missouri được tuyên bố là một bang có nô lệ; sự tuyên bố học thuyết Monroe (1823), nêu rõ sự chống đối của Mỹ với sự can thiệp của các nước Châu Âu vào các nước Mỹ Latinh.

James Monroe

Tổng thống thứ 5 của Hoa Kỳ
Nhiệm kỳ
4 tháng 3 năm 1817 – 4 tháng 3 năm 1825
8 năm, 0 ngày
Phó Tổng thốngDaniel D. Tompkins
Tiền nhiệmJames Madison
Kế nhiệmJohn Quincy Adams
Bộ trưởng Chiến tranh
Nhiệm kỳ
27 tháng 9 năm 1814 – 2 tháng 3 năm 1815
156 ngày
Tổng thốngJames Madison
Tiền nhiệmJohn Armstrong Jr.
Kế nhiệmWilliam H. Crawford
Ngoại trưởng thứ 7 của Hoa Kỳ
Nhiệm kỳ
6 tháng 4 năm 1811 – 4 tháng 3 năm 1817
5 năm, 332 ngày
Tổng thốngJames Madison
Tiền nhiệmRobert Smith
Kế nhiệmJohn Quincy Adams
Thống đốc thứ 12 và 16 của Virginia
Nhiệm kỳ
16 tháng 1 năm 1811 – 2 tháng 4 năm 1811
76 ngày
Tiền nhiệmGeorge W. Smith (Quyền)
Kế nhiệmGeorge W. Smith
Nhiệm kỳ
28 tháng 12 năm 1799 – 1 tháng 12 năm 1802
2 năm, 338 ngày
Tiền nhiệmJames Wood
Kế nhiệmJohn Page
Đặc sứ Hoa Kỳ tại Anh Quốc
Nhiệm kỳ
17 tháng 8 năm 1803 – 7 tháng 10 năm 1807
4 năm, 51 ngày
Tổng thốngThomas Jefferson
Tiền nhiệmRufus King
Kế nhiệmWilliam Pinkney
Đặc sứ Hoa Kỳ tại Pháp
Nhiệm kỳ
15 tháng 8 năm 1794 – 9 tháng 12 năm 1796
2 năm, 116 ngày
Tổng thốngGeorge Washington
Tiền nhiệmGouverneur Morris
Kế nhiệmCharles Cotesworth Pinckney
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ
từ Virginia
Nhiệm kỳ
9 tháng 11 năm 1790 – 27 tháng 5 năm 1794
3 năm, 199 ngày
Tiền nhiệmJohn Walker
Kế nhiệmStevens Thomson Mason
Đại biểu Quốc hội Hợp bang
từ Virginia
Nhiệm kỳ
3 tháng 11 năm 1783 – 7 tháng 11 năm 1786
3 năm, 4 ngày
Tiền nhiệmKhu bầu cử thành lập
Kế nhiệmHenry Lee III
Thông tin cá nhân
Sinh28 tháng 4 năm 1758
Monroe Hall, Thuộc địa Virginia, Châu Mỹ thuộc Anh
Mất4 tháng 7 năm 1831 (73 tuổi)
Thành phố New York, New York, Hoa Kỳ
Nơi an nghỉNghĩa trang Hollywood
Đảng chính trịĐảng Dân chủ-Cộng hoà
Phối ngẫu
Elizabeth Kortright
(cưới 1786⁠–⁠1830)
Con cái3
Giáo dụcĐại học William và Mary
Chữ kýCursive signature in ink
Phục vụ trong quân đội
Thuộc Hoa Kỳ
Phục vụ Lục quân Lục địa
Dân quân Virginia
Năm tại ngũ1775–1777 (Army)
1777–1780 (Dân quân)
Cấp bậc Thiếu tá (Lục quân)
Đại tá (Dân quân)
Tham chiếnChiến tranh Cách mạng Mỹ
 • Trận Trenton

Chào đời

sửa

Monroe sinh ngày 28 tháng 4 năm 1758 tại hạt Westmoreland, bang Virginia[1].

Học vấn

sửa

Từ năm 11 đến năm 16 tuổi, Monroe học ở Học viện Campbelltown, một ngôi trường có tiếng tăm do Cha Archibald Campbell thuộc giáo xứ Washington điều hành. Tại đây, Monroe đã học trội hơn các bạn khác cùng trang lứa ở hai môn: Toán và tiếng Latin. Trong số các bạn học cùng lớp có John Marshall, sau này là chánh án Tòa án Tối cao Liên bang Hoa Kỳ. Năm 16 tuổi, Monroe vào học trường William and Mary. Tuy nhiên, vào năm 1774, bầu không khí ở ngôi trường vùng Williamsburg này không còn cho người ta tâm trạng để học hành được nữa. Cuộc cách mạng sắp sửa bùm nổ như đang thắp lên lòng yêu nước nhiệt thành của hầu hết các sinh viên, trong đó có cả Monroe. Tháng 6 năm 1775, sau khi những trận đánh mở màng của Lexington và Concord đã nổ tiếng súng khai cuộc cho cuộc cách mạng, Monroe cùng 24 thanh niên trưởng thành hơn đã bất ngờ tấn công kho chứa vũ khí ở Dinh thống sứ. 200 khẩu súng, 300 thanh gươm mà họ lấy được đã góp phần trang bị thêm cho lực lượng quân dân Williamsburg. Đầu năm sau, ông bỏ học Lục quân Lục địa Mỹ.

Đời tư

sửa

Vào cuối đời, làm ăn thua lỗ đã khiến Monroe lâm vào cảnh nợ nần, ông phải bán căn nhà ở Paris và khoảng 1.400 hecta đất và làm đơn xin Quốc hội Hoa Kỳ giảm bớt một phần nợ của gia đình và được chấp nhận một khoản là 30.000 USD [2]. Người kế nhiệm John Quincy Adams đã từng viết về Monroe: "Monroe từng liên tục gặp những may mắn lớn, chưa bao giờ phải đối mặt với bất cứ biến cố nào. Ông đã có một sự nghiệp vẻ vang, được thưởng về tiền nhiều hơn bất cứ người nào kể từ khi lập quốc. Con người này giờ đây đang chết dần chết mòn, ở tuổi 73, trong sự khốn khó và bần hàn" [2].

Chú thích

sửa
  1. ^ “Westmoreland”.
  2. ^ a b Những tổng thống nghèo nhất Mỹ

Liên kết ngoài

sửa