Âm nhạc thời kỳ Baroque
Nhạc cổ điển |
Các nhà soạn nhạc |
A-B-C-D-E-F-G-H-I-J-K-L-M-N |
O-P-Q-R-S-T-UV-W-XYZ-Tất cả |
Các giai đoạn chính |
Trung cổ - Phục hưng |
Barốc - Cổ điển - Lãng mạn |
Thế kỷ 20 - Đương đại (2001–nay) |
Các thể loại âm nhạc |
Khí nhạc - Thanh nhạc - Nhạc tôn giáo |
Nhạc cụ |
Bộ gỗ - Bộ phím - Bộ dây |
Bộ đồng - Bộ gõ - Giọng |
Người diễn xuất |
Các hình thức và đoàn nhóm |
Các nhạc công |
Các ca sỹ |
Các nhạc trưởng |
Các tác phẩm âm nhạc |
Các tác phẩm cổ điển |
Lý thuyết / Thuật ngữ |
Từ vựng - Thể nhạc |
Thuật ngữ tiếng Ý - Xướng âm |
Âm nhạc thời kỳ Baroque là một phong cách âm nhạc phương Tây, được sáng tác trong khoảng thời gian từ 1600 đến 1750.[1] Nó nối tiếp Âm nhạc thời kỳ Phục Hưng và là giai đoạn trước Âm nhạc thời kỳ Cổ điển. Từ "Baroque" là tiếng Bồ Đào Nha có nghĩa là Ngọc trai tuyệt đẹp ("Barocco" trong tiếng Tây Ban Nha nghĩa là ngọc trai).[2]
Âm nhạc thời kỳ này cho thấy được sự sáng tạo các âm sắc. Trong giai đoạn này các nhà soạn nhạc và các nghệ sĩ biểu diễn sử dụng nhiều các kỹ thuật phức tạp, thực hiện thay đổi trong ký hiệu âm nhạc và phát triển các kỹ thuật chơi nhạc cụ mới. Âm nhạc baroque mở rộng quy mô, phạm vi và tính phức tạp của hiệu năng nhạc cụ và cũng thiết lập các thể loại âm nhạc như opera, cantata, oratorio, concerto, sonata. Nhiều thuật ngữ âm nhạc và các khái niệm từ thời kỳ này vẫn còn đang được sử dụng cho đến ngày hôm nay.
Tổng quan
[sửa | sửa mã nguồn]Thuật ngữ "Baroque" thường được sử dụng bởi các sử gia âm nhạc để mô tả một loạt các phong cách từ một vùng địa lý rộng, chủ yếu là ở châu Âu, bao gồm một khoảng thời gian hơn 150 năm.[1]
Trong một thời gian dài nó được sử dụng như một thuật ngữ quan trọng đầu tiên được áp dụng cho kiến trúc nhưng trong thực tế nó đã xuất hiện trong các tài liệu tham khảo về âm nhạc.[1]
Vào khoảng những năm 1600 ở châu Âu, một số thay đổi khác biệt xuất hiện trong cách tư duy về mục tiêu, văn bản và hiệu suất của âm nhạc. Một phần những thay đổi này đã được cách mạng, thận trọng phát động bởi một nhóm trí thức ở Florence được gọi là Camerata, đã tiến hóa thành tiền thân của phong cách baroque. Quá trình chuyển đổi bắt nguồn từ các trung tâm văn hóa của miền bắc nước Ý, sau đó lan sang Rome, Pháp, Đức, Tây Ban Nha và cuối cùng đến Anh.[3]
Một sự thay đổi giữa thời kỳ Phục hưng và phong cách Baroque có thể được phân biệt bởi dàn nhạc hoặc các nhóm nhạc cụ. Nhạc cụ hoặc giọng hát được nhóm lại với nhau được gọi là phối ngẫu.[4]
Các hình thức âm nhạc
[sửa | sửa mã nguồn]- Overture: là một hình thức âm nhạc của Pháp phổ biến thời Baroque
- Allemande: là một điệu nhảy phổ biến có nguồn gốc từ thời kì phục hưng ở Đức[5][6]
- Courante: là một điệu nhảy sống động của Pháp [5][6]
