Bước tới nội dung

Paracelsus

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Paracelsus
Một bản sao từ bức tranh thất lạc của Quentin Matsys
SinhPhilip von Hohenheim
(1493-11-11)11 tháng 11 năm 1493 or
(1493-12-17)17 tháng 12 năm 1493
Egg, near Einsiedeln, Cựu Liên bang Thụy Sĩ (Thụy Sĩ ngày nay)
Mất24 tháng 9 năm 1541(1541-09-24) (47 tuổi)
Salzburg, Archbishopric of Salzburg (present-day Áo)
Quốc tịchSwiss, German
Tên khácTheophrastus von Hohenheim; Phillipus Areolus; Bombastus
Thời kỳRenaissance philosophy
VùngWestern Philosophy
Trường pháiRenaissance humanism
Đối tượng chính
Alchemy
Physiology
Astrology
Science
the Occult
Tư tưởng nổi bật
Air is the arche
Father of Toxicology:
The dose makes the poison

Paracelsus (/ˌpærəˈsɛlsəs/; tên khai sinh Philippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim, 11 tháng 11 hay 17 tháng 12 năm 1493 - 24 tháng 9 năm 1541) là một bác sĩ, nhà thực vật học, nhà giả kim thuật, nhà chiêm tinh học người Đức gốc Thụy Sĩ.[5][6] Ông đã thành lập bộ môn độc chất học.[7] Ông cũng được biết đến như một nhà cách mạng khi chỉ sử dụng các quan sát tự nhiên, thay vì tham khảo các văn bản cổ, nhằm phát triển hành nghề y học trong thời đại ông sống.[7] Ông cũng là người đã cho kẽm một cái tên khi gọi nó là zincum.[8][9] Tâm lý học hiện đại thường xuyên ghi công ông là người đầu tiên lưu ý rằng một số bệnh bắt nguồn từ rối loạn tâm thần.[10]

Tác phẩm

[sửa | sửa mã nguồn]
Aurora thesaurusque philosophorum, 1577
Xuất bản khi còn sống
  • Die große Wundarzney Ulm, 1536 (Hans Varnier); Augsburg (Haynrich Stayner (=Steyner)), 1536; Frankfurt/ M. (Georg Raben/ Weygand Hanen), 1536.
  • Vom Holz Guaico, 1529.
  • Von der Frantzösischen kranckheit Drey Bücher, 1530.
  • Vonn dem Bad Pfeffers in Oberschwytz gelegen, 1535.
  • Prognostications, 1536.
Xuất bản sau khi mất
  • Wundt unnd Leibartznei. Frankfurt/ M., 1549 (Christian Egenolff); 1555 (Christian Egenolff); 1561 (Chr. Egenolff Erben).
  • Von der Wundartzney: Ph. Theophrasti von Hohenheim, beyder Artzney Doctoris, 4 Bücher. (Peter Perna), 1577.
  • Von den Krankheiten so die Vernunfft Berauben. Basel, 1567.
  • Archidoxa. Kraków, 1569.
  • Kleine Wundartzney. Basel (Peter Perna), 1579.
  • Opus Chirurgicum, Bodenstein, Basel, 1581.
  • Huser quart edition (medicinal and philosophical treatises), Basel, 1589.
  • Chirurgical works (Huser), Basel, 1591 und 1605 (Zetzner).
  • Straßburg edition (medicinal and philosophical treatises), 1603.
  • Kleine Wund-Artzney. Straßburg (Ledertz) 1608.
  • Opera omnia medico-chemico-chirurgica, Genevae, Vol3, 1658.
  • Philosophia magna, tractus aliquot, Cöln, 1567.
  • Philosophiae et Medicinae utriusque compendium, Basel, 1568.
  • Liber de Nymphis, sylphis, pygmaeis et salamandris et de caeteris spiritibus

Các bản dịch tiếng Anh

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Wouter Hanegraaff (Ed.): Paracelsus (Theophrastus Bombastus von Hohenheim, 1494-1541). Essential Theoretical Writings. Edited and translated with a Commentary and Introduction by Andrew Weeks. Brill, Leiden/Boston 2008, ISBN 978-90-04-15756-9.
  • Paracelsus: Selected Writings ed. with an introduction by Jolande Jacobi, trans. Norbert Guterman, New York: Pantheon, 1951 reprinted Princeton 1988
  • The Hermetic And Alchemical Writings Of Paracelsus, Two Volumes, translated by Arthur Edward Waite, London, 1894. (in Google books), see also a revised 2002 edition (preview only) Partial contents: Coelum Philosophorum; The Book Concerning The Tincture Of The Philosophers; The Treasure of Treasures for Alchemists; The Aurora of the Philosophers; Alchemical Catechism.
  • The Archidoxes of Magic by Theophrastus Paracelsus, translated by Robert Turner. Facsimile reprint of the 1656 edition with introduction by Stephen Skinner, Ibis Publishing, 2004.

Tiểu sử trực tuyến

[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Geoffrey Davenport, Ian McDonald, Caroline Moss-Gibbons (Editors), The Royal College of Physicians and Its Collections: An Illustrated History, Royal College of Physicians, 2001, p.48.
  2. ^ Digitaal Wetenschapshistorisch Centrum (DWC) - KNAW: "Franciscus dele Boë"
  3. ^ Manchester Guardian ngày 19 tháng 10 năm 1905
  4. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2015.
  5. ^ “Paracelsus”, Britannica, truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2011
  6. ^ Allen G. Debus, "Paracelsus and the medical revolution of the Renaissance"—A 500th Anniversary Celebration from the National Library of Medicine (1993), p. 3.
  7. ^ a b “Paracelsus: Herald of Modern Toxicology”. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2014.
  8. ^ Habashi, Fathi. Discovering the 8th metal (PDF). International Zinc Association. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2015.
  9. ^ Hefner Alan G. “Paracelsus”.
  10. ^ “Paracelsus - Physician and Alchemist - Biography”. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2014.

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Ball, Philip. The Devil's Doctor ISBN 978-0-09-945787-9 (Arrow Books, Random House)
  • Moran, Bruce T. (2005) Distilling Knowledge: Alchemy, Chemistry, and the Scientific Revolution (Harvard Univ. Press, 2005), Ch. 3.
  • Pagel, Walter (2nd ed. 1982). Paracelsus: An Introduction to Philosophical Medicine in the Era of the Renaissance. Karger Publishers, Switzerland. ISBN 3-8055-3518-X.
  • Webster, Charles. (2008) Paracelsus: Medicine, Magic, and Mission at the End of Time (Yale Univ. Press, 2008)
  • Forshaw, Peter (2015) [1] '"Morbo spirituali medicina spiritualis convenit": Paracelsus, Madness, and Spirits,' in Steffen Schneider (ed.), Aisthetics of the Spirits: Spirits in Early Modern Science, Religion, Literature and Music, Göttingen: V&R Press

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]