- Sarabande: là một điệu nhảy ở Tây Ban Nha [6]
- Gigue: là một điệu nhảy có nguồn gốc từ Anh [5][6]
- Gavotte [5]
- Bourrée [5][2]
- Minuet [5]
- Passepied [7]: là một điệu nhảy dân gian miền nam nước Pháp, tại các tỉnh ở Vavarais như Languedoc, Dauphiné, và Provence.[8][5]
- Rigaudon [5][8]
- Các hình thức khác:
Các thể loại âm nhạc
[sửa | sửa mã nguồn]- Thanh nhạc: Opera, Masque, Oratorio, Passion, Cantata, Mass, Anthem, Monody, Chorale
- Khí nhạc: Chorale composition, Concerto grosso, Fugue, Suite (Allemande, Courante, Sarabande, Gigue, Gavotte, Bourrée, Minuet, Passepied, Rigaudon), Sonata (Sonata da camera, Sonata da chiesa, Trio sonata), Partita, Canzona, Sinfonia, Fantasia, Ricercar, Toccata, Prelude, Chaconne, Passacaglia, Chorale prelude, Stylus fantasticus
Các nhạc cụ chính thường được sử dụng
[sửa | sửa mã nguồn]- Bộ dây: Violin, Viol, Viola, Cello, Contrebass, Lute, Theorbo, Mandolin, Guitar, Harp.
- Bộ gỗ: Recorder, Bassoon
- Bộ đồng: Horn, Sackbut, Cornett, Serpent
- Bộ đây phím: Clavichord, Harpsichord, Organ
Các nhà soạn nhạc
[sửa | sửa mã nguồn]Nhiều nhân vật nổi tiếng ở giai đoạn đầu của thời kỳ Baroque đến từ Ý, bao gồm Monteverdi, Corelli và Vivaldi. Đến giữa thế kỷ thứ XVIII, trọng tâm của nền âm nhạc thời kỳ chuyển sang hai nhà soạn nhạc người Đức Bach và Handel. Nhiều hình thức thuộc về âm nhạc Baroque có nguồn gốc từ Ý, bao gồm Cantata, Concerto, Sonata, Oratorio và Opera.
Một số nhà soạn nhạc nổi tiếng nhất trong thời kỳ âm nhạc Baroque bao gồm[15]:
- Ý (Italy): Monteverdi, Frescobaldi, Corelli, Vivaldi, Domenico and Alessandro Scarlatti
- Pháp (France): François Couperin, Jean-Baptiste Lully, Marc-Antoine Charpentier và Jean-Philippe Rameau
- Đức (Germany): Praetorius, Schein, Scheidt, Schutz, Telemann, Handel và Bach
- Anh (England): Purcell
Tác dụng của âm nhạc thời kỳ Baroque
[sửa | sửa mã nguồn]Các nhà soạn nhạc từ thế kỷ 17 và 18, bao gồm Vivaldi, Bach, Telemann và Corelli, đã viết nên những tác phẩm âm nhạc với các hòa âm và cấu trúc nghiêm ngặt. Phong cách và cấu trúc của âm nhạc thời kỳ Baroque đã nhiều lần được chứng minh là mang lại những thay đổi sinh lý cụ thể cho người nghe: nhịp tim chậm lại, giảm huyết áp và sóng alpha thư giãn của não tăng lên[16].
Âm nhạc thời kỳ Baroque cũng đã được chứng minh có tác dụng giảm đau. Các bác sĩ tại Bệnh viện St. Luke, ở Cleveland đã báo cáo rằng các bệnh nhân tiếp xúc với âm nhạc của Vivaldi, Mozart và Brahms trước và trong khi phẫu thuật cần liều thuốc an thần và thuốc giảm đau thấp hơn. Người đứng đầu đơn vị chăm sóc mạch vành tại Bệnh viện St. Agnes ở Baltimore, Tiến sĩ Raymond Bahr, đã nói rằng ông tin rằng nửa giờ âm nhạc Baroque với những tiết tấu chậm này tạo ra hiệu ứng tương tự như 10 mg. Valium[17].
Âm nhạc Baroque cũng có ảnh hưởng tích cực trong việc cải thiện hiệu quả học tập với tác dụng tăng khả năng ghi nhớ, sự tập trung, suy nghĩ... của học sinh. Giáo viên có thể sử dụng âm nhạc Baroque để hỗ trợ giảng dạy, cải thiện hiệu quả học tập và chất lượng giảng dạy[18].
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ a b c Palisca 2001.
- ^ a b Mackay & Romanec 2007.
- ^ Schulenberg, David (2001). Music of the Baroque. New York: Oxford University Press.
- ^ Warwick Edwards. “Grove Music Online - "Consort"”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2013.
- ^ a b c d e f g h Kenyon 1997.
- ^ a b c d Estrella 2012.
- ^ Little 2001a.
- ^ a b Little 2001b.
- ^ a b c Dorak 2008.
- ^ Hyer 2013.
- ^ a b c Shotwell 2002.
- ^ Talbot 2013b.
- ^ Carver 2013.
- ^ Roseman 1975.
- ^ “Các nhà soạn nhạc nổi tiếng thời kỳ âm nhạc Baroque”. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 9 năm 2019.
- ^ “Baroque music and health”. surinenglish.com. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 9 năm 2019.
- ^ “The Power of Music, Part 2: Baroque Music”. huffpost.com.
- ^ “The Baroque music's influence on learning efficiency based on the research of brain cognition”. researchgate.net.
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- Palisca, Claude V. (2001). Baroque. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-1-56159-239-5.
- Burrows, Donald (1991). Handel: Messiah. Cambridge, New York, and Melbourne: Cambridge University Press. ISBN 0-521-37620-3.
- Carter, Tim; Chew, Geoffrey (2013). “Monteverdi, Claudi”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Carver, Anthony F. (2013). “Concertato”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Clarke, Hugh Archibald (1898). A System of Harmony. Philadelphia: T. Presser. ISBN 978-1248379462.
- Chua, Daniel K. L. (2001). “Vincenzo Galilei, Modernity, and the Division of Nature”. Trong Clark, Suzannah (biên tập). Music Theory and Natural Order from the Renaissance to the Early Twentieth Century.
- Donington, Robert (1974). A Performer's Guide to Baroque Music. New York: C. Scribner's Sons. ISBN 978-0571097975.
- Dorak, Mehmet Tevfik (2008). “Baroque Music”. Dorak.info.Bản mẫu:Self-published inline
- Estrella, Espie (2012). “The Suite: Baroque Dance Suite”. About.com. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013.
- Haagmans, Dirk (1916). Scales, Intervals, Harmony. University of Michigan: J. Fischer & Bro. ISBN 978-1437062021.
- Hyer, Brian (2013). “Homophony”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Kenyon, Stephen (1997). “The Baroque Suite”. Jacaranda Music. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013. Chú thích journal cần
|journal=
(trợ giúp)Bản mẫu:Self-published inline - La Gorce, Jérôme de (2013). “Jean-Baptiste Lully”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Little, Meredith Ellis (2001a). Passepied. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-1-56159-239-5.
- Little, Meredith Ellis (2001b). Rigaudon. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-1-56159-239-5.
- Mackay, Alison; Romanec, Craig (2007). “Baroque Guide” (PDF). Tafelmusik. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 7 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013.
- Norton, Richard (1984). Tonality in Western Culture: A Critical and Historical Perspective. University Park: Pennsylvania State University Press. ISBN 978-0271003597.
- Nuti, Giulia (2007). The Performance of Italian Basso Continuo: Style in Keyboard Accompaniment in the Seventeenth and Eighteenth Centuries. Aldershot, England: Ashgate Publishing. ISBN 978-0-7546-0567-6.
- Palisca, Claude V. (2001). Baroque. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-1-56159-239-5.
- Price, Curtis (2013). “Purcell, Henry”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Roseman, Ronald (1975). “Baroque Ornamentation”. Journal of The International Double Reed Society 3. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 4 năm 2008. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013. Reprinted in Muse Baroque: La magazine de la musique baroque Lưu trữ 2014-05-14 tại Wayback Machine, n.d.
- Sachs, Curt (1919). “Barockmusik”. Jahrbuch der Musikbibliothek Peters. 26. tr. [, cần số trang], .
- Sadie, Julie Anne (2013). “Louis XIV, King of France”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Shotwell, Clay (2002). “MUSI 4350/4360: Music of the Baroque Era: General Characteristics of the Baroque”. Augusta, GA: Augusta State University. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013.
- Snyder, Kerala J. (2013). “Buxtehude, Dieterich”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Talbot, Michael (2013a). “Corelli, Arcangelo”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Talbot, Michael (2013b). “Ritornello”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Wainwright, Jonathan; Holman, Peter (2005). From Renaissance to Baroque: Change in Instruments and Instrumental Music in the Seventeenth Century. Aldershot, England: Ashgate Publishing. ISBN 978-0754604037.
- Wallechinsky, David (2007). The Knowledge Book: Everything You Need to Know to Get by in the 21st century. Washington, DC: National Geographic Books. ISBN 978-1-4262-0124-0.
- Watkins, Glenn (1991). Gesualdo: The Man and His Music. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-816197-4.
- White, Harry, and Thomas Hochradner (2013). “Fux, Johann Joseph”. Grove Music Online. Oxford University Press.
- York, Francis L. (1909). Harmony Simplified: A Practical Introduction to Composition. Boston: Oliver Ditson and Company. ISBN 978-1-176-33956-9.
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Christensen, Thomas Street, and Peter Dejans. Towards Tonality Aspects of Baroque Music Theory. Leuven: Leuven University Press, 2007. ISBN 978-90-5867-587-3
- Cyr, Mary. Essays on the Performance of Baroque Music Opera and Chamber Music in France and England. Variorum collected studies series, 899. Aldershot, Hants, England: Ashgate, 2008. ISBN 978-0-7546-5926-6
- Foreman, Edward. A Bel Canto Method, or, How to Sing Italian Baroque Music Correctly Based on the Primary Sources. Twentieth century masterworks on singing, v. 12. Minneapolis, Minn: Pro Musica Press, 2006. ISBN 978-1-887117-18-0
- Schubert, Peter, and Christoph Neidhöfer. Baroque Counterpoint. Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall, 2006. ISBN 978-0-13-183442-2
- Schulenberg, David. Music of the Baroque. New York: Oxford UP, 2001. ISBN 978-0-19-512232-9
- Stauffer, George B. The World of Baroque Music New Perspectives. Bloomington: Indiana University Press, 2006. ISBN 978-0-253-34798-5
- Strunk, Oliver.Source Readings in Music History. From Classical Antiquity to the Romantic Era. London: Faber & Faber, 1952.
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- Barock Music (webradio) Lưu trữ 2012-06-06 tại Wayback Machine
- Pandora Radio: Baroque Period (not available outside the U.S.)
- Handel's Harpsichord Room – free recordings of harpsichord music of the Baroque era
- Renaissance & Baroque Music Chronology Lưu trữ 2007-02-08 tại Wayback Machine: Composers
- Orpheon Foundation in Vienna, Austria
- Bản nhạc miễn phí bởi various baroque composers tại Dự án Thư viện Bản nhạc Quốc tế (IMSLP)
- Music, Affect and Fire Lưu trữ 2009-03-19 tại Wayback Machine: Thesis on Affect Theory with Fire as the special topic
- Répertoire International des Sources Musicales (RISM), a free, searchable database of worldwide locations for music manuscripts up to c. 1800
- Nhạc Baroque hay nhất, không lời tư duy - Kích thích tư duy học tập và thư giãn cực tốt